Steeds meer jongeren rijden rond op opgevoerde e-bikes en fatbikes, maar beseffen nauwelijks welke risico’s ze daarmee lopen.
Ook ouders blijken vaak niet op de hoogte van de mogelijke financiële en juridische gevolgen wanneer hun kind betrokken raakt bij een ongeluk op een opgevoerde elektrische fiets. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van Ipsos I&O, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De bevindingen zijn aanleiding voor de lancering van de campagne ‘t kan hard gaan’, waarin met behulp van een E-bike Reality Checklist voorlichting wordt gegeven aan jongeren en ouders.
Een van de meest schokkende uitkomsten uit het onderzoek is dat vier op de tien jongeren tussen de 12 en 24 jaar niet weten dat ze niet verzekerd zijn wanneer ze een ongeval krijgen met een opgevoerde e-bike. Die onwetendheid kan ernstige gevolgen hebben. Ouders zijn vaak evenmin goed geïnformeerd: slechts 9 procent van hen beseft dat hun kind aansprakelijk gesteld kan worden voor de volledige schade, ook wanneer die het ongeval niet heeft veroorzaakt.
niet mals
De gevolgen zijn niet mals. Wie op een opgevoerde e-bike rijdt die harder kan dan 25 kilometer per uur, begeeft zich volgens de wet op een grijs gebied. De helft van de opgevoerde fietsen uit het onderzoek rijdt zelfs sneller dan 35 kilometer per uur. Voor zulke voertuigen geldt een helmplicht, een rijbewijsplicht en een minimumleeftijd. Overtreding kan leiden tot een boete van 320 euro. Bij herhaling kan de fiets zelfs in beslag worden genomen. Jongeren van 12 jaar en ouder riskeren daarnaast een strafblad.
Acht op de tien ouders weten dat hun kind niet verzekerd is als het op zo’n opgevoerde fiets rijdt, maar slechts 9 procent denkt dat hun kind aansprakelijk gesteld kan worden voor alle schade, ook als het niet zelf het ongeluk heeft veroorzaakt.
De juridische valkuilen zijn aanzienlijk. Als een kind op een opgevoerde e-bike rijdt en betrokken raakt bij een ongeluk, kan niet alleen het kind aansprakelijk zijn voor de schade, maar ook de ouders. Zeker als zij wisten of hadden kunnen weten dat hun kind op een opgevoerd voertuig reed en daar niets aan deden. In sommige gevallen gaat het om schadevergoedingen die kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s. Toch acht meer dan de helft van de jongeren de kans klein dat ze bij een ongeluk daadwerkelijk aansprakelijk worden gesteld of een strafblad krijgen.
Behalve het betalen van de schade riskeren jongeren een boete van 320 euro voor rijden met een verboden voertuig en kunnen jongeren boven de 12 jaar zelfs een strafblad krijgen. Als ze voor de tweede keer worden aangehouden kan hun fiets in beslag worden genomen.
Ervaringen van jongeren onderstrepen de ernst van de situatie. Zo vertelt Eva, die op haar opgevoerde fatbike werd aangereden op een kruispunt: „De verzekeraar heeft enkel de ziekenhuiskosten vergoed, maar niet mijn gederfde winst. Dit kwam omdat mijn fatbike met slechts 5 km per uur te veel was opgevoerd.” Ze liep een hersenschudding en een gebroken arm op, en kon een maand niet werken als zzp’er.
Ook Mirjam ondervond de harde realiteit van het opvoeren. Haar fatbike, die 38 kilometer per uur kon rijden, werd op een kruising aangereden door een automobilist. „Tot mijn verbazing bleek mijn verzekering niets te vergoeden, omdat mijn fatbike door de opgevoerde snelheid niet meer als reguliere e-bike werd beschouwd,” aldus Mirjam. Ze moest zelf opdraaien voor de kosten van de schade aan haar fiets, fysiotherapie en haar kapotte telefoon. „In totaal zo’n 1.000 euro. Voor mij was dit een confronterende ervaring.”
terugdraaien
Hoewel het opvoeren van e-bikes op korte termijn aantrekkelijk lijkt voor jongeren, blijkt uit de cijfers dat driekwart uiteindelijk afziet van het opvoeren na het horen van de risico’s. Van de jongeren met een opgevoerde fiets zegt 58 procent dat ze de snelheid willen terugdraaien.
Met de campagne wil het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat jongeren en ouders bewust maken van de gevaren. De E-bike Reality Checklist biedt concrete handvatten, van het herkennen van een opgevoerde fiets tot de wettelijke regels en de mogelijke sancties. De campagne is zichtbaar op radio, sociale media en via posters in het straatbeeld en hoopt zo ongevallen en financiële drama’s te voorkomen.
