Het populaire Zwarte Cross-festival ligt onder een vergrootglas nu meerdere artiesten zich hebben teruggetrokken uit protest tegen de nieuwe eigenaar Superstruct Entertainment.
Artiesten als Goldband, Youp van ’t Hek, Claw Boys Claw en Hang Youth lieten de organisatie weten niet langer te willen optreden, omdat ze niet geassocieerd willen worden met investeringsmaatschappij KKR, die achter de schermen de touwtjes in handen heeft. Maar de discussie beperkt zich allang niet meer tot het festivalterrein. Q‑Park, eveneens in handen van KKR, raakt nu ook verwikkeld in het maatschappelijke debat. De vraag rijst: wordt het vermijden van een parkeerplek de nieuwste vorm van protest?
overname
KKR, voluit Kohlberg Kravis Roberts, is een Amerikaans investeringsfonds dat in 2017 het parkeerbedrijf Q‑Park overnam. Het is actief op meer dan 4.400 locaties in Europa en beheert een aanzienlijk deel van de parkeermarkt in Nederland. Daarmee komt nu ook het alledaagse parkeergedrag van consumenten ter discussie te staan. Want als het onacceptabel is om op te treden op een festival dat via KKR gefinancierd wordt, geldt dat dan ook voor het gebruiken van parkeergarages in handen van datzelfde fonds?
Hoewel KKR eerder dit jaar een minderheidsbelang van 20 procent verkocht aan Pontegadea – het investeringsvehikel van Zara-oprichter Amancio Ortega – blijft het meerderheidsaandeel en daarmee de zeggenschap bij KKR. Ook Interogo Holding, gelinkt aan het IKEA-fonds, nam een belang. Toch houdt KKR voorlopig de strategische touwtjes stevig in handen.
discussie
Q‑Park zelf heeft zich tot nu toe stil gehouden in de discussie. De organisatie profileert zich al jaren als innovatief en duurzaam, met uitgebreide EV-laadpunten en samenwerking met openbaarvervoerbedrijven. Juist door die sterke marktpositie is het vermijden van Q‑Park voor veel automobilisten allesbehalve eenvoudig. In grote steden als Amsterdam, Utrecht en Rotterdam is Q‑Park vaak de enige serieuze aanbieder met voldoende capaciteit.
Q-Park kwam in 2017 in handen van de Angelsaksische private-equitygroep KKR. Q-Park is een toonaangevende Europese eigenaar en exploitant van parkeerinfrastructuur, met een grote en gediversifieerde portefeuille van circa 4.400 eigen, gehuurde en beheerde parkeerfaciliteiten in Nederland, Duitsland, Frankrijk, België, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Denemarken.
Het maatschappelijke debat krijgt daardoor een nieuwe dimensie. Want waar artiesten relatief gemakkelijk kunnen besluiten hun optreden te annuleren, ligt het voor de gemiddelde automobilist een stuk ingewikkelder om Q‑Park te mijden. Toch groeit online de roep om bewuster te kiezen voor alternatieve aanbieders of openbaar vervoer, uit protest tegen de investeringsstructuren achter de schermen.
KKR
Of het werkelijk zover komt, valt nog te bezien. Eerdere pogingen van KKR om Q‑Park van de hand te doen, waaronder een mogelijke verkoop van het hele concern voor circa vier miljard euro, leidden tot niets. Toch geven insiders aan dat publieke druk wel degelijk invloed heeft op de strategische koers van investeringsfondsen als KKR.
Zwarte Cross zelf reageerde eerder deze maand met onbegrip op de terugtrekkende artiesten. De organisatie benadrukte dat het festival zijn eigen koers blijft varen en zich niet inhoudelijk uitlaat over de eigendomsstructuur van de moedermaatschappij. “Wij zijn Zwarte Cross, en blijven dat ook,” aldus een woordvoerder. Maar het effect van de boycot is inmiddels voelbaar ver buiten de festivalweide.
De discussie toont aan hoe verweven cultuur, kapitalisme en maatschappelijke verantwoordelijkheid inmiddels zijn geraakt. Het boycotten van een festival is één ding. Maar het bewust mijden van een parkeergarage raakt aan het dagelijkse leven van honderdduizenden mensen. En dat maakt het des te explosiever.
