in het meest gunstige scenario duurt het tot na 2022 voordat het wegtransport weer op het niveau zit van voor de coronacrisis. In de minder gunstige scenario’s zelfs tot na 2025. Daarnaast blijkt de huidige groei van de koerier- en pakketdiensten structureel; de komende vijf jaar wordt een explosieve, structurele groei verwacht van 31% tot 42%. De onderzoekers waarschuwen dat bij deze groeicijfers de bestaande problematiek bij koerier- en pakketdiensten fors zal toenemen en roepen op tot urgentie bij het maken van beleid voor de transportsector, door de sector zelf én door de betrokken ministeries.
Studie
Onderzoekbureaus Policy Research Corporation en Panteia hebben, in opdracht van de NIWO, een studie naar de toekomstverwachting voor het wegtransport gemaakt: “Het wegtransport gedurende COVID-19 en nadien”. Vier medische scenario’s over de ontwikkeling van de corona-epidemie zijn hierin leidend. Deze vormen de basis voor een complete doorrekening, per scenario, van de verwachte ontwikkeling van de 63 sectoren van de Nederlandse economie. Vanuit dit alomvattende sectorbeeld wordt het effect op het wegtransport en haar deelmarkten tot en met 2025 in kaart gebracht. Uniek aan de studie is het feit dat de indeling van de deelmarkten is gehanteerd zoals deze sinds jaar en dag door Transport en Logistiek Nederland (TLN) wordt gebruikt.
De studie werpt een blik op de verwachte ontwikkelingen in het wegvervoer tot en met 2025. Aan het begin van de coronacrisis zei Premier Rutte dat we varen op zicht. Dit lijkt voor veel economische sectoren nog immer het devies. Er zijn maar weinig studies die de economische ontwikkeling op de langere termijn kunnen concretiseren. Waar is terugslag of groei te merken, hoe groot is deze en hoelang duurt dit?
Resultaten
In het meest gunstige scenario duurt het tot na 2022 voordat de verwachte toegevoegde waarde binnen het wegtransport weer op het niveau zit van voor de coronacrisis. In de minder gunstige scenario’s zelfs tot na 2025. In, onder andere, de deelmarkten ferrytransport, autotransport en afvalstoffenvervoer is de initiële krimp fors en het herstel de komende vijf jaar zwak. Daarentegen is er bij de deelmarkten distributie en bouwmaterialenvervoer sprake van een kleinere initiële krimp en sneller herstel. De koerier- en pakketdiensten geven een heel ander beeld, in deze deelmarkt is geen moment sprake geweest van krimp. Door COVID-19 hebben velen de weg gevonden naar e-commerce met, ook op de langere termijn, ongeziene groei voor de pakketdiensten. De verwachte groeicijfers voor de komende vijf jaar schommelen, afhankelijk van het te ontvouwen scenario, tussen 31% en 42%. Prognoses van de studie bevestigen dat de coronacrisis geen structureel antwoord biedt op het chauffeurstekort. Alhoewel er door de vraaguitval in het goederenwegvervoer minder chauffeurs nodig zijn, is de vraaguitval niet dermate groot dat het chauffeurstekort verdwijnt.
Aanbevelingen
De auteurs van het rapport wijzen naar de verwachte explosieve groei van de koerier- en pakketdiensten wanneer zij stellen dat er urgentie zit bij het maken van beleid voor deze sector. Bezinning over groei van de koerier- en pakketdiensten is op zijn plaats. Zo leidt de groei tot meer uitstoot van CO2, meer onveilige situaties in het verkeer, extra druk op het wegennetwerk in drukke steden, meer economische activiteit in een weinig transparante markt en meer sociale misstanden. De studie zet uiteen dat een professionaliseringsslag binnen de koerier- en pakketdiensten nodig is en dat hierbij haast geboden is.
De studie behandelt bovendien dat een mentaliteitsverandering in het goederenwegvervoer nodig is in de omgang met structurele uitdagingen in de sector (de noodzaak tot verduurzaming, capaciteitsdeling en het verhogen van de beladingsgraad). Een grotere nadruk op innovatie en maatschappelijke verantwoordelijkheid is gewenst in de gehele keten. In het nastreven van deze mentaliteitsverandering zien de onderzoekers een belangrijke rol weggelegd voor logistieke kampioenen. Dit zijn bedrijven die een voortrekkersrol in de sector bekleden door gebruikte technologieën, toegang tot (big) data, gehanteerde logistieke processen en bestaande bedrijfscultuur. In het rapport wordt aanbevolen om de hoofdkantoren van dergelijke bedrijven voor Nederland te behouden of aan te trekken en om actief in te zetten op groei of overname voor bedrijven die een dergelijke voortrekkersrol nog niet kunnen bekleden. Het rapport wijst daarnaast op onderzoek naar de crisisparaatheid van het Nederlandse goederenwegvervoer en behoud, of zelfs intensivering, van maatregelen tegen het chauffeurstekort en congestie.
