N-wegen kosten levens: waarom helpt aanpak onvoldoende?
Maandagochtend 11 augustus, even na negen uur, vond op de N-355 bij het Groningse Grijpskerk een ernstig verkeersongeval plaats waarbij drie mensen om het leven kwamen. Twee personenauto’s botsten frontaal op elkaar op het tweebaansgedeelte van deze provinciale weg. Hulpdiensten, waaronder meerdere ambulances, brandweerwagens en een traumahelikopter, rukten massaal uit, maar konden niet voorkomen dat alle drie de inzittenden ter plaatse overleden. De politie onderzoekt nog de exacte toedracht van het ongeluk.
verantwoordelijk
De N-355 is een van de bijna 8.000 kilometer aan provinciale N-wegen in Nederland. Deze wegen vormen slechts zes procent van het totale wegennet, maar zijn verantwoordelijk voor bijna een kwart van alle verkeersdoden in ons land. Uit cijfers blijkt dat tussen 2018 en 2022 op N-wegen in totaal 569 mensen omkwamen.
Volgens Veilig Verkeer Nederland en de ANWB zijn de belangrijkste oorzaken van deze hoge aantallen dodelijke ongevallen te hoge snelheden, het ontbreken van een fysieke scheiding tussen de rijbanen en obstakels zoals bomen en sloten direct langs de weg. Dit maakt frontale botsingen en ernstige afloop bij een ongeluk veel waarschijnlijker. Daarnaast speelt menselijk gedrag een grote rol: naar schatting 90 procent van de ongevallen wordt veroorzaakt door te hard rijden, afleiding door bijvoorbeeld smartphonegebruik of rijden onder invloed van alcohol of drugs.
Verkeersdeskundigen wijzen ook op ontwerptekortkomingen: smalle rijstroken, onoverzichtelijke kruispunten en onduidelijke snelheidslimieten dragen bij aan de onveiligheid. VVN pleit al jaren voor een verlaging van de maximumsnelheid op veel 80-kilometerwegen naar 60 kilometer per uur. Dit zou de impact van botsingen verminderen, maar er is vrees dat het verkeer dan uitwijkt naar nog smallere binnenwegen, met nieuwe risico’s als gevolg.
tot zolang provincies de noodzakelijke investeringen niet structureel toepassen — met prioriteit op risicovolle wegvakken, voldoende harde bermen en fysieke rijbaanscheiding — blijven provinciale n-wegen gevaarlijke plekken.
De ANWB stelt dat er in de komende twintig jaar 1,2 miljard euro nodig is voor het veiliger maken van provinciale wegen. Daarbij gaat het om maatregelen als het aanleggen van middenbermen, het verbreden van rijbanen, het verharden van bermen en het verwijderen van gevaarlijke obstakels. Veel leed kan worden voorkomen door bermen zo aan te passen dat uitwijken mogelijk is zonder dat voertuigen kantelen of tegen obstakels botsen.
snelheidscontroles
Experts benadrukken dat naast infrastructuurverbeteringen ook gedragsverandering cruciaal is. Strengere snelheidscontroles, gerichte campagnes tegen smartphonegebruik en een harde aanpak van rijden onder invloed zouden volgens hen direct effect kunnen hebben. In België werd een daling van 6,2 procent in het aantal verkeersdoden gerealiseerd door precies deze combinatie van verbeterde infrastructuur en strengere handhaving.
In Nederland blijft grootschalige uitvoering van veiligheidsplannen voor N-wegen achter, mede door versnipperde verantwoordelijkheden tussen provincies en het rijk, beperkte budgetten en trage besluitvorming. Totdat hier verandering in komt, blijft de kans groot dat provinciale wegen zoals de N-355 opnieuw het decor worden van ernstige en dodelijke verkeersongevallen.
