Terwijl Nederland zich opmaakt voor de viering van Koningsdag in Doetinchem, overschaduwt wereldwijd nieuws uit Vaticaanstad de feestelijke voorbereidingen.
Paus Franciscus is op maandag 21 april 2025 op 88-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van een hersenbloeding in combinatie met onomkeerbaar hartfalen. Zijn overlijden komt op een moment dat de katholieke kerk zich juist aan het voorbereiden was op het Jubeljaar 2025, een periode die Franciscus na aan het hart lag. De uitvaart van de geliefde paus vindt plaats op zaterdag 26 april om 10.00 uur op het Sint-Pietersplein in Rome.
Kardinaal Giovanni Battista Re, deken van het College van Kardinalen, zal voorgaan in de uitvaartplechtigheid. Het lichaam van Franciscus wordt na de ceremonie niet zoals gebruikelijk bijgezet in de Sint-Pietersbasiliek, maar in de basiliek van Santa Maria Maggiore. Daarmee volgt het Vaticaan de uitdrukkelijke wens van de paus zelf, die had verzocht om een sobere begrafenis “in de grond, zonder bijzondere versieringen”, en met enkel de inscriptie “Franciscus” in het Latijn.
beroering
Het overlijdensbericht van Franciscus heeft ook in Nederland tot beroering geleid. De timing van de uitvaart, die precies samenvalt met Koningsdag, zorgt voor een opvallend dilemma binnen het Koninklijk Huis en de Nederlandse regering. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima lieten in een verklaring weten “diep getroffen” te zijn door het overlijden van de paus en spraken met warmte over hun eerdere ontmoetingen met hem. Of zij ervoor kiezen af te reizen naar Rome of aanwezig blijven bij de feestelijkheden in Doetinchem is nog onbekend.
De Amerikaanse president Donald Trump was de eerste die zijn aanwezigheid aankondigde bij de uitvaart van paus Franciscus zaterdag. Ook de Franse president Emmanuel Macron zegt te komen. Namens de Europese Unie gaan de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de voorzitter van de Europese Raad, António Costa.
Het Vaticaan maakte dinsdag bekend dat de plechtigheid zaterdag 26 april om 10 uur plaatsvindt bij de Sint-Pietersbasiliek.
De gemeente Doetinchem en de Rijksvoorlichtingsdienst zijn in overleg over mogelijke aanpassingen van het Koningsdagprogramma. De voorbereidingen voor de viering zijn al in volle gang. De koninklijke familie zal volgens planning een wandeling maken van ongeveer 700 meter, startend bij Schouwburg Amphion en eindigend bij de Walmolen. Langs de route staan optredens gepland van onder meer dansgroepen, muziekbands en sportclubs. Ook het populaire ‘We Are Royals Festival’ op het Amphionpark, met optredens van onder meer Frans Bauer en Mental Theo, maakt deel uit van de feestelijkheden.
Prinses Ariane zal dit jaar ontbreken vanwege haar studie in Italië. Prinses Amalia en prinses Alexia zullen wel meelopen met hun ouders tijdens de festiviteiten in Doetinchem. De vraag wie namens Nederland aanwezig zal zijn bij de pauselijke uitvaart wordt op korte termijn beantwoord, zo meldde een woordvoerder van de Rijksvoorlichtingsdienst. In 2005 was toenmalig koningin Beatrix niet aanwezig bij de uitvaart van Johannes Paulus II, wat leidde tot onvrede onder Nederlandse katholieken. Of het huidige koningspaar deze keer wel de oversteek naar Rome maakt, blijft dus onderwerp van speculatie.
uitvaart
Pastoor Hans Pauw van de parochie die Doetinchem bedient, heeft inmiddels aangegeven de feestelijkheden aan zich voorbij te laten gaan om zelf naar Rome af te reizen voor de uitvaart. Zijn besluit onderstreept de diepe verbondenheid die veel katholieken voelen met paus Franciscus, die wereldwijd geliefd was om zijn eenvoud en sociale bewogenheid.
De komende dagen wordt duidelijk wie Nederland officieel zal vertegenwoordigen in Rome, terwijl de festiviteiten in Doetinchem hun doorgang lijken te vinden. De zeldzame samenloop van nationale viering en een wereldwijde rouwplechtigheid vormt een opmerkelijke spagaat tussen feest en herdenking, waarin zowel emotie als protocol een rol spelen.
