De bereikbaarheid van Amsterdam-Noord staat opnieuw zwaar onder druk door de geplande veranderingen in het openbaar vervoer.
Vooral de aangekondigde herinrichting van het busnetwerk door het GVB zorgt voor grote onrust in het stadsdeel. Bewoners, experts én lokale bestuurders slaan alarm, want volgens hen dreigen delen van Noord nog verder geïsoleerd te raken van de rest van de stad.
Stadsdeelbestuurder Yassmine el Ksaihi (D66) uitte openlijk haar zorgen over de plannen van het GVB in Het Parool. Ze waarschuwt dat de mobiliteit in Noord, die al jaren onder druk staat, met de nieuwe dienstregeling nog verder achteruit dreigt te gaan. “Noord had het al moeilijk, maar krijgt het nu ongenadig voor zijn kiezen,” aldus El Ksaihi. Volgens haar wordt de bereikbaarheid van cruciale wijken ernstig aangetast als de plannen doorgaan zoals nu voorgesteld.
aanpassingen
De aanpassingen betreffen onder meer buslijn 36, die voortaan via een snellere route naar station Sloterdijk moet rijden. Die wijziging betekent echter ook dat de bus niet langer stopt bij diverse haltes die voor veel bewoners van essentieel belang zijn. Het GVB stelt dat de wijzigingen zijn bedoeld om de efficiëntie van het netwerk te verhogen, maar deze redenering stuit op veel kritiek. Veel bewoners van Noord hebben namelijk helemaal geen baat bij snellere verbindingen als de haltes die zij nodig hebben simpelweg verdwijnen.
De problemen met het openbaar vervoer in Noord zijn niet nieuw. Sinds de komst van de Noord/Zuidlijn is er veel onvrede over de gevolgen voor de bereikbaarheid. Waar bewoners vroeger nog directe busverbindingen naar het centrum hadden, moeten zij nu vaak eerst met een pendelbus naar een metrostation reizen om vervolgens via de metro naar hun bestemming te gaan. Dit leidt niet alleen tot langere reistijden, maar ook tot hogere kosten en meer overstappen. Mobiliteitsexpert Rob van der Bijl wijst op het bredere probleem: “Mobiliteit wordt vaak puur als verkeerskundig probleem gezien. Maar je moet het ook maatschappelijk bekijken. Daarvoor hebben bestuurders vaak een blinde vlek.”
De kwetsbaarheid van het vervoerssysteem in Noord werd begin dit jaar pijnlijk duidelijk. In januari 2024 zorgde een gesprongen waterleiding bij metrostation Sixhaven ervoor dat de Noord/Zuidlijn enkele dagen niet verder reed dan Amsterdam Centraal. Tegelijkertijd viel ook de drukste veerverbinding uit door schade aan het ponton bij de Buiksloterweg. De chaos die daarop volgde – lange rijen bij pendelbussen en overvolle ponten – onderstreepte de afhankelijkheid van Noord van een beperkt aantal verbindingen.
oeververbinding
Het stadsdeelbestuur pleit al langer voor structurele oplossingen, zoals de aanleg van bruggen over het IJ om de fysieke kloof tussen Noord en de rest van de stad te verkleinen. Een vaste oeververbinding staat weliswaar gepland, maar zal op zijn vroegst pas in 2032 gerealiseerd worden. Bovendien is de financiering nog verre van rond. Tot die tijd blijft Noord afhankelijk van een fragiel OV-netwerk dat bij iedere storing direct piept en kraakt.
De discussie over het openbaar vervoer in Noord raakt aan een breder probleem: de stad groeit snel, maar de infrastructuur groeit niet mee. Terwijl er nieuwe woningen en wijken bij komen, blijft de bereikbaarheid van Noord achter. Als de stad geen extra stappen zet om deze achterstand in te halen, dreigt een groot deel van Amsterdam structureel slecht bereikbaar te worden – met alle gevolgen van dien voor bewoners, forenzen en ondernemers.
