Dit verhaal over Amersfoort laat zien hoe een stad met een rijk verleden haar blik op de toekomst kan richten zonder haar ziel te verliezen.
Amersfoort heeft internationale lof geoogst met de onderscheiding als Europese stad van het jaar door The Academy of Urbanism in Londen. Deze eer valt te beurt aan de stad vanwege haar uitzonderlijke kwaliteit van leven, progressieve benadering van stadsplanning en de zorgvuldige harmonie tussen vernieuwing en behoud van haar rijke karakter en erfgoed. Wethouder Rutger Dijksterhuis heeft namens Amersfoort de Urbanism Award in ontvangst genomen, een tastbare bevestiging van de stedelijke kwaliteiten waar de jury zo vol lof over spreekt.
De beoordeling door de jury vond plaats tijdens een intensief bezoek aan de stad in september, waarbij zij, fietsend door wijken als de historische binnenstad, Kattenbroek, de Wagenwerkplaats en Vathorst, een diepe indruk kregen van de stedelijke samenhang. De toewijding aan sociale cohesie, duurzaamheid en bestuurlijke kwaliteit werd zichtbaar in elke straat en elk project dat zij bezochten.
"Amersfoort profiteert van een gedeelde langetermijnvisie voor de stad die de verbetering van de levenskwaliteit van de burgers prioriteert. Goed toegeruste teams voor vooruitplanning, ontwikkelingsbeheer en vernieuwing realiseren deze visie door middel van gedetailleerde beleidsmaatregelen en indrukwekkende nieuwe infrastructuur, terwijl het unieke erfgoed en karakter behouden blijven. Het welzijn en geluk van alle burgers staat duidelijk centraal, van maatregelen om de toegang van auto's tot het historische stadscentrum te beperken, tot de voorziening van diverse en goede kwaliteit betaalbare woningen."
Burgemeester Lucas Bolsius onderstreept dat de prijs een blijk van waardering is voor generaties Amersfoorters die de stad hebben gevormd. De dynamiek van de stad, die gestaag is gegroeid en zich heeft gemoderniseerd zonder haar ziel te verliezen, getuigt van een gemeenschap die gezamenlijke waarden koestert en actief bijdraagt aan het stedelijk weefsel.
Wethouder Dijksterhuis benadrukt de unieke balans tussen het materiële – de ‘stenen’ – en het menselijke aspect – de ‘mensen’ – die de jury zo bewonderde. Het feit dat Amersfoort zich nu schaart onder voorgaande winnaars als Berlijn en Kopenhagen, is een testament van haar internationale allure en de trots die de Amersfoorters mogen voelen.
Met deze erkenning bevestigt Amersfoort haar status als een voorbeeld van stedelijke ontwikkeling die zowel het heden respecteert als een weg baant naar de toekomst. Dit alles vormt een verhaal van een stad die niet alleen haar inwoners, maar ook haar bezoekers weet te betoveren en te binden.
Wij gingen op werkbezoek in een stad met een verscheidenheid aan musea, winkels, en eetgelegenheden, naast de pittoreske grachten en parken die uitnodigen tot een ontspannen wandeling.
Een toerist die Amersfoort bezoekt, kan zich verheugen op een reeks bezienswaardigheden die de rijke geschiedenis en de bruisende cultuur van de stad weerspiegelen. Een must-see is de historische binnenstad met zijn middeleeuwse straatpatroon, waar de Sint-Joriskerk en de Koppelpoort, een prachtig bewaard gebleven middeleeuwse stadspoort, uitblinken als iconische monumenten.
De stad is ook thuisbasis van de Muurhuizen, die gebouwd zijn op de fundamenten van de oude stadsmuur en nu een unieke woonomgeving vormen. Het Mondriaanhuis, de geboorteplaats van de beroemde schilder Piet Mondriaan, is een andere trekpleister die kunstliefhebbers niet mogen missen.
Voor een kijkje in de moderne architectuur is de wijk Kattenbroek, ontworpen door de Nederlandse architect Ashok Bhalotra, een ware ontdekkingstocht. De architectuur hier is speels, kleurrijk en gevarieerd, en biedt een verrassend contrast met de historische elementen van de stad.
De Wagenwerkplaats en Vathorst zijn recentere ontwikkelingen in de stad die getuigen van de vooruitstrevende stadsplanning waar Amersfoort bekend om staat. Het nieuwe stadsdeel Vathorst valt op door zijn geïntegreerde waterwegen en moderne woonconcepten, terwijl de Wagenwerkplaats een voormalig industrieterrein is dat getransformeerd is tot een dynamische culturele en creatieve hub.
Inwoners van Amersfoort worden vaak "Amersfoorters" genoemd. Een andere, minder bekende benaming die soms wordt gebruikt is "Keientrekkers". Deze bijnaam verwijst naar een legende uit de 17e eeuw waarin de inwoners van Amersfoort een grote zwerfkei naar de stad trokken om zo een belastingheffer te misleiden.
De bijnaam “Keientrekkers” voor de inwoners van Amersfoort vindt zijn oorsprong in een beroemde gebeurtenis uit 1661. Volgens de overlevering wilde Jonkheer Everard Meyster met vrienden een weddenschap aangaan dat hij de inwoners van Amersfoort kon bewegen om een grote zwerfkei, die op de heide bij Soesterberg lag, naar de stad te halen. Dit was een kei die tijdens de laatste ijstijd door gletsjers naar de streek was gebracht.
De inwoners van Amersfoort gingen de uitdaging aan, mogelijk aangespoord door de belofte van een beloning in de vorm van een gratis schotel bier en pretzels. Ze trokken de kei met man en macht naar de stad. De legende gaat dat toen de kei eenmaal in de stad was, de jonkheer alleen degenen die daadwerkelijk hadden getrokken beloonde, en niet de vele kijkers die alleen maar waren gekomen voor het vermaak en de beloning.
Deze gebeurtenis werd door de omgeving van Amersfoort gezien als een daad van dwaasheid en als een teken van de domheid van de inwoners, die zich voor een dergelijke onbenullige taak lieten spannen. De zwerfkei, bekend als de “Amersfoortse Kei”, werd uiteindelijk een monument in de stad en staat symbool voor deze legende. Het verhaal heeft de Amersfoorters de bijnaam “Keientrekkers” gegeven, die ze tot op de dag van vandaag dragen. Dit verhaal is een deel van de rijke geschiedenis en folklore van de stad en draagt bij aan de lokale identiteit.
Foto cover door Academy of Urbanism.
