Iedereen kent ze wel: de witte routebordjes met groene cijfers. Niet verwonderlijk, want anno 2024 zijn er zo’n 9.500 fietsknooppunten in Nederland.
Het fietsknooppuntennetwerk in Nederland is niet meer weg te denken uit het landschap. Wat ooit begon in Belgisch Limburg in 1995, heeft zich razendsnel ontwikkeld tot een omvangrijk en ingenieus systeem dat heel Nederland beslaat. Het netwerk, dat inmiddels uit 9.500 knooppunten en 34.500 kilometer aan fietsroutes bestaat, werd in Nederland geïntroduceerd in Midden-Limburg in 1999. Dit jaar, 25 jaar later, markeert een kwart eeuw van groei en ontwikkeling van het knooppuntennetwerk in Nederland.
“Dat de uitrol van fietsknooppunten over Nederland in Hart van Limburg startte is een mooi gegeven. Er was toentertijd bij veel Nederlandse regio’s wat aarzeling, maar Gewest Midden-Limburg durfde de stap te zetten en heeft het knooppuntfietsen omarmd. En kijk eens naar het grote succes nu. Ons Routebureau Noord- en Midden-Limburg zorgt dat het netwerk er hier spik en span bij ligt – de basis voor veel tevreden fietsers. Samen met het Landelijk Fietsplatform maken we ons er sterk voor dat de fietser oneindig kan genieten van Nederland Fietsland.”
Het concept van fietsknooppunten biedt fietsers de mogelijkheid om hun eigen routes samen te stellen door van knooppunt naar knooppunt te fietsen. Deze aanpak heeft de fietscultuur in Nederland aanzienlijk veranderd en het fietsen als recreatieve activiteit bevorderd. Volgens onderzoek van bureau Kien in 2021 gebruikt 54% van de Nederlanders die fietsen voor plezier de knooppunten, wat neerkomt op ongeveer 6 miljoen mensen. De knooppuntennetwerken worden gewaardeerd met een gemiddeld rapportcijfer van 7,9, wat wijst op een sterke waardering onder de gebruikers.
Eric Nijland, directeur van Fietsplatform, benadrukt de blijvende inzet voor kwaliteit en ontwikkeling: “Met onze adviserende rol droegen we bij aan de totstandkoming van een indrukwekkend landsdekkend netwerk met hoge waardering en intensief gebruik door fietsers. En ook nu nog werken we in samenwerking met de regio’s aan het behoud en aan voortzetting van het succes.” Het is duidelijk dat de netwerken een belangrijk onderdeel zijn van de nationale fietsinfrastructuur, waarbij elk van de 37 regionale netwerken beheerd wordt door diverse provinciale of regionale routebureaus.
Naast de knooppuntennetwerken bestaan er ook Langeafstand Fietsroutes (LF-routes) die meer geschikt zijn voor fietsvakanties. De flexibiliteit van het systeem maakt het mogelijk om eenvoudig tussen deze twee soorten routes te wisselen, waardoor fietsers kunnen kiezen tussen dagtochten en langere reizen.
Het Nederlandse fietslandschap blijft echter evolueren. De aanleg van nieuwe paden en wegen, de uitbreiding van industrieterreinen en woonwijken, en de veranderende fietsgewoonten vragen om voortdurende aandacht om het fietsen veilig en aantrekkelijk te houden. In reactie hierop werkt Fietsplatform samen met regionale partners aan een nieuw kwaliteitskader voor de toekomst.
De viering van 25 jaar fietsknooppunten wordt dit jaar extra benadrukt met een campagne op nederlandfietsland.nl, de publiekswebsite van Fietsplatform. Fietsers worden aangemoedigd om hun ervaringen te delen, en er zijn speciale evenementen en prijzen, zoals een nachtje weg in Midden-Limburg en een speciale 25 km lange route ter ere van het jubileum.
Het knooppuntennetwerk is een toonbeeld van Nederlandse innovatie op het gebied van recreatieve fietsinfrastructuur en blijft een essentieel onderdeel van de nationale identiteit als fietsland. Met de voortdurende ontwikkelingen en het streven naar kwaliteitsbehoud is het netwerk klaar om nog vele jaren een sleutelrol te spelen in de Nederlandse recreatie en toerisme.
