Uit onderzoek blijkt niet dat mensen dankzij de inkomensafhankelijke boete minder vaak overtredingen begaan.
Een verkeersovertreding begaan kan een flinke deuk in uw portemonnee betekenen. Maar wat als de hoogte van de boete afhankelijk zou zijn van uw inkomen? Dit is de kern van het idee van de inkomensafhankelijke verkeersboete. Het idee achter de inkomensafhankelijke verkeersboete is dat mensen met een hoger inkomen meer kunnen bijdragen aan de staatskas dan mensen met een lager inkomen.
Daarentegen is een standaardboete regressief; hoe armer de overtreder, hoe meer van diens inkomen wordt gebruikt om de verkeersboete te betalen.
Een verkeersboete die voor de ene persoon een klein bedrag is, kan voor de ander een groot bedrag zijn dat hun financiële situatie aanzienlijk kan belasten. Door de boete te laten afhangen van het inkomen van de overtreder, kan meer rechtvaardigheid op de weg worden bereikt.
In veel landen wordt momenteel een experiment uitgevoerd met inkomensafhankelijke verkeersboetes. In dit experiment krijgen mensen met een lager inkomen een lagere boete voor dezelfde verkeersovertreding dan mensen met een hoger inkomen. Het experiment is niet onomstreden. Tegenstanders beweren dat het oneerlijk is om mensen met een hoger inkomen meer te laten betalen voor dezelfde overtreding. Bovendien kan het leiden tot een gevoel van straffeloosheid bij mensen met een lager inkomen, die denken dat ze zich meer kunnen veroorloven op de weg.
Bij de vaststelling van de geldboete wordt rekening gehouden met de draagkracht van de verdachte in de mate waarin dat nodig is met het oog op een passende bestraffing van de verdachte zonder dat deze in zijn inkomen en vermogen onevenredig wordt getroffen.
In sommige landen kijken ze alleen naar het inkomen uit werk. In andere landen nemen ze ook vermogen zoals vastgoed en dividendinkomsten mee. Er zitten wel wat haken en ogen aan dit systeem. De rechter moet bijvoorbeeld toegang hebben tot financiële informatie van burgers. Aanhangers van de inkomensafhankelijke verkeersboete wijzen erop dat het leidt tot meer rechtvaardigheid op de weg. Mensen met een lager inkomen hebben vaak minder financiële middelen om de boetes te betalen en worden daardoor harder getroffen dan mensen met een hoger inkomen.
Door de boete afhankelijk te maken van het inkomen, wordt voorkomen dat mensen in financiële problemen komen door een verkeersovertreding. Het zal moeten blijken of inkomensafhankelijke verkeersboetes daadwerkelijk leiden tot meer rechtvaardigheid op de weg en of het een effectief middel is om verkeersovertredingen te ontmoedigen. Al met al lijkt het idee van de inkomensafhankelijke verkeersboete op het eerste gezicht een eerlijkere oplossing dan de huidige situatie.
