Uit een rapport blijkt dat Yandex verzoeken om informatie van de Russische overheid had ingewilligd in 84% van de gevallen.
De zorgen over het delen van ritgegevens zijn niet ongegrond. Door de nieuwe surveillantiewet van Rusland kunnen eenvoudige ritgegevens nu toegankelijk zijn voor de FSB. Het Russische bedrijf Yandex heeft recentelijk te maken gehad met kritiek en zorgen over de privacy van zijn gebruikers. Yandex Go, een van de diensten van het bedrijf, heeft met name in de schijnwerpers gestaan vanwege zorgen over gegevensbescherming en toezicht door de Russische overheid.
Kazachstan kondigde recentelijk aan dat servers van Yandex naar hun grondgebied zullen worden verplaatst. Deze beslissing volgde op de onthulling dat Moskou de Russische Federale Veiligheidsdienst (FSB) toestemming had gegeven om de persoonlijke gegevens van Yandex Go-gebruikers te benaderen. Een vertegenwoordiger van het Kazachstaanse ministerie bevestigde: “In het kader van een inspanning om ons partnerschap en nationale digitale bronnen te versterken”, bevestigde Yandex zijn bereidheid om door te gaan met de overdracht van servers voor het domein yandex.kz naar het grondgebied van het land.
Yandex Go is een app die verschillende diensten aanbiedt, waaronder rit-hailing (vergelijkbaar met Uber en Lyft), bezorging van eten, en koeriersdiensten. De app is ontwikkeld en wordt beheerd door Yandex, een Russisch technologiebedrijf dat vaak wordt omschreven als het "Google van Rusland".
Maar wat betekent dit voor de privacy van gebruikers? Vanaf 1 september 2023 zal de FSB 24 uur per dag, 7 dagen per week toegang hebben tot gebruikersgegevens verzameld door Yango (ook bekend als Yandex Go). Deze ongekende mate van toegang is niet beperkt tot Russische burgers. Gezien het feit dat Yango actief is in verschillende landen, waaronder Israël en verschillende Europese staten, brengt dit ernstige privacyzorgen met zich mee voor internationale gebruikers.
Arkady Volozj, de medeoprichter van Yandex, heeft zich uitgesproken tegen het Russische offensief in Oekraïne. Zijn verklaring is opvallend, gezien de beperkte kritiek op de Russische staat door prominente zakenlieden in het land. Hij uitte zijn verontwaardiging en zei: “De invasie van Oekraïne door Rusland is barbaars en ik kant me daar categoriek tegen.”
In juni van het voorgaande jaar nam Volozj ontslag uit de directie van Yandex, meer dan drie maanden na het begin van het Russische offensief in Oekraïne. Hoewel hij al sinds de jaren 2010 in Israël woont, heeft hij zijn steun uitgesproken voor Russische ingenieurs die ervoor kozen het land te verlaten, en suggereert hij dat hij achter de schermen heeft gewerkt om hen te helpen.
Door de nieuwe surveillantiewet van Rusland kunnen eenvoudige ritgegevens zoals 'Gebruiker X reisde met chauffeur Y van punt A naar punt B' nu toegankelijk zijn voor de FSB.
De FSB, voluit de Federale Veiligheidsdienst van de Russische Federatie, is de belangrijkste veiligheids- en inlichtingendienst van Rusland. Na de ontbinding van de Sovjet-Unie in 1991 werd de KGB (Comité voor Staatsveiligheid) opgesplitst in verschillende organisaties. Een van de belangrijkste opvolgers was de FSB, die verantwoordelijk werd voor binnenlandse veiligheid en contraspionage. De FSB is in de loop der jaren betrokken geweest bij verschillende controversiële kwesties en wordt vaak bekritiseerd vanwege zijn methoden en de mate waarin het wordt gebruikt om politieke tegenstanders van de Russische regering te onderdrukken.
informatie
De zorgen over het delen van ritgegevens zijn niet ongegrond. Door de nieuwe surveillantiewet van Rusland kunnen eenvoudige ritgegevens zoals ‘Gebruiker X reisde met chauffeur Y van punt A naar punt B’ nu toegankelijk zijn voor de FSB. Dit kan potentiële gevolgen hebben voor gebruikers buiten Rusland. De recente geschiedenis van Yandex’s samenwerking met Russische wetshandhavings- en veiligheidsdiensten, zoals blijkt uit het rapport dat het bedrijf in oktober 2020 publiceerde, versterkt alleen maar deze zorgen. In het rapport werd onthuld dat Yandex in de eerste zes maanden van 2019 meer dan 15.000 verzoeken om informatie van de overheid had ingewilligd in 84% van de gevallen.
Nog zorgwekkender is de mate waarin deze gegevens kunnen worden gebruikt voor politieke doeleinden. De casus van de journalist Ivan Golunov, die onterecht werd beschuldigd op basis van taxiritgegevens verstrekt door Yandex, is een schokkend voorbeeld. Het levert bewijs dat gebruikersgegevens niet alleen kunnen worden gebruikt voor legitieme strafrechtelijke onderzoeken, maar ook voor politiek gemotiveerde beschuldigingen.
Over het algemeen kan worden gezegd dat Kazachstan en Rusland nauw verweven zijn door gedeelde geschiedenis, geografie, economie en cultuur, maar Kazachstan probeert ook zijn eigen onafhankelijke pad uit te stippelen op het wereldtoneel.
Yandex heeft dezelfde werkwijze als Uber maar in een andere verpakking. Het is evenveel geliefd bij de klant als het gehaat is bij de taxichauffeurs en ondernemers die het een monopolist ‘puur sang’ noemen. Na het horen van verschillende ondernemers en taxichauffeurs kan je met recht Yandex de Uber van de Russische Federatie noemen met dezelfde basiskenmerken zoals regelgeving omzeilen, chauffeurs uitbuiten en als monopolist de markt naar zijn hand zetten. Dat is ook niet zo moeilijk want begin 2018 gingen Yandex en Uber samenwerken om hun diensten aan te kunnen bieden in Rusland.
Kazachstan
Kazachstan is een groot land in Centraal-Azië dat grenst in het noorden aan Rusland, in het oosten aan China, in het zuiden aan Kirgizië, Oezbekistan en Turkmenistan, en in het westen aan de Kaspische Zee. Kazachstan maakte deel uit van het Russische Rijk en later van de Sovjet-Unie. Het werd in 1991 onafhankelijk na de ontbinding van de Sovjet-Unie. De relaties tussen Kazachstan en Rusland zijn over het algemeen vriendelijk en coöperatief, hoewel Kazachstan, sinds het onafhankelijk werd, een buitenlands beleid heeft gevoerd dat is gericht op het behoud van een evenwicht tussen grote mogendheden zoals Rusland, China en het Westen.