Claude, Flemming, Son Mieux en Wende zijn de Ambassadeurs van de Vrijheid 2024.
Elke 4 mei verzamelen zich duizenden mensen op de Dam in Amsterdam om tijdens de Nationale Herdenking de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en andere oorlogen te herdenken. Dit jaar, gekenmerkt door een onstuimig weertype en verscherpte veiligheidsmaatregelen, was het opvallend rustiger met ongeveer 4000 aanwezigen — een kwart van het aantal dat normaal gesproken wordt verwacht.
De herdenking verliep respectvol met twee minuten stilte om 20:00 uur, een moment waarop het land collectief de adem inhoudt. Burgemeester Femke Halsema benadrukte in haar toespraak het blijvende leed dat oorlog achterlaat: “Oorlog maakt wonden die nooit helen. Oude angst kan zomaar opvlammen. Bij het plotselinge geluid van een sirene. Als er gescholden wordt of er agressie is in onze straten. Als beelden van gruwelijk oorlogsgeweld onze huiskamers, onze harten binnendringen.”
Direct volgend op de herdenking, op 5 mei, barst het feest van vrijheid los met Bevrijdingsfestivals die in veertien steden door het hele land gevierd worden. Deze festivals dienen niet alleen om het einde van de Tweede Wereldoorlog te vieren, maar ook om aandacht te schenken aan het concept vrijheid wereldwijd.
Opvallend dit jaar is de reeks activiteiten gepland voor Bevrijdingsdag. Op het Malieveld in Den Haag wordt het festival groots aangepakt. Het Vrijheidsvuur, dat traditioneel in de nacht van 4 op 5 mei in Wageningen wordt opgehaald, vormt het brandpunt van de festiviteiten. Dit vuur wordt tegelijkertijd in alle festivalsteden ontstoken, symbolisch voor de nationale verbondenheid.
Ambassadeurs van de Vrijheid zoals Son Mieux, Flemming, Claude en Wende, spelen een cruciale rol in de festiviteiten.
Deze artiesten, die met defensiehelikopters naar diverse locaties worden gevlogen, treden niet alleen op maar gaan ook in gesprek over de betekenis van vrijheid. Zo ontmoet Son Mieux een gevluchte Russische artiest, maakt Claude een artistieke productie over vrijheid, en produceert Flemming een podcast over zijn Surinaamse achtergrond.
Elk Bevrijdingsfestival heeft een unieke programmering met onder andere Vrijheidsmaaltijden en Vrijheidscolleges, waarbij mensen samen komen om over vrijheid te spreken en te leren. De festivals, die jaarlijks door meer dan een miljoen mensen worden bezocht, zijn meer dan alleen muziekevenementen; ze zijn een viering van en reflectie op vrijheid.
De financiële uitdagingen van de afgelopen jaren, onder meer door afnemende subsidies en stijgende kosten, hebben de organisatoren van de Bevrijdingsfestivals gedwongen om creatief te zijn in hun financiering. Gelukkig heeft extra steun vanuit de Rijksoverheid ervoor gezorgd dat deze belangrijke vieringen kunnen doorgaan.
Met de herdenking van de doden op 4 mei en de viering van vrijheid op 5 mei toont Nederland jaarlijks zijn respect en waardering voor de vrijheden waarvoor hard is gevochten en die we vandaag de dag nog steeds koesteren. Het is een nationaal moment van reflectie en feest dat de veerkracht en solidariteit van het land benadrukt.
