Voor honderdduizenden Nederlanders is het woon-werkverkeer een stille geldslurper geworden.
Waar een deel van de werkenden nog aanspraak maakt op een reiskostenvergoeding van hun werkgever, moet één op de vijf werknemers de volledige reiskosten zelf ophoesten. Uit onderzoek van vakbond CNV blijkt dat deze kosten voor velen flink oplopen: tientallen tot honderden euro’s per maand verdwijnen uit de portemonnee van werknemers, zonder enige tegemoetkoming.
Volgens CNV-voorzitter Piet Fortuin is de situatie ronduit schrijnend. “Voor ruim 60 procent van werkend Nederland is de auto essentieel om überhaupt op het werk te kunnen komen. Zij betalen nu de prijs,” stelt Fortuin. De dure brandstof, gecombineerd met een ontoereikende of ontbrekende reiskostenvergoeding, zorgt ervoor dat werknemers maandelijks fors moeten bijbetalen. In sommige sectoren ontbreekt zelfs elke vorm van vergoeding. Zo staat er in cao’s voor de horeca, supermarkten en metaalindustrie niets over reiskosten. Andere sectoren, zoals de schoonmaak en de zorg, hanteren slechts een vergoeding van respectievelijk 14 en 16 cent per kilometer. Dat ligt ruim onder de belastingvrije maximale vergoeding van 23 cent die sinds 2024 geldt.
compensatie
Het ontbreken van passende vergoedingen treft niet alleen automobilisten. Ook wie de fiets of het openbaar vervoer gebruikt, ziet vaak geen volledige compensatie van de gemaakte kosten. Slechts 27 procent van de fietsers ontvangt een vergoeding, terwijl iets minder dan de helft via hun werk fiscaal voordelig voor een fiets kan sparen. Bij ov-gebruikers krijgt driekwart van de werkenden hun kosten volledig vergoed, maar dat betekent ook dat een kwart dat voordeel misloopt.
De vakbond spreekt van een oneerlijke situatie, waarbij de lasten worden neergelegd bij de mensen die het minst kunnen missen. Fortuin roept werkgevers op om standaard de maximale kilometervergoeding in hun cao’s op te nemen. Tegelijkertijd wijst hij naar de politiek: de geplande accijnsverhoging op brandstof moet van tafel, zegt hij. “Tegen zulke hoge prijzen kun je aan de cao-tafel niet opboksen.”
arbeidsrelatie
De gevolgen zijn volgens CNV niet alleen financieel van aard. Werknemers die elke maand geld toeleggen om hun werk te kunnen doen, ervaren meer stress en voelen zich minder gewaardeerd. Het tast de motivatie aan en zet druk op de arbeidsrelatie. Bovendien dreigt het voor mensen met een lager inkomen simpelweg onbetaalbaar te worden om naar hun werk te reizen, zeker als thuiswerken geen optie is.
Het signaal van CNV is helder: de balans moet worden hersteld. Werkgevers moeten hun verantwoordelijkheid nemen en zorgen voor eerlijke en volledige vergoedingen. De overheid moet fiscale ruimte bieden én voorkomen dat extra lasten zoals hogere brandstofaccijnzen op de schouders van werkenden terechtkomen. Pas dan wordt het voor iedereen haalbaar en betaalbaar om deel te nemen aan het arbeidsproces, ongeacht de afstand tot het werk.
