Wdrożenie TOM nakłada nowy zestaw obowiązków zarówno na eksporterów, jak i importerów, szczególnie w sektorze spożywczym.
Zjednoczone Królestwo podejmuje kolejny ważny krok w kierunku zmiany swoich procedur celnych, wdrażając od 31 stycznia 2024 r. nowy model operacyjny dotyczący obszaru docelowego na granicy. Model ten wprowadza dodatkowe zasady celne w imporcie towarów, ze szczególnym uwzględnieniem kontroli produktów weterynaryjnych i fitosanitarnych.
Te nowe przepisy nakładają na eksporterów do Wielkiej Brytanii obowiązek złożenia od 31 stycznia 2024 r. przywozowej deklaracji skróconej (ENS) przed transportem towarów. Ponadto świadectwo fitosanitarne lub weterynaryjne jest obowiązkowe w przypadku znacznej liczby produktów zwierzęcych i roślinnych, zwłaszcza jeśli stwarzają one średnie lub wysokie ryzyko dla rynku brytyjskiego.
Kolejny etap planowany jest na 30 kwietnia 2024 r., kiedy zostaną otwarte Punkty Kontroli Granicznej VK. Stanowiska te są przeznaczone specjalnie do kontroli produktów zwierzęcych i roślinnych wysokiego ryzyka pochodzących z Unii Europejskiej. Eksporterom zaleca się podjęcie w odpowiednim czasie decyzji, czy sami zorganizują procesy kontroli, czy też zlecą je dostawcy usług logistycznych. Ta druga opcja ma tę zaletę, że ci usługodawcy znają zasady i procedury i często mogą pracować wydajniej.
W przypadku niektórych ładunków fitosanitarnych istnieje również możliwość samodzielnego przeprowadzenia kontroli przez przedsiębiorstwo, pod warunkiem przestrzegania rygorystycznych zasad i przeszkolenia własnego personelu kontrolnego.
W miarę jak eksporterzy dostosowują się do nowych wymogów brytyjskiego modelu operacyjnego dotyczącego obszaru docelowego na granicy (TOM), zmiana ta uwydatnia potrzebę dokładnego informowania przedsiębiorstw o przepisach dotyczących handlu międzynarodowego.
Należy zauważyć, że wszystkie ładunki weterynaryjne oraz produkty fitosanitarne średniego i wysokiego ryzyka wymagają wstępnego zgłoszenia w brytyjskim systemie IPAFFS przed przybyciem do Wielkiej Brytanii. To wymaga precyzyjna koordynacja z brytyjskim importerem lub jego przedstawicielem. Warto zauważyć, że ładunki fitosanitarne niskiego ryzyka, takie jak owoce i warzywa z UE, nie wymagają wstępnego zgłoszenia w IPAFFS po 31 stycznia 2024 r., ponieważ Wielka Brytania uważa je za niskie ryzyko.
Jednakże eksporterzy owoców i warzyw nadal muszą wystąpić o kontrolę jakości za pośrednictwem e-CertNL, prowadzonej przez KCB. Otrzymany numer świadectwa należy podać w zgłoszeniu wywozowym do urzędu celnego. Nowy TOM oznacza znaczącą zmianę w stosunkach handlowych między Wielką Brytanią a UE, w związku z czym eksporterzy muszą dostosować się do nowych wymagań, aby skutecznie i bez barier wprowadzać swoje towary na rynek brytyjski.