Vlaanderen zal in de komende jaren worden voorzien van een totaal vernieuwd vervoersmodel. Inwoners van grote steden tot bewoners op het vlakke land moeten binnen het nieuwe vervoersplan hun weg vinden. De speler die dat voor de Vlaamse gemeenschap moet ‘oplossen’ is Via. Terwijl diensten zoals Uber wereldwijd bedrijven hebben opgebouwd die voortdurend concurreren met de bestaande transportnetwerken van steden, ziet Via een lucratieve niche die zich richt op – en samenwerkt met – gemeenten.
“Terwijl Uber op het toneel verscheen met als doel het stadsvervoer te verstoren, ging Via samen met gemeenten aan de slag.“
Het monopolie met De Lijn wordt definitief beëindigd. Het Amerikaans bedrijf Via moet openbaar vervoer van de toekomst in Vlaanderen regelen. De Vlaamse overheid heeft een contract gesloten met Via om een mobiliteitscentrale op poten te zetten waar je in de toekomst allerlei vervoersmiddelen zal kunnen bestellen via een app, website of de telefoon. De Vlaamse overheid gaat een volgende fase in nu bekend werd dat het volledige Vlaamse vervoer in buitenlandse handen komt. Via gaat assisteren bij de planning en fungeert als een soort medewerker tussen de ritopdracht (vanuit een app of telefoontje) en de chauffeurs die daadwerkelijk een voertuig besturen. Dat is behoorlijk geavanceerde technologie die vervoersbedrijven traditioneel in het verleden niet zo goed hebben gedaan.
(tekst gaat door onder afbeelding)
‘We gaan het OV-systeem veranderen. We gaan het beter maken. We gaan je betere manieren vertellen om het te gebruiken, maar we gaan ook naar binnen en creëren nieuwe vormen van doorvoer, zoals microtransit. We veranderen de manier waarop voertuigen worden ingezet en de manier waarop chauffeurs worden gepland om het systeem efficiënter te maken.”
Daniel Ramot en CTO Oren Shoval werden vrienden nadat ze in de jaren negentig waren gerekruteerd voor een elite Israëlisch militair onderzoeksprogramma. Tegenwoordig is Ramot gevestigd in New York, terwijl Shoval vanuit Tel Aviv werkt.
Via versus Uber
Terwijl Uber slechts een paar jaar eerder op het toneel verscheen met als doel het stadsvervoer te verstoren, ging het in New York gevestigde Via samen met gemeenten en binnen de bestaande infrastructuur aan de slag. Het resultaat: Via werkt nu samen met steden als Miami, Jersey City, Los Angeles, Winnipeg en Arlington, Texas, en biedt een softwareplatform voor on-demand “microtransit” busjes, routeplanning, chauffeursplanning, smartphone-apps en andere middelen die kunnen helpen om reizigers te lokken naar deze vervoerssystemen. Het doel is iedereen zo veel mogelijk uit eigen vervoer weghalen en gebruik laten maken van de ‘digitale’ vervoersstromen. De klantenlijst van het bedrijf omvat meer dan 500 transportbureaus in 35 landen, en de software maakt ritdiensten voor ouderen, mensen met beperkte mobiliteit, scholen en hogescholen en zelfs privé ritten voor zakelijke klanten mogelijk.
Door rechtstreeks samen te werken met plaatselijke vervoersbedrijven, in plaats van een feitelijke taxidienst op te bouwen, heeft Via geprobeerd zichzelf te contrasteren met Uber en Lyft, die in de loop der jaren gespannen relaties hebben gehad met sommige steden. En hoewel Via vertrouwt op onafhankelijke chauffeurs voor de commerciële ritdiensten die het uitvoert in New York City en Washington, DC, de steden waar het Via softwareplatform microtransit-programma’s aandrijft om hiaten in bus- en treindiensten op te vullen, worden de goedkope ritjes uitgevoerd door lokale taxibedrijven of chauffeurs die door de stad worden ingehuurd.
"Er is een fundamenteel verschil in de zin dat je in één geval zegt dat het openbaar vervoersysteem is wat het is en ik ga jou, de reiziger, helpen om het op de meest efficiënte manier te gebruiken"
Het bedrijf Via maakt Uber-achtige TransitTech-apps die zijn aangepast voor individuele steden en OV-programma’s voor pendelaars om on-demand ritten van busjes te plannen, ze op de hoogte te houden van OV-schema’s en verbindingsopties en, in sommige gevallen, bus- en treinkaartjes vooraf te kopen. Het deelt ook gegevens over de vraag van reizigers die zijn verzameld uit apps om vervoersbedrijven te helpen busroutes, haltes en dienstregelingen op dynamische basis aan te passen, zo vaak zelfs dat het zichzelf een of twee keer per week kan aanpassen aan veranderende rijders- en verkeerspatronen.
Via financieel
Volgens het blad Forbes heeft het bedrijf $ 650 miljoen opgehaald, inclusief $ 60 miljoen in maart, van industriële giganten zoals Shell en Ferrari-moederbedrijf Exor, samen met tal van durfkapitaalfondsen. (Porsche is ook een indirecte investeerder via Via’s overname van Fleetonomy.) Volgens Pitchbook is het nu $ 2,9 miljard waard. De jaaromzet bedroeg $ 225 miljoen in 2019, het enige jaar waarvoor gegevens beschikbaar zijn, zegt Pitchbook. Het overgrote deel daarvan is volgens Daniel Ramot, een van de oprichters van Via, afkomstig van vervoersdiensten en gemeentelijke overheden.
Financieel gezien zou het bedrijf snel naar het volgende niveau kunnen springen. Via kan binnenkort winstgevend zijn en zal waarschijnlijk binnen enkele maanden naar de beurs gaan, volgens een persoon die bekend is met de zaak. Ramot zal geen specifiek plan bevestigen, maar heeft in het verleden gezegd dat Via een beursgenoteerd bedrijf zou moeten zijn. “We werken met steden en we werken met transitbureaus“, vertelt hij aan Forbes. “Ze zetten belastinggeld in om cruciale diensten aan mensen te verlenen. Ik vind dat zo’n bedrijf onderworpen moet zijn aan de controle die de openbare markt biedt.“
Lees ook: Vlaamse mobiliteitscentrale in buitenlandse handen
