Voor leerlingen die niet zelfstandig naar school kunnen of ver weg wonen, komen gemeenten nu met een speciaal programma.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken zijn gemeenten helemaal niet verplicht om kinderen met taxibusjes naar het speciaal onderwijs te brengen. Vervoer is kostbaar en wettelijk heeft de gemeente de taak om het goedkoopst mogelijke vervoer te bekostigen. Sommige kinderen kunnen prima op een andere manier naar school en steeds meer gemeenten doen onderzoek naar de mogelijkheden om kinderen te stimuleren om zelfstandiger te worden zodat ze zelf naar school kunnen reizen.
Daarbij wordt niet enkel gekeken naar de mogelijkheden om openbaar vervoer in te zetten, maar ook zijn elektrische fietsen steeds meer in trek om zelfstandigheid nog aantrekkelijker te maken. Ondertussen zijn Amersfoort en Oldenzaal als voortrekkers om samen met de ouders te kijken naar andere vervoersvormen voorbeelden voor veel verantwoordelijken binnen andere gemeenten.
bekostiging
Sinds 1987 zijn gemeenten financieel verantwoordelijk voor het bieden van een bekostiging leerlingenvervoer en krijgen zij hiervoor middelen in het gemeentefonds. Sindsdien heeft ze de wettelijke taak om, weliswaar binnen criteria, te zorgen voor een vergoeding voor passend vervoer naar de dichtstbijzijnde toegankelijke school, die aansluit op de levensovertuiging van de ouders en/of de leerling.
Kwetsbare kinderen zitten soms uren in een busje op weg naar en van school, waardoor ze vervolgens overprikkeld en moe in de klas zitten.
Pas de laatste tijd, mede door de negatieve publiciteit in de pers, de aandacht in de Tweede Kamer en het advies van de verantwoordelijke Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs Dennis Wiersma, is het besef gekomen dat er vaak voorbij werd gegaan aan de volgorde van mogelijkheden bekijken om kinderen op maat naar school te brengen.
vertrouwen
Het leerlingenvervoer in Nederland heeft te lang onder druk gestaan door grote personeelstekorten in de taxisector. Te veel leerlingen kwamen te laat op school en ouders konden niet meer vertrouwen op de vervoerders, die op hun beurt in een aantal gevallen de schuld bij de gemeenten teruglegden.
Over de reistijd, wisselende chauffeurs, drukte in het busje en de kwaliteit van de chauffeur zijn ouders het vaakst ontevreden. Verder worden zaken genoemd als: wisselende routes, ontbrekende communicatie, busjes die te laat komen, fouten in de planning, problemen met gebruik van een opstaphalte en het ontbreken van begeleiding in het taxibusje.
Het zoeken naar alternatieven voor de gemeenten is geen gemakkelijke klus maar zal de taxisector geld kosten, met name in het doelgroepenvervoer. Voor de toekomst kunnen aanbestedingen er anders uit zien, en is aangepast vervoer niet zo vanzelfsprekend taxivervoer.
Wat passend vervoer is, is niet bij wet gedefinieerd en moet per leerling onderzocht worden. Gebruikelijke vergoedingen zijn een fietskilometervergoeding voor de leerling en al dan niet een begeleider, een vergoeding voor het gebruik van het openbaar vervoer voor de leerling en al dan niet een begeleider, een vergoeding voor het gecombineerd of aangepast taxivervoer en een vergoeding voor de inzet van de eigen auto van de ouder/verzorger.
vervoer met de fiets
De gemeente kijkt eerst of de leerling zelfstandig of eventueel onder begeleiding met de fiets naar school kan gaan. De leerling kan dan in aanmerking komen voor een fietsvergoeding. Als er begeleiding nodig is, dan is de ouder daar zelf verantwoordelijk voor. Als de gemeente vindt dat begeleiding noodzakelijk is, dan wordt zowel een fietsvergoeding uitbetaald voor de leerling als voor de begeleider.
openbaar vervoer
Kan de leerling niet met de fiets naar school, dan kijkt de gemeente of de leerling met het openbaar vervoer kan reizen. Ook hier geldt dat als begeleiding noodzakelijk is, er ook een vergoeding wordt uitbetaald voor de kosten van de reis met het openbaar vervoer van de begeleider.
aangepast vervoer
In een aantal gevallen kunnen leerlingen niet met de fiets of het openbaar vervoer naar school. Dan regelt de gemeente aangepast vervoer. De leerling wordt dan met een taxi of een busje naar school gebracht. De ouder zorgt ervoor dat het kind op tijd klaar staat als hij of zij wordt opgehaald en dat er iemand bij de opstapplaats of thuis aanwezig is als het kind wordt teruggebracht.
eigen vervoer/vervoersvergoeding
Als er aanspraak bestaat op een vervoersvoorziening, kan het college de ouder(s) op aanvraag toestaan de leerling zelf te vervoeren of te laten vervoeren. De vervoerskosten worden dan door de gemeente vergoed. Voorwaarde die daaraan wordt verbonden is dat dit goedkoper is dan het vervoer dat op grond van de Verordening kan worden verstrekt (openbaar vervoer of aangepast vervoer), dan wel, dat andere vervoersvoorzieningen niet toegankelijk of geschikt zijn. Met dat laatste wordt bedoeld, dat deze vormen van vervoer redelijkerwijs niet van de leerling kunnen worden verlangd, gelet op zijn handicap. Dit moet door de ouder(s) onderbouwd worden met objectieve gegevens van deskundigen.
