De Vlaamse regering staat op het punt om de premie voor de aankoop van elektrische auto’s al op 22 november af te schaffen.
Dit besluit komt onverwacht snel, nadat eerder was besloten om de financiële steun voor elektrische voertuigen stapsgewijs af te bouwen. De regering heeft inmiddels een spoeddecreet opgesteld dat naar verwachting vandaag zal worden goedgekeurd in het Vlaams Parlement. Als dit gebeurt, komen elektrische voertuigen die na 22 november worden aangeschaft niet langer in aanmerking voor de premie.
In eerste instantie werd aangekondigd dat er ook in 2025 en 2026 nog een premie zou worden uitgekeerd aan kopers van elektrische auto’s. Echter, door zorgen over de betaalbaarheid van deze regeling werd al in februari besloten de premie eerder te beëindigen. Tijdens de recente onderhandelingen voor de nieuwe Vlaamse regering werd besloten om de subsidie nog sneller stop te zetten, namelijk vóór het einde van 2024.
stimulans
Tot nu toe konden Vlaamse consumenten bij de aanschaf van een nieuwe elektrische wagen tot maximaal 5.000 euro ontvangen. Voor een tweedehands elektrische wagen lag de premie op 3.000 euro. De premievoorwaarden bepaalden dat deze tegemoetkoming beschikbaar was voor nieuwe elektrische auto’s met een aankoopprijs van maximaal 40.000 euro en tweedehandsmodellen met een oorspronkelijke waarde tot 60.000 euro. Mensen die voor 23 november een elektrische auto kopen, kunnen tot het einde van dit jaar, op 31 december, nog een aanvraag indienen.
De premie voor elektrische wagens werd oorspronkelijk in februari geïntroduceerd door voormalig Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD). De regeling werd gezien als een essentiële stimulans om de verkoop van elektrische voertuigen te bevorderen en de ecologische voetafdruk in Vlaanderen te verkleinen. Dit initiatief bleek een succes, want de vraag naar elektrische auto’s steeg aanzienlijk. Begin oktober waren er dit jaar al meer nieuwe elektrische voertuigen geregistreerd dan in heel 2023, wat wijst op een duidelijk effect van de subsidie op de verkoopcijfers.
Voorlopig lijkt het erop dat kopers die na 22 november nog steeds voor elektrisch rijden kiezen, dit zonder directe financiële steun van de overheid zullen moeten doen.
Toch waren er al vroeg signalen dat het budget voor de premie onvoldoende zou zijn om aan de groeiende vraag te voldoen. De Vlaamse Raad van State uitte begin dit jaar al zorgen over het gebrek aan financiële dekking voor het programma. Volgens een recente update zijn er inmiddels 11.590 premieaanvragen ingediend, waarvan 9.736 voor nieuwe wagens en 1.854 voor tweedehandsvoertuigen. Tot nu toe heeft de overheid al zo’n 40 miljoen euro aan subsidies uitgekeerd, en er wordt verwacht dat het totaalbedrag uiteindelijk kan oplopen tot 70 miljoen euro. Deze snelle uitputting van het budget heeft de Vlaamse regering er waarschijnlijk toe gedwongen om de regeling vroegtijdig af te bouwen.
vervroegd einde
Door het vervroegde einde van de subsidie zullen toekomstige kopers van elektrische auto’s mogelijk moeten rekenen op andere vormen van steun of tegemoetkomingen om de overstap naar elektrisch rijden te realiseren. De Vlaamse regering is zich bewust van de uitdagingen van de energietransitie, maar lijkt in dit geval pragmatische keuzes te maken in het licht van de budgettaire beperkingen.
De beslissing om de subsidie eerder stop te zetten, komt ook in het licht van de bredere Europese ambities om de CO₂-uitstoot te verminderen en de verkoop van voertuigen met verbrandingsmotoren tegen 2035 te verbieden. Ondanks het feit dat deze Vlaamse subsidie een belangrijke stimulans bleek voor de aankoop van elektrische auto’s, stelt de regering zich de vraag of het op lange termijn houdbaar is om aanzienlijke bedragen te blijven investeren in aankooppremies.
De Vlaamse regering zal in de komende maanden verder werken aan haar mobiliteits- en klimaatdoelstellingen en kijken naar andere manieren om elektrisch rijden te bevorderen, mogelijk door infrastructuur voor elektrische voertuigen te verbeteren, zoals het uitbreiden van het aantal laadpalen in Vlaanderen.
