De keuze van de NMBS is niet zo verrassend want het sluiten van loketten past binnen een internationale trend.
In een tijdperk waarin digitalisering onvermijdelijk lijkt, groeit de bezorgdheid over de toegankelijkheid van openbare diensten voor alle lagen van de bevolking. Een recente ontwikkeling bij de Belgische spoorwegen, de NMBS, waarbij de beslissing is genomen om de openingsuren van loketten in bepaalde Brusselse stations te beperken tot enkel weekdagen, heeft een golf van kritiek teweeggebracht. Deze maatregel, bedoeld om in te spelen op de toenemende trend van digitale ticketverkoop, heeft niet alleen vragen opgeroepen over de toekomst van persoonlijke dienstverlening in het openbaar vervoer maar ook over de maatschappelijke impact ervan.
De NMBS wijst op de sterke toename van digitale ticketverkopen als rechtvaardiging voor deze beslissing. Volgens hun gegevens koopt tegenwoordig bijna negentig procent van de reizigers hun tickets digitaal of via ticketautomaten, een aanzienlijke stijging vergeleken met de situatie in 2015, toen ongeveer de helft van de tickets nog aan het loket werd gekocht. Deze verschuiving wordt door de NMBS gezien als een teken van vooruitgang en aanpassing aan de hedendaagse behoeften van de reizigers.
Echter, de kritiek vanuit verschillende hoeken belicht een belangrijke zorg: de toegankelijkheid van het openbaar vervoer voor iedereen. Ronald Vryweg, directeur van het Brussels Ouderenplatform, benadrukt dat de digitalisering op zich geen probleem is, maar waarschuwt voor het creëren van obstakels die de deelname aan het maatschappelijke leven belemmeren. Vooral ouderen, mensen in kansarmoede en nieuwkomers die de taal niet beheersen, lopen het risico uitgesloten te worden van essentiële diensten zoals het openbaar vervoer.
Kees Smilde van reizigersorganisatie TreinTramBus wijst op een ander belangrijk aspect van loketdiensten: naast ticketverkoop bieden zij ook reisadvies en verhogen zij de sociale controle binnen stations, wat leidt tot een veiligere en meer uitnodigende omgeving. Het sluiten van loketten, vooral in het weekend wanneer veel mensen vrije tijd activiteiten ondernemen, wordt gezien als een achteruitgang in de dienstverlening.
Als België dezelfde weg inslaat als Nederland en Noorwegen, zullen ouderen dan nog wel de trein nemen?
De discussie rond de sluiting van loketten in Brussel weerspiegelt een breder debat over hoe openbare diensten moeten evolueren in het digitale tijdperk. Terwijl technologische vooruitgang kansen biedt voor efficiëntieverbeteringen en gemak voor veel gebruikers, is het essentieel dat deze ontwikkelingen niet ten koste gaan van de toegankelijkheid en inclusiviteit. Het concept van een leeftijdsvriendelijke stad, zoals voorgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie, benadrukt het belang van een inclusieve benadering die rekening houdt met de behoeften van alle leeftijdsgroepen.
De kwestie van loketsluitingen in Brussel dient als een herinnering aan het belang van een evenwichtige benadering bij de implementatie van digitale innovaties, waarbij de behoeften en beperkingen van alle gebruikers in acht worden genomen. Het garanderen van toegankelijkheid tot openbare diensten, waaronder het openbaar vervoer, is cruciaal voor het bevorderen van gelijke kansen en de deelname van iedereen aan het maatschappelijke leven.
