Uit politiecijfers blijkt dat het aantal ernstig verkeersgewonden ook in 2023 fors was, en weer licht gestegen ten opzichte van het jaar daarvoor.
De verkeersveiligheid in Amsterdam staat hoog op de agenda, dat blijkt uit de Monitor Verkeersveiligheid en de Monitor Fiets. In 2023 heeft de gemeente op 73 plekken maatregelen genomen om de veiligheid op de weg te verbeteren. Deze ingrepen vonden voornamelijk plaats op locaties waar eerder ongelukken waren gebeurd. De gemeente benadrukt echter dat er nog veel werk aan de winkel is om Amsterdam veiliger te maken voor alle verkeersdeelnemers.
Een belangrijke zorg is de toename van elektrische fietsen, zoals e-bikes en fatbikes, die steeds vaker te hard rijden. De gemeente roept daarom op tot actie vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Minister Barry Madlener (PVV) wordt gevraagd om strengere maatregelen te nemen tegen het opvoeren van deze fietsen. Het opvoeren van e-bikes leidt volgens verkeersdeskundigen tot gevaarlijke situaties, vooral op de smalle en drukke fietspaden van de stad. Er wordt gepleit voor strengere handhaving en technische controles om deze snelheidsovertredingen te voorkomen.
Naast de aanpak van elektrische fietsen, zet Amsterdam zich in voor een betere inrichting van de wegen. Zo werkt de gemeente aan de aanpak van zogenoemde blackspots, locaties waar regelmatig ongevallen plaatsvinden. Deze gevaarlijke kruispunten en wegen krijgen prioriteit bij herinrichting. Daarbij wordt meer ruimte gecreëerd voor voetgangers en fietsers. Vooral bij scholen worden ingrijpende maatregelen genomen. Zo worden er steeds meer schoolstraten ingevoerd, waarbij het verkeer rondom scholen op bepaalde tijden wordt afgesloten voor gemotoriseerd verkeer om de veiligheid van kinderen te waarborgen. Dit concept, dat al succesvol is in andere steden, zorgt voor rustiger en veiliger straten tijdens schooltijden.
In Amsterdam vinden jaarlijks veel eenzijdige fietsongelukken plaats, waarbij fietsers ten val komen doordat ze tegen de stoeprand botsen. Deze ongelukken, die vaak onnodig letsel veroorzaken, zijn een bron van zorg voor de gemeente. Om dit probleem aan te pakken, werd een onderzoek gestart naar de veiligheid van stoepranden langs fietspaden. In dit onderzoek werd gekeken of een schuiner aflopende stoeprand kan bijdragen aan een veiliger fietsomgeving. De resultaten van het onderzoek waren duidelijk. Een schuine stoeprand, ook wel een 'vergevingsgezinde schuine trottoirband' genoemd, bleek een veel veiligere optie te zijn dan de traditionele verticale stoepranden.
Extra handhaving en gedragsverandering zijn volgens de gemeente essentieel om het aantal ongelukken verder terug te dringen. Campagnes gericht op het bewust maken van verkeersdeelnemers van de risico’s die zij zelf lopen of veroorzaken, worden ingezet om gedragsverandering te stimuleren. Ook speelt verkeerseducatie een steeds grotere rol, met lessen die op scholen worden gegeven om jongeren vroeg te leren hoe zij zich veilig in het verkeer kunnen bewegen.
De discussie over de maximumsnelheid op fietspaden leeft onder de Amsterdammers. In een recent onderzoek, uitgevoerd door de gemeente onder 1000 inwoners verspreid over 20 verschillende locaties in de stad, werd de mening van de inwoners over een mogelijke snelheidsbeperking op het fietspad gevraagd. De resultaten zijn duidelijk: 80 procent van de ondervraagden ziet graag een snelheidslimiet op het fietspad ingevoerd worden. Van deze groep vindt 37 procent dat de limiet onder de huidige grens van 25 kilometer per uur zou moeten liggen. Een andere groep van bijna een derde is tevreden met de huidige snelheid van 25 kilometer per uur. Slechts 14 procent van de respondenten ziet niets in een snelheidsbeperking en wil dat er geen limiet komt.
"We willen een stad zijn waarin kinderen zelfstandig en veilig naar school kunnen fietsen of lopen, waar ouderen met plezier de fiets pakken en waar iedereen ontspannen van A naar B kan. Om het aantal verkeerslachtoffers te verlagen is samenwerking cruciaal. Ik verwacht dat het college het Uitvoeringsplan 2025 eind 2024 vaststelt en dat dit vervolgens aan u wordt aangeboden."
De zorgen over snelheid op fietspaden hangen samen met de explosieve groei van elektrische fietsen in de stad. Uit tellingen van juni 2023 blijkt dat inmiddels 20 tot 30 procent van alle fietsen in de stad elektrisch is. Deze e-bikes maken het fietsen voor veel mensen gemakkelijker, vooral voor langere afstanden of ouderen die moeite hebben met een reguliere fiets. Maar de hogere snelheden zorgen ook voor gevaarlijke situaties, vooral op drukke fietspaden waar fietsers van verschillende snelheden en capaciteiten zich mengen. De gemeente hoopt dat door het invoeren van snelheidslimieten, handhaving en gedragsverandering, de veiligheid op fietspaden kan worden verbeterd.
De noodzaak voor actie is groot. Met het toenemende aantal verkeersdeelnemers en de drukte op de wegen moet de stad zich voorbereiden op verdere groei, zonder dat dit ten koste gaat van de verkeersveiligheid. De gemeente zal in de komende jaren doorgaan met het uitvoeren van haar verkeersveiligheidsbeleid en blijft aandringen op steun van het rijk voor landelijke maatregelen, vooral op het gebied van elektrische fietsen.
plannen
In 2025 zet de gemeente Amsterdam een volgende stap in het verbeteren van de verkeersveiligheid en de mobiliteit in de stad. Er wordt momenteel hard gewerkt aan een nieuw uitvoeringsplan, waarbij de nadruk ligt op verdere samenwerking tussen verschillende partijen en het verhogen van de efficiëntie van maatregelen op straat. Het plan is gebaseerd op input van verschillende stakeholders, zoals bewoners, experts en de stadsdelen, om ervoor te zorgen dat de gekozen maatregelen breed gedragen worden en effectief zijn.
Een belangrijk onderdeel van het nieuwe uitvoeringsplan is de aanpak van snelle e-bikes, die steeds vaker voor overlast en gevaarlijke situaties zorgen op de fietspaden. Deze snelle elektrische fietsen, die vaak opgevoerd zijn, kunnen snelheden halen die vergelijkbaar zijn met die van bromfietsen, waardoor de veiligheid van andere fietsers in het gedrang komt. Strengere handhaving op snelheid en het invoeren van snelheidslimieten op fietspaden zijn daarom speerpunten in de nieuwe plannen. Daarnaast blijft de gemeente zich inzetten voor verkeershandhaving in het algemeen, met extra focus op plekken waar veel ongelukken gebeuren en waar overtredingen, zoals het negeren van verkeersregels, veel voorkomen.
