Nederlandse banken zoals ABN AMRO en ING liggen onder vuur vanwege hun praktijk om klanten actief te benaderen met vragen over het opnemen van contant geld.
Terwijl de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) consumenten juist aanspoort om contant geld in huis te hebben voor noodsituaties, lijken banken hier een tegenovergesteld signaal af te geven. De tegenstrijdigheid zorgt voor verontwaardiging bij klanten en roept vragen op over de prioriteiten van financiële instellingen.
waarom neemt u contant geld op?
Steeds vaker ontvangen klanten van grote banken een telefoontje nadat ze een aanzienlijk bedrag aan contant geld hebben opgenomen. Het gesprek begint vaak met een ogenschijnlijk onschuldige vraag: waarom heeft u zoveel contant geld nodig? Deze praktijk, volgens de banken bedoeld om witwaspraktijken en financiële criminaliteit te voorkomen, wordt door veel consumenten als intimiderend ervaren.
Een klant van ABN AMRO, die anoniem wenst te blijven, vertelt: “Ik nam €1000 op om een maand vooruit te kunnen. Binnen een paar dagen werd ik gebeld met de vraag waar ik dat geld voor nodig had. Het voelde alsof ik me moest verantwoorden voor mijn eigen spaargeld.”
Een woordvoerder van ABN-AMRO reageert hierop door te stellen dat het hun taak is om verdachte transacties te signaleren. “We zijn verplicht witwassen en andere criminele activiteiten te bestrijden. Het opnemen van grote hoeveelheden contant geld kan een indicator zijn. Daarom voeren we soms een gesprek met onze klanten.”
De oproep van banken komt op een bijzonder moment. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) heeft onlangs consumenten geadviseerd om voldoende contant geld in huis te hebben voor onvoorziene omstandigheden, zoals een landelijke storing van digitale betalingen. In een noodsituatie kan het gebruik van pinpassen of online bankieren onmogelijk worden, wat contant geld tot een cruciaal betaalmiddel maakt. “Het is bijna alsof banken niet willen dat je contant geld gebruikt,” zegt een andere klant van ING. “Ik heb geen criminele bedoelingen, maar wil simpelweg voorbereid zijn. Waarom word ik daarvoor in de gaten gehouden?”
buitenlandse betalingen
Een Nederlandse ondernemer kreeg recentelijk een brief van ING met een opmerkelijk verzoek: een betaling van slechts €46,95 van een buitenlands taxibedrijf werd geblokkeerd. Pas na het overleggen van uitgebreide bewijsstukken, waaronder een kopie van de factuur en een VIES verificatie van het btw-nummer van het buitenlandse bedrijf, werd de transactie vrijgegeven. Het incident heeft geleid tot frustratie bij de ondernemers, verlies voor het buitenlandse taxibedrijf en groeiende kritiek op de strikte controlemechanismen van Nederlandse banken.
De dagen dat je even kon binnenlopen bij een lokaal bankkantoor voor advies of een eenvoudige transactie lijken voorgoed voorbij. Met het verdwijnen van bijna alle fysieke servicepunten hebben banken zoals ING en ABN AMRO zich volledig gericht op digitale dienstverlening. Maar in plaats van de klantgerichtheid te vergroten, ervaren veel mensen juist het tegenovergestelde. De aandacht lijkt verschoven naar één doel: klanten controleren op fraude en witwassen. En die strenge controles worden betaald door dezelfde klanten die steeds minder service krijgen.
De ondernemer, die anoniem wil blijven, deelde zijn ervaring met het blokkeren van de betaling. “Het was een reguliere betaling voor een dienst geleverd aan een klant in het buitenland. Toen de betaling werd tegengehouden, kreeg ik een brief van ING waarin werd geëist dat ik moest aantonen waarom deze betaling nodig was. Dat betekende dat ik een kopie van de factuur en een VIES-controle van het btw-nummer van het taxibedrijf moest aanleveren. Ondertussen kreeg mijn klant in het buitenland een aanmaning omdat het bedrag niet was ontvangen.” De VIES-controle, een online systeem dat btw-nummers verifieert, moest bewijzen dat het taxibedrijf echt bestond. Pas na het aanleveren van deze documenten, een proces dat dagen in beslag nam, werd de betaling vrijgegeven door ING zonder verdere reacties.
buitenlandse bedrijven
Het incident leidde tot ernstige gevolgen voor het taxibedrijf in kwestie. Door het uitblijven van de betaling werd de onderneming tijdelijk afgesloten van een belangrijke dienstlevering. “Dit is ronduit schadelijk,” zegt de Nederlandse ondernemer. “Mijn klant dacht dat hij niet had betaald, terwijl de bank de betaling tegenhield zonder enige directe waarschuwing of duidelijke uitleg.”
ING gaf na de vrijgave van de betaling slechts summiere informatie. De bank verklaarde dat de transactie was onderzocht omdat zij verdachte buitenlandse betalingen actief monitoren. Het bedrijf wilde zeker weten dat het rekeningnummer niet op een internationale lijst van fraudebedrijven stond. Echter, dergelijke lijsten worden vaak breed toegepast, waardoor ook legitieme bedrijven getroffen kunnen worden.
taxibedrijven vaker doelwit
Dit is niet het eerste incident waarbij taxibedrijven onder verhoogd toezicht van banken staan. Volgens sectororganisaties wordt de taxibranche al langere tijd als een risicosector beschouwd vanwege vermeende betrokkenheid bij witwaspraktijken. Banken voeren daarom extra controles uit op transacties die gerelateerd zijn aan taxidiensten, vooral als deze grensoverschrijdend zijn.
“Het is begrijpelijk dat banken witwassen willen aanpakken, maar deze werkwijze slaat de plank volledig mis,” zegt financieel expert en sectoranalist Arno Wellens. “Je hebt het hier over een betaling van minder dan €50. Dit soort controles, waarbij ondernemers worden opgezadeld met een berg administratief werk en bedrijven in het buitenland onterecht worden benadeeld, staat niet in verhouding tot het risico.”
gebrek aan transparantie
De houding van ING in deze kwestie stuit op kritiek. Het feit dat de bank pas na het blokkeren van de transactie informatie verstrekt, zorgt voor onzekerheid bij ondernemers. “Je moet maar hopen dat je alle bewijsstukken snel kunt aanleveren, anders kan een klantrelatie onherstelbare schade oplopen,” aldus de gedupeerde ondernemer. “En zelfs als je alles hebt geleverd, krijg je nauwelijks uitleg over wat er precies is gecontroleerd.”
ING verdedigt de praktijk door te wijzen op de verplichting om verdachte betalingen te onderzoeken op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft). Desondanks klinkt de roep om meer proportionaliteit en betere communicatie vanuit ondernemers steeds luider.
Het voorval onderstreept een breder probleem in de relatie tussen banken en ondernemers. Terwijl financiële instellingen worden geconfronteerd met strengere regelgeving, ervaren klanten deze controles steeds vaker als belemmerend. Vooral in het geval van kleine bedragen en transparante transacties lijkt de noodzaak van zulke controles discutabel.
Experts pleiten voor een evenwichtiger aanpak. Banken zouden meer gericht kunnen zijn op het voorkomen van daadwerkelijke criminaliteit in plaats van legitieme ondernemers en hun buitenlandse zakenpartners te benadelen. Tot die tijd blijft de vraag hangen of de huidige controlemechanismen niet meer schade aanrichten dan dat ze voorkomen.
