Het Julianakanaal in Limburg gaat maandenlang dicht. Koninklijke Binnenvaart Nederland heeft al laten weten grote schade te lijden door de werkzaamheden.
De werkzaamheden aan het Julianakanaal zullen, zoals gepland, op 12 augustus 2024 van start gaan, ondanks de zorgen die er waren rondom de functionele status van stuw Borgharen. Dit blijkt uit de beantwoording van Kamervragen door minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat. De vragen werden gesteld door het Tweede Kamerlid Soepboer (NSC), die op 7 augustus 2024 zijn bezorgdheid uitte over de timing van deze werkzaamheden en de impact hiervan op de bereikbaarheid van de omgeving.
motie
De achtergrond van de discussie ligt in de motie-Heutink, die op 11 juni 2024 door de Tweede Kamer werd aangenomen. Deze motie verzocht om de drooglegging van het Julianakanaal uit te stellen totdat stuw Borgharen weer volledig functioneel zou zijn. In reactie op deze motie heeft de minister in een brief van 7 augustus aangegeven dat de herstelwerkzaamheden aan de stuw zodanig zijn gevorderd dat er geen noodzaak meer is om de start van de werkzaamheden aan het Julianakanaal verder uit te stellen. Minister Madlener gaf aan dat de stuw voldoende hersteld is om de werkzaamheden veilig te kunnen starten.
Uit de beantwoording blijkt verder dat er momenteel werkzaamheden plaatsvinden aan de scheepvaartschuif van de stuw Borgharen, die cruciaal is voor het peilbeheer van de Maas. Deze schuif zal naar verwachting voor 1 oktober 2024 weer volledig functioneel zijn. Naast deze reparaties wordt er ook regulier onderhoud uitgevoerd aan de overige schuiven van de stuw, een proces dat volgens de minister doorlopend is en geen verdere vertraging zal veroorzaken voor de werkzaamheden aan het Julianakanaal.
communicatie
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft aangegeven actief betrokken te zijn bij de communicatie met de omgeving van het Julianakanaal. Er is nauw overleg geweest met zowel regionale als landelijke belanghebbenden om de impact van de afsluiting van het kanaal zo goed mogelijk te beheren. Dit overleg zal tijdens de uitvoering van de werkzaamheden worden voortgezet, met speciale aandacht voor de monitoring van de voortgang en de beschikbaarheid van omvaarroutes. Bewoners worden op de hoogte gehouden via bewonersavonden, brieven en een speciaal ingerichte webpagina, waar ook een nieuwsbrief beschikbaar is. Daarnaast zal er een inlooppunt en een uitkijkpunt worden gerealiseerd op de locatie van de werkzaamheden, zodat geïnteresseerden de voortgang kunnen volgen.
De minister verzekerde de Kamer dat de werkzaamheden al ver genoeg gevorderd zijn om de omvaarroutes vrijwel continu beschikbaar te houden. De verwachte maximale stremming van de omvaarroute zou in geen geval langer dan 48 uur duren. Een belangrijk aspect van de Kamervragen was de garantie dat de omvaarroutes beschikbaar blijven, zelfs bij hoog water. Minister Madlener benadrukte dat de functionaliteit van de stuw Borgharen voldoende is om de te verwachten waterafvoeren en hoogwaterstanden te verwerken. Hierdoor blijft de omvaarroute via Limmel beschikbaar.
Statistisch gezien komt een situatie waarbij deze route niet beschikbaar zou zijn gemiddeld minder dan drie en een halve dag per jaar voor. Mocht zich toch een calamiteit voordoen, staan aannemers stand-by om snel reparaties uit te voeren onder leiding van het Quick Respons Team van Rijkswaterstaat. Deze maatregelen zijn onderdeel van een breder pakket dat met betrokken partijen is afgestemd en eerder aan de Kamer is toegezegd.
onrust
De geplande werkzaamheden aan het Julianakanaal hebben al tot grote onrust geleid bij verschillende belanghebbenden, met name in de binnenvaartsector en op het industrieterrein Chemelot. Koninklijke Binnenvaart Nederland, de brancheorganisatie voor de binnenvaart, heeft gewaarschuwd dat de impact van de werkzaamheden aanzienlijk kan zijn, en dat dit kan leiden tot substantiële schade voor de sector. Volgens Koninklijke Binnenvaart Nederland zullen de werkzaamheden aan het Julianakanaal het vervoer over water duurder maken, wat bedrijven kan dwingen om over te stappen op alternatief transport over de weg. Deze verschuiving zou volgens de organisatie echter rampzalige gevolgen hebben.
Maasroute
Het Julianakanaal begint ten noorden van Maastricht als aftakking van de Maas en eindigt bij Maasbracht, waar het water weer terug de Maas instroomt. Het Julianakanaal is onderdeel van de Maasroute, een belangrijke scheepvaartroute naar havens in België, Duitsland en Nederland. De verdiepingswerkzaamheden in het Julianakanaal zijn in februari 2023 stilgelegd, vanwege een volgelopen bouwkuip. Deze defecte bouwkuip moet uit het kanaal verwijderd worden. Deze werkzaamheden starten 12 augustus 2024. Het kanaal wordt hiervoor gestremd en drooggezet. Direct na het verwijderen van de bouwkuip wordt ook het verruimingswerk afgemaakt. In het voorjaar van 2025 is het verruimingswerk klaar.
