De belangenvereniging Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder vindt de plannen van het demissionaire kabinet voor Schiphol echter onvoldoende.
Het kabinet heeft een vernieuwd pakket aan maatregelen gepresenteerd om de geluidsoverlast rond Schiphol aanzienlijk te reduceren en de rechtspositie van de omwonenden te verbeteren. Dit is aangekondigd door minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat, voortbordurend op het hoofdlijnenbesluit dat in juni 2022 werd genomen.
In maart dit jaar oordeelde de rechter dat er meer aandacht moet zijn voor de belangen van de omwonenden en dat hun rechtspositie moet worden hersteld. Het kabinet onderschrijft deze uitspraak en ziet de snelste manier om hieraan tegemoet te komen in het voortzetten van de reeds gestarte verplichte Europese procedure.
Het oorspronkelijke pakket aan maatregelen, gepresenteerd in september vorig jaar, had als doel een vermindering van 20% in het aantal ernstig gehinderden overdag en 15% ’s nachts. Echter, de Europese Commissie heeft sindsdien vragen gesteld over het tempo van uitvoering en de impact van de voorgestelde maatregelen. Daarom wordt het pakket nu uitgebreid en aangepast om recht te doen aan het vonnis van de rechter en de bevindingen van de gesprekken met de Europese Commissie.
Vanaf november 2024 zal KLM vrijwillig lawaaierige toestellen tijdens de nacht vervangen door stillere varianten. In 2025 zullen twee banen van Schiphol, waar de afgelopen jaren veel extra vliegverkeer is bijgekomen, tussen 13.00 en 15.00 uur sluiten om de omwonenden een dagelijkse rustperiode te bieden. Daarnaast zal Schiphol het gebruik van lawaaiige toestellen duurder maken, wat luchtvaartmaatschappijen moet stimuleren om de stilste toestellen te gebruiken. Tevens zullen de meest lawaaiige vliegtuigen, zoals de Boeing 747-400, tijdens de nacht (23.00 tot 07.00 uur) geweerd worden.
Voor november 2026 overweegt het kabinet een gedeeltelijke nachtsluiting van Schiphol. Dit zou een aanzienlijke impact kunnen hebben op de ervaren overlast door omwonenden, maar eerst moet worden onderzocht wat de gevolgen zijn voor zowel de hinder als de luchtvaartsector. De resultaten van dit onderzoek worden in de zomer verwacht. Als een nachtsluiting niet haalbaar blijkt, zullen alternatieve maatregelen worden overwogen.
De luchtvaartsector is bezig met het vervangen van een deel van haar vloot door nieuwe, stillere vliegtuigen. Daarnaast wordt het maximale aantal nachtelijke vliegbewegingen verlaagd van de huidige 32.000 naar 27.000, wat lager is dan het eerder voorgestelde aantal van 28.700.
De aanvullende maatregelen betekenen dat er grotere stappen worden gezet in de strijd tegen geluidsoverlast dan met het oorspronkelijke pakket van september. Dit leidt tot een hoger totaal aantal vliegbewegingen per jaar, tussen de 460.000 en 470.000, vergeleken met de 452.500 uit het septemberpakket. Volgens Europese en internationale regels is het verminderen van vliegbewegingen echter de laatste optie in de aanpak van geluidsoverlast.
Minister Harbers erkent dat een hoger aantal vliegbewegingen voor veel omwonenden een teleurstelling is en dat het kan lijken alsof het kabinet een andere koers volgt. “Dat is niet zo,” benadrukt hij. “Ons doel blijft hetzelfde, maar de aanpak wordt aangepast. Het weren van grote en zware vliegtuigen ’s nachts en het invoeren van rustperiodes gedurende de dag maken echt een verschil in de hinderbeleving van omwonenden.”
Hij voegt toe dat de mogelijke nachtsluiting een aanzienlijke verbetering kan betekenen voor de omwonenden. “Tegelijkertijd is dit pakket naar onze inschatting het maximaal haalbare binnen de rechterlijke uitspraken in Nederland en de strikte internationale regels voor de luchtvaart.”
De komende weken kunnen burgers reageren op het aangepaste pakket. Op basis daarvan zal het kabinet een definitieve beslissing nemen. Vervolgens zal de Europese Commissie advies uitbrengen over de Nederlandse voorstellen, die vervolgens moeten worden vastgelegd in een nieuw Luchthavenverkeersbesluit (LVB). Hiermee wordt ook de rechtspositie van de omwonenden hersteld.
De belangenvereniging Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder vindt de plannen van het demissionaire kabinet voor Schiphol echter onvoldoende. “De minister borduurt toch weer voort op de weg van: hier wat geven en daar wat nemen,” zegt een woordvoerder. “Zo komen we er niet.” Hoewel de actiegroep de vermindering van nachtvluchten en het weren van de luidste toestellen ‘s nachts positief noemt, wijst de organisatie erop dat er over het hele jaar toch meer gevlogen mag worden. Het totaal aantal vluchten mag stijgen van 452.500 naar 460.000 of 470.000. “Stillere vliegtuigen helpen niet met het oplossen van het probleem. Het zijn er gewoon te veel,” aldus de woordvoerder.
De belangenvereniging spreekt van een soort “uitwisselkunstje”. “Dit is nog steeds geen manier van werken van Harbers waar je uit zou kunnen opmaken dat hij snapt wat het vonnis van de rechter impliceert. Dat is namelijk: begin opnieuw met die belangenafweging, in plaats van: hier 1000 eraf, en dan overdag 1500 erbij. Dat zijn halve maatregelen. Het aantal moet overall naar beneden. Niet alleen ‘s nachts, maar over het hele etmaal.”
Het kabinet zet zich in om dit zo snel mogelijk te realiseren, hoewel de rechter het kabinet een periode van 12 maanden heeft gegeven om het vonnis uit te voeren. Deze termijn is moeilijk haalbaar vanwege de noodzakelijke procedurele stappen voor het vaststellen van een nieuw LVB. Daarom zal het kabinet in hoger beroep gaan tegen het vonnis, niet omdat het oneens is met de inhoud, maar om meer tijd te krijgen voor het doorlopen van alle benodigde procedures. Dit alles met het uiteindelijke doel om de geluidsoverlast rond Schiphol te verminderen en de rechtspositie van de omwonenden te herstellen.
