Geluidhinder is door de negatieve invloed op de leefomgeving een actueel thema dat veel mensen raakt.
Ilse Zeemeijer, onderzoeker bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), heeft een diepgaand onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van het systeem van vergunningen, toezicht en handhaving (VTH-stelsel) op het gebied van geluid. Geluidsoverlast is een wijdverspreid probleem dat veel mensen treft door verschillende bronnen zoals verkeer, buren, vliegtuigen en padelbanen. Ondanks de wijdverspreide klachten worden er echter weinig overtredingen geconstateerd tijdens onderzoeken naar geluidsoverlast. Dit roept de vraag op: waarom wordt er zo weinig geluidsoverlast vastgesteld?
Volgens Zeemeijer ervaren mensen vaak hinder van harde geluiden zoals overvliegende vliegtuigen, piepende trams en passerende vrachtwagens. “Deskundigen beoordelen klachten echter meestal op basis van dag- en jaargemiddelden,” legt ze uit. Dit houdt in dat harde geluiden worden verrekend met momenten van relatieve stilte, waardoor het gemiddelde lager uitkomt en vaak binnen de wettelijke normen blijft. Deze normen zijn bovendien behoorlijk hoog, vooral vergeleken met de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Hoewel veel deskundigen het werken met gemiddelden een goede benadering vinden, sluiten deze berekeningen vaak niet aan bij de daadwerkelijke geluidservaring van omwonenden. Hierdoor ontstaat er een significante kloof tussen de theorie en de praktijk.
De ILT benadrukt dat geluidsoverlast meer aandacht verdient en dat er veel mogelijkheden zijn voor alle betrokken partijen om deze problematiek aan te pakken. Toezichthouders en vergunningverleners zoals gemeenten, provincies, omgevingsdiensten en de ILT zelf zouden beter kunnen samenwerken en kennis met elkaar moeten delen om effectievere oplossingen te vinden.
Burgers weten vaak niet waar ze terecht kunnen met hun klacht over geluidsoverlast. Het vinden van het juiste loket blijkt een zoektocht. Het loket en de bijbehorende geluidswetgeving verschilt namelijk per geluidsbron.
Uit het onderzoek blijkt dat geluidhinder meer aandacht verdient en dat alle partijen in het stelsel mogelijkheden hebben om geluidhinder te verminderen. De partijen binnen dit stelsel die betrokken zijn bij toezicht en vergunningverlening, zoals gemeenten, provincies, omgevingsdiensten en de ILT kunnen elkaar helpen. Door de opgaven die er liggen samen aan te pakken, kennis te delen en meer van elkaars expertise gebruik te maken.
bevolkingsdichtheid
Ilse Zeemeijer benadrukt het belang van een gezamenlijke aanpak. Door intensievere samenwerking en kennisdeling kunnen toezichthouders en vergunningverleners effectiever inspelen op de klachten en problemen rond geluidsoverlast. Ook is het van cruciaal belang dat de wet- en regelgeving rondom geluidsoverlast wordt herzien en aangepast aan de hedendaagse realiteit en gezondheidsadviezen. De huidige normen schieten tekort in het beschermen van de gezondheid en het welzijn van de bevolking.
Zeemeijer wijst ook op de groeiende vraag naar woningen, de toenemende bevolkingsdichtheid en het toenemende verkeer, wat allemaal bijdraagt aan de toename van geluidsproblemen tussen burgers, bedrijven en overheden. Geluidsoverlast veroorzaakt nu al veel klachten bij omgevingsdiensten. “Klachten over geluidsoverlast worden vaak niet serieus genomen, terwijl ze grote gevolgen kunnen hebben voor iemands gezondheid,” zegt Zeemeijer. Een ander probleem is dat mensen vaak niet weten waar ze hun klachten moeten indienen, omdat de regels en verantwoordelijke organisaties per geluidsbron verschillen. Bovendien moeten omwonenden soms lang wachten voordat hun klacht wordt behandeld. Er zijn dus veel verbeterpunten bij de aanpak van geluidsoverlast.
Ook is er behoefte aan meer bewustwording en voorlichting onder de bevolking. Mensen moeten beter geïnformeerd worden over waar en hoe ze hun klachten kunnen indienen. Dit kan door duidelijke en toegankelijke informatie te verstrekken via verschillende kanalen, zoals gemeentelijke websites, informatiebrochures en campagnes. Door de klachtenprocedures te vereenvoudigen en te versnellen, kunnen omwonenden sneller en effectiever geholpen worden.
Een andere mogelijke oplossing ligt in de technologische vooruitgang. Innovatieve technieken en apparatuur kunnen helpen om geluidsoverlast nauwkeuriger te meten en beter in kaart te brengen. Dit zou leiden tot meer gerichte en doeltreffende maatregelen om geluidshinder te verminderen.
Ilse Zeemeijer concludeert dat er dringend actie nodig is om de kloof tussen theorie en praktijk te dichten en geluidsoverlast serieus te nemen als een gezondheids- en welzijnsprobleem. Het VTH-stelsel moet worden verbeterd om beter aan te sluiten bij de dagelijkse ervaringen van de mensen die lijden onder geluidsoverlast. Door gezamenlijke inspanningen van alle betrokken partijen en het gebruik van moderne technologieën kan er significant vooruitgang worden geboekt in de strijd tegen geluidsoverlast.
