De acties van de UAW en hun nieuwe voorzitter, Shawn Fain, zenden een duidelijke boodschap: dit is niet langer business as usual.
Men kan het zeer uitzonderlijk noemen dat binnen de Amerikaanse auto-industrie de werknemers van de “Grote Drie” — Ford, General Motors en Stellantis — samen begonnen met staken. De aanleiding voor dit collectieve arbeidsprotest was het verstrijken van de cao in de nacht van vorige week donderdag op vrijdag, zonder dat er een nieuw contract werd gesloten. Terwijl de industrie ongeveer 145.000 vakbondsleden telt, koos de United Auto Workers (UAW) voor een gerichte aanpak door slechts één cruciale fabriek per bedrijf in staking te laten gaan. In totaal zijn zo’n 13.000 arbeiders in actie, waardoor ook diverse toeleveringsbedrijven de deuren moesten sluiten.
Shawn Fain, de nieuwe voorzitter van de UAW, heeft zich de laatste weken ontpopt tot een vocale en mediagenieke woordvoerder voor de zaak. Zijn argumentatie is eenvoudig maar krachtig: terwijl de prijzen van auto’s in de afgelopen vier jaar met 30 procent zijn gestegen en de CEO’s van deze bedrijven zichzelf trakteerden op een loonsverhoging van 40 procent, hebben de arbeiders sinds de bankencrisis van 2009 geen noemenswaardige contractverbetering gezien. Fain stelt daarom dat een loonsverhoging van 40 procent over de komende vier jaar niet meer dan redelijk is.
Bovendien zijn de eisen niet puur financieel. Hoewel de eis voor een 40 procent loonsverhoging het meest in het oog springt, is er een bredere roep om gerechtigheid en erkenning van het belang van arbeiders in de winstgevende auto-industrie.
De timing van deze staking is eveneens cruciaal, zowel voor de industrie als voor het politieke landschap. Aan de vooravond van een verkiezingsjaar en met de UAW die nog moet beslissen of ze Biden’s herverkiezingscampagne zullen steunen, heeft deze arbeidsonrust de potentie om een keerpunt te worden. Voor Biden, die zichzelf altijd heeft gepresenteerd als een vriend van de vakbond, is het optreden aan de zijde van de stakende arbeiders niet zonder risico, maar toont het wel zijn bereidheid om stelling te nemen in een complex en licht ontvlambaar arbeidsconflict.
Shawn Fain gelooft dat als deze "melkkoe" van Stellantis in Toledo stilvalt, het management wellicht meer geneigd zal zijn om concessies te doen, wat de duur van de staking zou kunnen verkorten.
De fabriek van Stellantis in Toledo, Ohio, waar de populaire Jeep-modellen worden geproduceerd, is de grootste en meest winstgevende van de drie fabrieken die zijn begonnen met staken. De staking komt op een moment dat de loonkloof tussen het management en de arbeiders steeds meer onder het vergrootglas komt te liggen.
verkiezingen
Politiek gezien heeft de staking ook potentiële gevolgen. De UAW, die traditioneel een bondgenoot is van President Joe Biden, heeft nog niet besloten om zijn herverkiezingscampagne te steunen. Fain heeft de president uitgenodigd om een stakerspiket te bezoeken en, in een verrassende wending, heeft Biden toegezegd. Hij zal komende dinsdag naar Michigan reizen ‘in solidariteit met de mannen en vrouwen van de UAW’. Dit wordt gezien als het eerste bezoek van een zittende Amerikaanse president aan een stakerspiket, een ontwikkeling die ongetwijfeld een politieke impact zal hebben, vooral als de staking aanhoudt en leidt tot langdurige sluitingen van fabrieken.
