Het antwoord op een chauffeurstekort met een touringcar lijkt een oplossing die meer vragen oproept dan beantwoordt.
Het inzetten van touringcars lijkt op het eerste gezicht een pragmatische oplossing, maar bij nader onderzoek komen er ethische en praktische vraagstukken naar boven. Bijvoorbeeld, is het gepast om kinderen die extra zorg nodig hebben, met een touringcar te vervoeren? Dit roept vragen op over de kwaliteit van de zorg en aandacht die deze kinderen krijgen tijdens hun rit naar school.
In een tijd waarin de taxisector een harde klap krijgt, lijken gemeenten een wondermiddel te hebben gevonden om het nijpende probleem van het leerlingenvervoer op te lossen: touringcars. De beleidsmakers besluiten te makkelijk leerlingen van basisschool te vervoeren met een touringcar, in plaats van de gebruikelijke taxibusjes. Maar lost dit werkelijk het probleem op, of legt het slechts de latente tekortkomingen in de aanbestedingsprocedures en politieke overwegingen bloot?
implicaties
De juridische implicaties zijn eveneens niet te verwaarlozen. Gemeenten die kiezen voor onconventionele oplossingen kunnen zich in de toekomst mogelijk geconfronteerd zien met juridische uitdagingen. Als aanbestedingen worden gewonnen op basis van onhaalbare beloftes, kan dit leiden tot rechtszaken die het vertrouwen in het openbaar bestuur kunnen schaden. Daarnaast is het rechtmatig dat verliezende partijen bij een aanbesteding de winnaars kritisch volgen en nawijzen. “De gunning werd oneerlijk beoordeeld en de winnende organisaties hebben een onrealistisch aanbod gedaan. Dat er nu personeelsgebrek is snijdt geen hout.”, klinkt het in de reacties.
Ondertussen zijn er ook geluiden vanuit de branchevereniging KNV richting de gemeenten. In een dringende oproep aan alle Nederlandse colleges van Burgemeesters en Wethouders luidt de Koninklijke Nederlandse Vervoer (KNV) de noodklok over de onhoudbare situatie in het leerlingenvervoer. Voorzitter Bertho Eckhardt beklemtoont de ontoelaatbare druk waaronder vervoerders en hun personeel momenteel opereren.
De trend om touringcars in te zetten legt diepgaande problemen in de aanbesteding, het personeelsbeleid en de politieke wil bloot.
Gemeenten moeten zelf naar oplossingen zoeken om politieke spelletjes vermijden. De kilometervergoeding voor “zelf vervoer regelen” verhogen lijkt slechts een pleister op de wonde. Gemeenten lijken meer bezig met het vinden van een snelle oplossing dan met het adresseren van de onderliggende oorzaken, zoals de reden van personeelstekorten en inefficiënte aanbestedingen en procedures.
mogelijkheden
De gemeente Utrecht onderzocht eerder dit jaar verschillende mogelijkheden zoals flexibele schooltijden en het opleiden van 65-plussers en nieuwkomers om het tekort aan chauffeurs in het leerlingenvervoer op te lossen. Rotterdam volgt in de voetsporen door ook meer leerlingen per touringcar te vervoeren, met vaste routes waarbij leerlingen op vooraf bepaalde haltes kunnen opstappen. De gemeente Beesel had aanvankelijk het plan om de kosten te verhalen op het vervoersbedrijf.
De gemeente claimt terecht of onterecht dat ze overvallen werd door problemen in de bezetting ondanks voorbereidende gesprekken. In de tussentijd blijft de taxisector, die traditioneel gezien het leerlingenvervoer op zich nam, achter met mogelijk definitieve uitval van contracten en nog meer afnemende werkgelegenheid. Niemand lijkt bereid om verantwoordelijkheid te nemen voor de situatie.
Samenvattend is het inzetten van touringcars een symptomatische oplossing voor een veel groter, complexer probleem. Terwijl het misschien op korte termijn soelaas biedt, doet het niets om de structurele problemen in de aanbestedingsprocedures, de taxisector en het openbaar bestuur aan te pakken. Het wordt tijd dat alle betrokken partijen, van gemeenten tot vervoerders, serieus gaan nadenken over duurzamere en ethisch verantwoorde oplossingen voor die kinderen.
