Wallonië blaast opnieuw leven in het oude plan om een eigen wegenvignet in te voeren.
Het idee, dat al meer dan twintig jaar op de politieke plank ligt, krijgt met de vorming van de nieuwe Waalse regering opnieuw concrete contouren. De liberalen van MR en het centrumpartij Les Engagés hebben in hun regeerakkoord opgenomen dat er een digitaal snelwegvignet komt voor iedereen die gebruikmaakt van het Waalse wegennet, zowel Belgische als buitenlandse bestuurders. Maar wie deze zomer met de wagen richting Durbuy of Luik trekt, hoeft zich voorlopig nog geen zorgen te maken: de invoering is nog veraf.
verplicht
Volgens de kersverse minister van Mobiliteit François Desquesnes (Les Engagés) moet het vignet op termijn verplicht worden voor wie zich op de Waalse snelwegen begeeft. Het e-vignet zou digitaal aan te vragen zijn en beschikbaar in verschillende formules: voor één dag, tien dagen, een maand of een jaar. De controle op het bezit van zo’n vignet zou onder meer gebeuren via ANPR-camera’s, automatische nummerplaatherkenningssystemen die al langer worden ingezet in onder meer de lage-emissiezones in Vlaanderen.
Toch is de realiteit dat slechts zo’n 20 procent van de ANPR-camera’s in België zich op Waals grondgebied bevindt. De Waalse overheid zal dus stevig moeten investeren in uitbreiding en modernisering van dit controlesysteem, wil het vignet doeltreffend worden nageleefd. Desquesnes verklaarde bij RTL dat er daarnaast ook controlepatrouilles zullen worden ingezet om het systeem te ondersteunen, al bleef hij vaag over hoe en wanneer dit alles uitgerold wordt.
ver weg
Wat wél vaststaat, is dat de tarieven voor het vignet nog niet zijn vastgelegd. Er is ook nog geen duidelijkheid over eventuele compensaties voor Waalse chauffeurs, die eerder wel werden beloofd. Desquesnes verklaarde dat overleg met de andere gewesten lopende is. “Er is nu al contact met de Vlaamse regering en binnenkort ook met de Brusselse, zodra die gevormd is,” aldus de minister. “Idealiter willen we een systeem dat voor heel België geldt.” Dat blijkt echter makkelijker gezegd dan gedaan. Vlaanderen toonde in het verleden meer interesse in een slimme kilometerheffing, waarbij bestuurders betalen per gereden kilometer en afhankelijk van het tijdstip. Een nationaal akkoord is voorlopig dus nog ver weg.
Voorlopig verandert er dus niets voor wie de Waalse wegen op wil. Maar achter de schermen wordt met stille kracht gewerkt aan een hervorming die elke weggebruiker in België vroeg of laat zal voelen.
De geplande invoering van het Waalse vignet wordt pas verwacht tegen het einde van de legislatuur, vermoedelijk in 2028 of 2029. De bevoegde ministers willen de komende jaren gebruiken om een juridisch sluitend kader te creëren, de noodzakelijke infrastructuur op te bouwen en de tarieven definitief te bepalen.
Smartmove
Het idee van een kilometerheffing of wegenvignet zorgt al langer voor verdeeldheid in het land. In 2020 probeerde de Brusselse regering een kilometerheffing in te voeren onder de naam ‘SmartMove’. Bestuurders zouden afhankelijk van afstand en tijdstip moeten betalen, maar verder dan een testfase kwam het project nooit. Ook in Vlaanderen was er initieel politieke steun voor het idee. De voormalige minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) pleitte in 2016 voor een slimme kilometerheffing, maar liet het idee uiteindelijk varen na negatieve reacties bij de bevolking. Zijn opvolger Lydia Peeters (Open VLD) haalde het onderwerp opnieuw van onder het stof, maar ook zij kon geen doorbraak forceren.
