Gelijke toegang tot vervoer blijft een verre droom voor mensen met een beperking.
Uit een onlangs verschenen rapport van het College voor de Rechten van de Mens blijkt de zorgwekkende status van het openbaar vervoer (OV) in Nederland, vooral met betrekking tot de toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Het rapport benadruk dat toegankelijkheid in het OV niet alleen een kwestie van comfort is, maar een fundamenteel recht dat direct verbonden is met de zelfstandigheid en maatschappelijke deelname van mensen met een beperking.
Het College wijst erop dat het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap Nederland verplicht om passende maatregelen te nemen, zodat mensen met een beperking gelijke toegang hebben tot vervoer. Deze toegang is essentieel voor het uitoefenen van mensenrechten zoals het recht op gezondheid, werk, vrijetijdsbesteding en een privéleven. Echter, problemen zoals defecte liften, het ontbreken van reisassistentie en weggehaalde geleidelijnen vormen significante obstakels.
Hoewel in het Bestuursakkoord Toegankelijkheid OV 2022-2032, ondertekend door de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, ov-autoriteiten, vervoerders en ProRail, is overeengekomen dat het openbaar vervoer tegen 2040 volledig toegankelijk zal zijn, benadrukt het College dat er nog veel werk aan de winkel is. Vooral combinatiereizen, waarbij meerdere vervoersmiddelen worden gebruikt, vormen een uitdaging.
“De overheid is verantwoordelijk dat het OV voor mensen met een beperking op gelijke voet toegankelijk wordt voor mensen met en zonder beperking. Zo staat in het VN-verdrag handicap, het verdrag dat de positie van mensen met een beperking beschermt, dat de overheid passende maatregelen moet nemen om te zorgen dat mensen met een beperking net als ieder ander toegang hebben tot vervoer. Het doel daarvan is om hen in staat te stellen zelfstandig te leven en volledig deel te nemen aan alle facetten van het leven.”
Signalen van mensen met een beperking wijzen op aanzienlijke gevolgen, zoals studievertraging, gemiste onderwijs- en werkgelegenheden, en sociale isolatie door ontoegankelijk van het openbaar vervoer. Het College roept de regering op om een integrale benadering van toegang tot vervoer en mobiliteit van mensen met een beperking als stip op de horizon te plaatsen, in lijn met het VN-verdrag handicap. Eind 2022 hebben de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, decentrale ov-autoriteiten, de vervoerders en ProRail in het bestuursakkoord toegankelijkheid OV 2022-2032 afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat het OV in 2040 volledig toegankelijk is voor iedereen. Daar wordt door verschillende partijen al hard aan gewerkt.
College voor de Rechten van de Mens
Het College voor de Rechten van de Mens is het mensenrechteninstituut van Nederland. Als onafhankelijke toezichthouder belichten, beschermen en bevorderen zij de mensenrechten in Europees en Caribisch Nederland. Daarnaast oordelen zij over discriminatieklachten. Daarnaast oordeelt het College in individuele gevallen of iemand is gediscrimineerd op het werk, in het onderwijs of als consument. Het College is ook toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag handicap in Nederland.
