Betere zwaarwerkregeling en 7,5% loon erbij in 2 jaar.
Na een nacht van intensieve onderhandelingen hebben de NS en de vakbonden in de vroege ochtend een akkoord bereikt over een nieuwe cao. Het overleg dreigde lange tijd vast te lopen, maar uiteindelijk wisten de partijen elkaar te vinden. Volgens FNV Spoor is het akkoord “voor de poorten van de hel weggesleept”, waarmee de zwaarte van het proces nog eens werd benadrukt.
Een van de belangrijkste afspraken in het akkoord is de loonsverhoging. Vanaf 1 maart 2025 krijgen alle NS-medewerkers er 4 procent salaris bij. Een jaar later, op 1 maart 2026, volgt nog eens een verhoging: 3,5 procent voor het merendeel van het personeel en 3 procent voor de hogere functies. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de eis van de vakbonden voor een structurele verbetering van de koopkracht, na maanden van actie en werkonderbrekingen.
nachtdiensten
Naast het salaris zijn er belangrijke afspraken gemaakt over de nachtdiensten. Tot nu toe draaiden veel medewerkers, zoals conducteurs, tot aan hun pensioen nachtdiensten, terwijl machinisten daar al eerder van werden vrijgesteld. Deze ongelijkheid leidde tot veel frustratie. In het akkoord is nu vastgelegd dat medewerkers vanaf hun 63ste zelf mogen aangeven of zij nog ’s nachts willen werken. In de komende jaren wordt deze grens verder verlaagd: in 2029 ligt de grens op 61 jaar.
Verder is er overeenstemming bereikt over een nieuwe zwaarwerkregeling. Werknemers die minstens dertig jaar fysiek of mentaal zwaar werk hebben verricht, krijgen de mogelijkheid om tot drie jaar eerder te stoppen met werken. Dit punt stond hoog op de agenda van de vakbonden, omdat veel NS’ers kampen met de zware belasting van hun werk.
hard gestreden
Onderhandelaar Henri Janssen van FNV Spoor reageerde opgelucht op het behaalde resultaat. Hij benadrukte dat de leden van de bonden nog akkoord moeten geven: “Er zijn altijd dingen die we beter hadden willen zien. We hebben hard gestreden en gisterochtend dacht ik nog dat we er niet uit zouden komen en opnieuw zouden gaan staken.”
Dat vooruitzicht was reëel, aangezien het personeel in juni nog meerdere keren het werk had neergelegd. In een periode van twee weken werd er vier keer gestaakt om druk te zetten op de directie. Die acties volgden op maandenlange vruchteloze onderhandelingen. De onvrede was groot, niet alleen over de lonen en de nachtdiensten, maar ook over de zwaarwerkregeling en de toegenomen agressie in de treinen tegen conducteurs en machinisten.
Na tien onderhandelingsrondes in acht maanden tijd is er een onderhandelingsresultaat bereikt voor de cao NS. Dinsdagnacht om 5.30 uur sloten NS en de vakbonden een akkoord. Het resultaat bevat stevige verbeteringen voor de werknemers bij NS.
Voor NS komt dit akkoord op een cruciaal moment. Het spoorbedrijf kampt al jaren met financiële problemen, grotendeels als gevolg van de coronapandemie. Door het massale thuiswerken is het aantal reizigers structureel lager gebleven en dat leidt tot verlieslatende jaren. Bovendien speelt op de achtergrond de onzekerheid over de positie van NS op het spoor. De Europese Commissie heeft een zaak aangespannen omdat Nederland de vervoersvergunning van NS zou hebben verlengd zonder dat dit volgens de Europese regels gebeurde.
perspectief
Toch besloten de bonden om de onderhandelingen deze zomer nog een kans te geven, nadat NS hun een eindbod had gepresenteerd. De leden van CNV gingen daarmee akkoord, maar de grotere bonden FNV en VVMC wezen het bod af. Het bedrijf zegde daarop toe met een verbeterd voorstel te komen. Na nieuwe gesprekken is dat nu werkelijkheid geworden, en ligt er een resultaat dat volgens de bonden voldoende perspectief biedt voor hun achterban.
Het akkoord moet nu nog door de leden van de vakbonden worden goedgekeurd. Pas dan kan het officieel in werking treden. Maar het feit dat de partijen na een lange en moeizame strijd tot elkaar zijn gekomen, geeft volgens betrokkenen hoop dat de rust bij het spoorbedrijf voorlopig terugkeert.
