Het Gentse stadsbestuur staat aan de vooravond van een beslissend moment voor de toekomst van de lage-emissiezone (LEZ), die sinds 2020 van kracht is binnen de R40.
Deze milieumaatregel, die vervuilende diesel- en benzinewagens uit het stadscentrum bant, ligt opnieuw onder vuur. Politieke druk vanuit meerdere hoeken en de belofte uit het bestuursakkoord om de LEZ enkel te behouden indien haar meerwaarde voldoende kan worden aangetoond, zetten het klimaatbeleid van Gent onder spanning.
Volgens klimaatschepen Filip Watteeuw (Groen) is een diepgaande evaluatie van de LEZ in voorbereiding. De eerste bijeenkomst rond de evaluatie is gepland na de zomer. “Mijn kabinet bereidt de methodologie en het kader voor, om tot een ernstige en zorgvuldige evaluatie te komen,” verklaarde Watteeuw tijdens de gemeenteraad. “Er ligt al heel wat cijfer- en studiemateriaal klaar dat in elkaar geschoven moet worden.”
objectiviteit
Ondanks de belofte van objectiviteit, betichtte N-VA-gemeenteraadslid Ronny Rysermans de klimaatschepen ervan zijn conclusies al te hebben getrokken. “Ik heb de indruk dat de keuze voor u al is gemaakt, mijnheer Watteeuw, als ik u zo bezig hoor,” stelde Rysermans scherp.
Watteeuw wees op de al bekende positieve effecten van de lage-emissiezone, waaronder een verbeterde luchtkwaliteit en een merkbare daling van het aantal dieselwagens in het stadsbeeld. Bovendien benadrukte hij de sociale begeleidingsmaatregelen voor inwoners die door de maatregel financieel geraakt werden. Toch blijven critici sceptisch. De N-VA, Vlaams Belang en PVDA pleiten allemaal openlijk voor de afschaffing van de LEZ.
De lage-emissiezone was de voorbije jaren al een bron van stevige politieke verdeeldheid. De discussie over een mogelijke uitbreiding leidde eerder zelfs tot een crisis binnen de Gentse coalitie. Tijdens de verkiezingscampagne van vorig jaar groeide het thema uit tot een politiek strijdpunt. Tegenstanders argumenteren dat de maatregel vooral een financiële melkkoe is voor de stad. De LEZ leverde Gent inmiddels al 14 miljoen euro aan boetes op, met nog eens eenzelfde bedrag aan openstaande vorderingen.
rechtvaardigheid
De kritiek spitst zich niet alleen toe op het financiële aspect, maar ook op de sociale rechtvaardigheid van het systeem. Verschillende betrokkenen wezen al eerder op de “grote onrechtvaardigheid in de inning” van boetes, waarbij mensen met een beperkt budget disproportioneel zwaar zouden worden geraakt.
De toekomst van de LEZ in Gent hangt dus af van de resultaten van de evaluatie, die bepalend zullen zijn voor het al dan niet voortzetten van deze maatregel. Ondanks het pleidooi van Watteeuw voor een objectieve en onderbouwde evaluatie, is het politieke klimaat geladen. Of de LEZ behouden blijft, zal afhangen van een complex samenspel van milieu-impact, sociale rechtvaardigheid en politieke overtuigingen.
