Nu nog achterhaalt de politie oorzaken via tijdrovende analyses en getuigenverklaringen.
Voertuigen verzamelen steeds meer data over het verkeer, het rijgedrag van de bestuurder en de prestaties van de auto zelf. Onderzoek heeft aangetoond dat deze toepassing in voertuigen het rijgedrag bevordert en ondersteunt bij het voorkomen van gevaarlijk rijgedrag. Een Event Data Recorder (EDR) legt voertuigdata vast in de seconden voor en na een mogelijk ongeluk.
Terwijl de technologische ontwikkelingen exponentieel doorgaan, worden er ook steeds meer regelgevingen opgesteld om deze ontwikkelingen te begeleiden. Een van de recentste en meest prominente voorbeelden hiervan is de invoering van de verplichte Event Data Recorders (EDR’s), ook bekend als ‘zwarte dozen’, in voertuigen. Deze verplichting, aangenomen door de Europese Unie, is bedoeld om de veiligheid op de weg te verbeteren, maar roept ook vragen op over privacy en gegevensbeveiliging.
Een EDR is een apparaat dat in een voertuig wordt geïnstalleerd en dat gegevens registreert met betrekking tot het voertuig en zijn bediening, voornamelijk in de seconden voor, tijdens en na een ongeval.
"Hierbij worden geen GPS-data of andere identificerende gegevens opgeslagen. De geanonimiseerde EDR-gegevens zullen worden gebruikt voor ongevallenonderzoek en analyse."
De minister stelt dat de zwarte doos geen gegevens bevat waarmee het voertuig, de eigenaar of de bestuurder zijn te identificeren. Volgens de minister zijn de EDR-gegevens bedoeld om de verkeersveiligheid te analyseren en de doeltreffendheid van de genomen specifieke maatregelen te evalueren, zonder dat de eigenaar of bezitter van een welbepaald voertuig aan de hand van de opgeslagen gegevens kan worden geïdentificeerd.
verzekeraars
Verzekeraars stellen dat ze om moderne producten en diensten aan te kunnen bieden, ze meer informatie nodig hebben. Tot voor kort werkten verzekeraars alleen met data uit het verleden, aangeleverd door verzekerden. Door het verzamelen van data door het voertuig en de mogelijkheid deze realtime te delen, kunnen verzekeraars nu over veel nauwkeuriger data beschikken die bovendien actueel zijn. Dit soort data gebruiken verzekeraars om producten en diensten te kunnen voortzetten en verder te ontwikkelen. Vanzelfsprekend geldt, vooralsnog, dat verzekeraars alleen na toestemming van de consument over deze data kunnen beschikken. Het is immers de consument die de regie dient te hebben over deze data.
Nu nog achterhaalt de politie oorzaken via tijdrovende analyses en getuigenverklaringen. Het Verbond van Verzekeraars vindt dat een bevoegde instantie, zoals de politie, in toenemende mate gebruik moeten kunnen maken van data uit een Event Data Recorder (EDR) om ongevalsrapportages op te maken. Als de EDR (zwarte doos) direct wordt uitgelezen door een onafhankelijke instantie, zoals de politie, zijn de data over het moment kort voor en op het moment van het ongeval betrouwbaar. Als verzekeraars via de politie toegang krijgen tot deze data, kunnen zij zich snel een oordeel vormen over de aansprakelijkheid. Zowel verzekerden als slachtoffers zijn gebaat bij een snelle schadeafhandeling. Het vlot vaststellen van de aansprakelijkheid is daar een essentieel onderdeel van.
eigendom
In principe behoren de gegevens toe aan de bestuurder of de eigenaar. Het uitgangspunt voor verzekeraars is ook dat de klant aan het stuur zit. Aan de consument behoort de regie toe op vrijwel alle voertuigdata. Zo moet de consument onder meer vrij kunnen beslissen waar en met welke onderdelen de auto wordt hersteld, waar de auto wordt verzekerd en wat er gebeurt met zijn of haar data. Die vrijheid zorgt voor concurrentie tussen aanbieders en een autobranche waarin bedrijven elkaar scherp houden. Daarvan profiteert de consument.
juridisch
In de rechtsgang kan het verhaal er heel anders uitzien wat betreft de eigendomsrechten van de data. De EDR-gegevens worden meestal uitgelezen in opdracht van een rechter of het parket. De bestuurder hoeft daar niet altijd toestemming voor te geven want in het belang bij strafrechtelijke vervolging weegt dat zwaarder dan het belang bij individuele gegevensbescherming.
fabrikanten
Autofabrikanten zien het anders. Peugeot benadrukt wel degelijk dat de fabrikant ‘eigenaar van de data’ is. BMW vindt dat het zijn klanten al goed informeert over de datacollectie. Bovendien kan de BMW-rijder zelf aangeven welke ‘derde partijen’ de data mogen gebruiken. Volvo is terughoudender. De importeur laat, na ruggespraak met het Zweedse hoofdkantoor, weten dat het andere dienstverleners toegang wil geven tot ‘geselecteerde’ data die ‘niet direct herleidbaar’ is tot een individuele eigenaar.
De autofabrikant werkt al aan betere afspraken met klanten, zoals een overeenkomst tussen het merk en de klanten over wat er met de gebruiksdata zou mogen gebeuren.
De invoering van verplichte EDR’s in voertuigen vertegenwoordigt een belangrijke stap voorwaarts in de inspanningen om de verkeersveiligheid te verbeteren. Deze technologie kan onschatbare informatie opleveren die kan bijdragen aan het verminderen van ongevallen en het verbeteren van de veiligheidsnormen. Tegelijkertijd zijn er legitieme zorgen over privacy en gegevensbeveiliging. Het is belangrijk dat de regelgevende instanties een evenwicht vinden tussen deze twee aspecten, en ervoor zorgen dat de rechten en vrijheden van individuen worden gerespecteerd terwijl ze tegelijkertijd streven naar een hogere verkeersveiligheid.
