Automobilisten betalen vanaf 2030 motorrijtuigenbelasting op basis van het aantal kilometers dat ze rijden.
In het coalitieakkoord van het kabinet-Rutte IV staat dat de huidige motorrijtuigenbelasting wordt omgezet van een heffing op basis van bezit naar een heffing op basis van gebruik. Deze week gaven staatssecretaris Marnix van Rij en Minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers inzage in het onderzoek naar de drie oplossingsrichtingen voor kilometerregistratie Betalen naar Gebruik (BnG).
Daarbij wordt gedacht aan het voortbouwen op bestaande meetsystemen en registratie, eventueel met extra registratiemomenten of een apparaat in de auto dat de kilometerstand van de auto registreert zonder GPS (apparaat is aangesloten op tellerstand en slaat gegevens apart op). Als laatste optie werd gedacht aan een variant van een apparaat in de auto dat zelfstandig op basis van GPS het aantal gereden kilometers meet, registreert én communiceert.
aanbeveling
Het onderzoeksconsortium doet de aanbeveling vervolgonderzoek uit te voeren om verschillende mogelijke maatregelen onder de eerstgenoemde oplossingsrichting nader uit te werken en een gedetailleerder beeld te ontwikkelen van het potentiële fraudegedrag per risicogroep, zodat binnen deze oplossingsrichting een gerichte set aan maatregelen op het gebied van controle, toezicht en handhaving ontstaat. Het kabinet heeft besloten dit vervolgonderzoek begin 2023 laten uitvoeren, op basis waarvan besluitvorming over een hoofdoplossingsrichting voor de registratie van het aantal gereden kilometers binnen BnG zal plaatsvinden. Later dit voorjaar wordt De Kamer hierover geïnformeerd.
onderzoek
Op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en het Ministerie van Financiën, heeft Motivaction B.V. een onderzoek uitgevoerd onder burgers voor het project betalen naar gebruik (BNG). In de eerste hoofdlijnenbrief werd aangegeven dat het nauw betrekken van burgers bijzondere aandacht heeft bij de voorbereidingen voor BnG. Motivaction heeft in opdracht van de ministeries van Financiën en Infrastructuur en Waterstaat onderzoek uitgevoerd naar de houdingen en voorkeuren van burgers ten aanzien van BnG.
De initiële reactie van Nederlanders is positief: Betalen naar gebruik lijkt logischer en daarmee eerlijker omdat de gebruiker betaalt. Bij verdere overweging komen sterke twijfels naar boven over de rechtvaardigheid en effectiviteit van betalen naar gebruik. Deze twijfels lijken samen te hangen met sentimenten rond wantrouwen ten aanzien van de overheid en groeiende ongelijkheid.
Zowel in het kwalitatieve als kwantitatieve deel is de eerste reactie op BNG positief. Kwantitatief staat de helft (50%) van de Nederlanders positief tegenover BNG. Deze houding verslechtert wanneer zij gedurende het onderzoek meer informatie over de plannen krijgen en de mogelijkheid hebben gekregen om hierover na te denken. Dit blijkt zowel uit de reacties tijdens focusgroepen als uit de online enquête. Er is een significant verschil tussen de gemiddelde beoordeling aan het begin en die aan het einde van de vragenlijst.
"Zo op het eerste gezicht lijkt me dit eerlijker omdat je betaalt voor hoeveel je daadwerkelijk rijdt. Dat klinkt wat mij betreft heel logisch."
Respondenten vinden het principe dat de gebruiker betaalt logischer en eerlijker dan de huidige situatie. Iemand die nauwelijks rijdt hoeft minder te betalen. De spontane reactie is dus redelijk positief. Hoewel men initieel dus positief reageert, roept het idee van BNG daarna veel vragen op, met name over de kosten voor de burger en de uitvoerbaarheid. De achtergrond en regelgeving rondom BNG, zoals hoe dit er in praktijk uit komt te zien en wat de regels zouden zijn, vinden deelnemers erg ingewikkeld en mensen vinden het dan ook lastig de inhoud daadwerkelijk te doorgronden.
