Het conflict tussen vakbond FNV en de directie van ProRail over een nieuwe cao is geëscaleerd tot een punt waarop stakingen onvermijdelijk zijn geworden.
De onderhandelingen zijn vastgelopen, en volgens FNV-bestuurder Carl Kraijenoord heeft ProRail geen ruimte meer willen bieden voor verdere gesprekken. “De werkgever heeft aangegeven dat er niet meer in zit dan het eindbod, dus moeten wij actievoeren als wij meer willen,” aldus Kraijenoord, die benadrukt dat de vakbond altijd bereid is om opnieuw in gesprek te gaan, mits er ruimte is voor een ‘substantiële loonsverhoging’ voor het personeel.
Het conflict draait om de eisen van FNV voor een loonsverhoging van 13%, een percentage dat volgens de vakbond nodig is om het koopkrachtverlies van de medewerkers te compenseren. Kraijenoord legt uit dat de vorige cao werd afgesloten net voor een grote inflatiegolf die de kosten voor levensonderhoud flink heeft doen stijgen. “We willen uiteindelijk dat de werknemers van ProRail in de supermarkt net zoveel in hun boodschappenwagentje kunnen doen als voorheen,” zegt Kraijenoord. “Behoud van koopkracht is ons belangrijkste argument om die 13% te eisen.”
de gevolgen
De stakingen richten zich op de verkeersleidingposten van ProRail, van waaruit het treinverkeer in verschillende delen van het land wordt gecoördineerd. Stakingen bij deze posten zullen ongetwijfeld leiden tot flinke verstoringen in het treinverkeer, wat reizigers in het hele land direct zal raken. “Dan moet je er van uit gaan dat een deel van het treinverkeer plat wordt gelegd,” licht Kraijenoord toe. “Dat willen we liever niet. Maar als ProRail niet meer verder wil praten, dan moeten we wel.”
Volgens de planning zullen de acties deze maand op verschillende locaties plaatsvinden. Het gaat om stakingen van enkele uren op specifieke dagen. De stakingen zullen verspreid over de maand plaatsvinden op verschillende locaties en tijdstippen. Op 11 november begint de actie op Kijfhoek van 13:00 tot 16:00 uur. Vervolgens volgen er ochtendstakingen in Amsterdam en Alkmaar op 13 november en in Utrecht en Amersfoort op 15 november, beide van 6:00 tot 9:00 uur. Daarna leggen medewerkers het werk neer in Rotterdam, Den Haag en Roosendaal op 18 november, ook van 6:00 tot 9:00 uur. De stakingen gaan verder in Eindhoven en Maastricht op 20 november en sluiten af op 22 november in Zwolle, Groningen en Arnhem, steeds van 6:00 tot 9:00 uur.
Tijdens deze tijdvakken is de verwachting dat het treinverkeer op deze routes stil zal komen te liggen, wat voor de reizigers vertragingen en mogelijk uitval van treinen zal betekenen. De FNV beseft dat de hinder groot zal zijn, maar stelt dat de acties noodzakelijk zijn. Kraijenoord: “Dit spijt ons enorm. Maar het is echt noodzakelijk om actie te voeren voor behoud van koopkracht voor iedereen in dienst bij ProRail. Niemand werkt om er armer van te worden.”
Het besluit om in actie te komen is volgens de FNV ingegeven door de toenemende financiële druk op de medewerkers van ProRail, die met het huidige eindbod van de werkgever niet zouden kunnen rekenen op een salaris dat in lijn is met de stijgende kosten van levensonderhoud. De bond benadrukt dat de eisen van 13% niet zomaar zijn opgesteld. “Die piek moet wel gecorrigeerd worden,” zegt Kraijenoord. De bond ziet deze verhoging als noodzakelijk om de reële inkomenspositie van de medewerkers te beschermen tegen de effecten van de inflatie.
ProRail heeft tot nu toe niet publiekelijk gereageerd op de aangekondigde acties. De directie lijkt vast te houden aan het eerder gepresenteerde eindbod, wat in de ogen van de vakbond ontoereikend is om het koopkrachtverlies van de medewerkers te compenseren. Voor de bond is het voorstel om de salarissen te verhogen essentieel, omdat de inflatie sinds de vorige cao-onderhandelingen de uitgaven van veel huishoudens flink heeft doen stijgen. Dit verschil aan inzichten tussen de vakbond en ProRail heeft het onderhandelingsproces doen vastlopen, en hoewel de FNV openstaat voor nieuwe gesprekken, benadrukken ze dat er zonder substantiële verbeteringen geen akkoord mogelijk is.
impact
De impact van de aangekondigde werkonderbrekingen op het treinverkeer zal aanzienlijk zijn, gezien de cruciale rol die de verkeersleidingposten spelen in het operationele management van het spoor. Als het treinverkeer op deze locaties stilvalt, zullen reizigers gedwongen worden om alternatieve routes te zoeken of rekening te houden met vertragingen en uitval. Gezien de geplande tijdstippen van de acties—vaak tijdens de vroege ochtendspits—zal dit een verstoring vormen die een groot aantal mensen direct raakt.
Voor veel treinreizigers kan de timing van de stakingen als een onaangename verrassing komen, vooral in een tijd waarin de reiskosten stijgen en de drukte in het openbaar vervoer toeneemt. Hoewel de FNV betreurt dat deze acties het publiek treffen, geven ze aan dat er weinig andere middelen overblijven om de koopkracht van het ProRail-personeel te beschermen.
