Aan de hand van een checklist analyseerden de KiM-onderzoekers de inzet van verleidingstechnieken in 32 mobiliteitsapps.
Diverse mobiliteitsapps bieden niet alleen reisassistentie, maar zijn ook uitgerust met verleidingstechnieken ofwel manieren om het reisgedrag van mensen te beïnvloeden. Dit gebeurt via bijvoorbeeld kortingen, acties en icoontjes. Het valt over het algemeen wel mee met de digitale verleiding via die apps. Dat komt door het beperkte effect van sommige verleidingstechnieken, de beperkingen die er zijn in het combineren van deze technieken, maar vooral door de bescheiden aanwezigheid ervan in veel mobiliteitsapps.
Tot deze conclusie komen onderzoekers van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in een studie naar het online beïnvloeden van het reisgedrag. Vormen van verleiding zijn geenszins nieuw. Nieuw in de hedendaagse online wereld is het immense bereik, de snelheid en de dynamiek van apps. Nieuw is ook de mogelijkheid tot vergaande geautomatiseerde personalisatie. Verleiding wordt effectiever wanneer de juiste prikkels aan de juiste personen worden gekoppeld.
Checklist
Aan de hand van een checklist analyseerden de KiM-onderzoekers de inzet van verleidingstechnieken in 32 mobiliteitsapps. Op die lijst stonden technieken als suggesties van schaarste, het bieden van kortingen en het uitlichten van keuzes. De toepassing van deze technieken is sterk ongelijk verdeeld over de onderzochte apps. Bij sommige apps is het zoeken, bij andere apps voert de verleiding de boventoon. Een voorbeeld van de laatste categorie zijn apps die expliciet gemaakt zijn voor verleiding, zoals de Ommetje app van de Hersenstichting. Deze app stimuleert mensen om vaker een wandeling te maken.
Latente of al aanwezige voorkeuren
Het effect van verleiding zit voornamelijk in het aanboren van al aanwezige voorkeuren. Volledig het roer omgooien dankzij verleiding ligt minder voor de hand. Berichten worden eerder als storend ervaren en suggesties worden makkelijk in de wind geslagen als er geen latente behoefte is bij de gebruiker van de app. Zo zal de Ommetje app het meest succesvol zijn bij mensen die toch al open stonden voor recreatief wandelen of dit al deden, maar dan zonder app.
Niet goed functioneren
Het niet volledig of goed functioneren van de app is een andere, veelal onderbelichte, vorm waarmee het reisgedrag beïnvloed wordt. Wanneer de onderliggende gegevens, berekeningen of de presentatie ervan te wensen overlaat, kunnen mensen op een verkeerde of incomplete manier assistentie krijgen. De gevolgen zijn soms desastreus, vooral wanneer we blind vertrouwen op de app. Typisch voorbeeld in deze categorie is ‘Death by GPS’, waarbij mensen hopeloos de weg kwijtraken of het water inrijden in de veronderstelling de weg te volgen.
Momentopname
De onderzoeksresultaten zijn ontsloten via een brochure en een achtergrondrapport met bijlage. De resultaten zijn een momentopname. De digitale wereld verandert immers snel. Binnenkort verschijnt een ander KiM-onderzoek waarbij de focus ligt op de toegevoegde waarde van de app voor de reiziger, aldus het KiM.
