In het jaarplan voor 2025 van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ligt de focus op het beperken van schade aan mens en milieu.
Inspecteur-generaal Mattheus Wassenaar benadrukt hierin het belang van effectief toezicht en de maatschappelijke verantwoordelijkheid die de ILT draagt. Met ruim 1.600 medewerkers zet de organisatie zich dagelijks in voor veiligheid, duurzaamheid en vertrouwen in sectoren zoals transport, infrastructuur, milieu en wonen. Wassenaar prijst de inzet van zijn team: “Zij maken dagelijks het verschil. We blijven streven naar een inspectie die midden in de samenleving staat, haar verantwoordelijkheid neemt en altijd handelt met oog voor het maatschappelijk belang.”
De ILT richt zich op de grootste maatschappelijke risico’s, en het jaarplan maakt duidelijk dat deze aanpak gepaard gaat met soms scherpe keuzes. “Als onafhankelijk toezichthouder werken wij elke dag aan veiligheid, vertrouwen en duurzaamheid,” aldus Wassenaar in zijn voorwoord. Hij onderstreept dat het toezicht gericht is op onderwerpen die het meeste effect hebben op de samenleving, zoals de bescherming van drinkwater, het verbeteren van recycling, en het aanpakken van geluidsoverlast rondom Schiphol.
De inspectie houdt toezicht op meer dan 160 verschillende domeinen, variërend van transportveiligheid tot milieuvervuiling. Een belangrijke prioriteit is de bescherming van de volksgezondheid door het waarborgen van schoon en veilig drinkwater. In de signaalrapportage ‘Drinkwater steeds schaarser’ wijst de ILT op de toenemende druk op de drinkwatervoorraden, wat heeft geleid tot intensievere controles en nauwere samenwerking met provincies om deze voorraden te beschermen. “Het kabinet heeft gelukkig oog voor onafhankelijk toezicht, maar de financiële middelen staan onder druk,” zegt Wassenaar. “Dat betekent dat we scherpere keuzes moeten maken om een effectieve toezichthouder te blijven.”
Het toezicht op de taxibranche is dus niet alleen gericht op het naleven van regels rondom arbeids- en rusttijden, maar ook op het waarborgen van de integriteit van de sector.
In het jaarplan voor 2025 besteedt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ook veel aandacht aan het toezicht op personenvervoer, zoals taxi’s en bussen. Een belangrijk speerpunt hierbij is het verbeteren van de kwaliteit van contracten in het doelgroepenvervoer, waarin vervoer voor mensen met speciale behoeften, zoals ouderen en gehandicapten, centraal staat. Gemeentes krijgen hierbij een grotere rol, en de ILT wil hen beter informeren over de eisen en voorwaarden waaraan deze contracten moeten voldoen. Dit moet leiden tot een hogere standaard van dienstverlening voor kwetsbare groepen.
Daarnaast wordt het toezicht op de naleving van arbeids- en rusttijden in het personenvervoer steeds verder gedigitaliseerd. Door gebruik te maken van moderne technologieën kan de ILT efficiënter controleren of bedrijven zich aan de regels houden. Dit digitale toezicht is vooral belangrijk in een sector waar lange werktijden en onregelmatige diensten veel voorkomen, wat risico’s kan opleveren voor zowel de chauffeurs als de passagiers. Een specifiek aandachtspunt is de correcte registratie van ritten en arbeids- en rusttijden in de nieuwe Centrale Database Taxivervoer (CDT), die een centrale rol speelt in het toezicht op de taxibranche.
milieucriminaliteit
Een ander belangrijk aandachtspunt is de aanpak van milieucriminaliteit. De ILT verleent vergunningen en voert strafrechtelijke onderzoeken uit om overtredingen aan te pakken. Dit varieert van het onjuist gebruik van gevaarlijke stoffen tot fraude binnen woningcorporaties en ernstige bodemvervuiling. De samenwerking met omgevingsdiensten speelt hierbij een grote rol, vooral in de strijd tegen milieucriminaliteit, zoals bij afvalverwerking of het omgaan met zorgwekkende stoffen.
De ILT zet ook in op nieuwe vormen van toezicht die inspelen op actuele risico’s. Een voorbeeld is het toezicht op producentenverantwoordelijkheid. Steeds meer fabrikanten zijn verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van hun afgedankte producten, die vaak waardevolle grondstoffen bevatten. De ILT zorgt voor streng toezicht om ervoor te zorgen dat deze grondstoffen optimaal hergebruikt worden. Deze aanpak draagt bij aan een circulaire economie, waarin afval zoveel mogelijk wordt omgezet in nieuwe producten.
digitale veiligheid
Daarnaast wordt het toezicht op de cybersecurity van essentiële diensten uitgebreid, met name binnen de luchtvaart, drinkwaterbedrijven, havens en de spoorsector. Door de toenemende geopolitieke spanningen is digitale veiligheid cruciaal geworden, en de ILT speelt hierin een sleutelrol door streng toezicht te houden op de bescherming van deze kritieke infrastructuren tegen digitale aanvallen. Wassenaar benadrukt het belang van deze maatregelen: “Cyberveiligheid is een groeiende uitdaging, en het is essentieel dat wij daar als toezichthouder bovenop zitten.”
In de aanpak van geluidshinder rondom Schiphol toont de ILT zich eveneens actief. De overlast voor omwonenden van de luchthaven blijft een heet hangijzer, en de inspectie zet zich in om samen met de sector de geluidsoverlast te beperken. Dit is een voorbeeld van hoe de ILT de balans probeert te vinden tussen economische belangen en de bescherming van het welzijn van burgers.
scherpe keuzes
Het jaarplan voor 2025 geeft een duidelijk beeld van de aandachtsgebieden van de ILT en de manier waarop de organisatie haar capaciteit effectief inzet. De financiële druk dwingt de ILT om scherpe keuzes te maken, maar de missie om schade aan mens en milieu te beperken blijft de drijvende kracht achter alle activiteiten. Zoals Wassenaar concludeert: “We kunnen niet alles doen, maar we willen ons focussen op datgene wat het meeste maatschappelijke impact heeft. Alleen zo kunnen we het verschil maken voor de toekomst.”
