In België groeit de verontwaardiging over de situatie van buitenlandse truckchauffeurs die tijdens de feestdagen massaal hun vrachtwagens achterlaten op zogeheten ‘kerstparkings’.
Volgens vakbond BTB-ABVV is deze praktijk een schrijnend voorbeeld van sociale dumping, waarbij chauffeurs onderbetaald worden terwijl ze feitelijk in België werken. De vakbond noemt het “moderne slavernij” en eist dringend actie van de overheid. De vakbond heeft veertig van dergelijke parkings in kaart gebracht, waarvan vijftien alleen al in de provincie Antwerpen. Hier staan vrachtwagens met vooral Oost-Europese en Portugese kentekenplaten geparkeerd, terwijl de chauffeurs naar hun thuisland zijn gereisd om kerst te vieren.
Adjunct-federaal secretaris Tom Peeters legt uit dat het om duizenden chauffeurs gaat. “Ze rijden voor Roemeense, Slovaakse of Portugese bedrijven, maar voeren heel het jaar opdrachten uit voor Belgische transporteurs. Dit gebeurt tegen lage buitenlandse lonen, terwijl ze eigenlijk volgens Belgische regels betaald zouden moeten worden.”
Volgens Peeters ontvangen deze truckers gemiddeld een maandloon van 300 tot 400 euro netto vanuit hun thuisland. Daarnaast krijgen ze een dagvergoeding van 50 euro, waardoor hun totale inkomen uitkomt op ongeveer 2.000 euro per maand. Hoewel dit hoger is dan het gemiddelde Roemeense loon, ontbreken essentiële arbeidsvoorwaarden zoals sociale zekerheid, ziekteverzekering en pensioenbijdragen. “Deze dagvergoedingen zijn vergelijkbaar met maaltijdcheques en bieden geen enkele zekerheid,” aldus Peeters.
massaal omzeild
De vakbond benadrukt dat veel chauffeurs vrijwel het hele jaar in het buitenland verblijven. “Sommigen zijn tot wel vijftig weken per jaar weg van huis,” stelt Peeters. Dit gaat vaak gepaard met overtredingen van Europese regelgeving, zoals het verbod om weekenden door te brengen in de cabine van de truck. “Toch slapen veel chauffeurs noodgedwongen in hun voertuig, omdat werkgevers geen andere opties bieden.”
Een ander probleem is de verplichte registratie van reistijd in de digitale tachograaf. Deze regeling verplicht chauffeurs om hun terugreis vanuit het thuisland in te voeren, maar volgens de vakbond gebeurt dit zelden. “Hierdoor wordt niet alleen de wet overtreden, maar raken ook de rechten van chauffeurs verder uitgehold.”
Frank Moreels, voorzitter BTB-ABVV: “Chauffeurs worden onder druk gezet om na hun vakantie zonder enige registratie van reistijd weer aan het werk te gaan. Hierdoor zijn ze niet alleen in overtreding, ze worden door hun werkgever ook nog eens uitgebuit. Werkgevers ontduiken hun verantwoordelijkheden en blijven de sociale dumping organiseren. Dat moet stoppen en dat kan, als men meer en strenger controleert!”
De Gazet van Antwerpen plaatst het verhaal in een lokaal kader, waarbij specifiek wordt gewezen op de vijftien kerstparkings in de provincie Antwerpen. De krant verwijst naar parkings in steden als Geel, Mol en Arendonk, waar vrachtwagens met buitenlandse nummerplaten al weken geparkeerd staan. Daarnaast belicht de krant ook de internationale dimensie van het probleem, waarbij de praktijken in België onderdeel blijken te zijn van een Europees transportprobleem
“De kerstparkings lijken een kortstondig fenomeen dat alleen in de kerstperiode opduikt maar ze leggen de kern van het probleem expliciet bloot. Goedkope chauffeurs die in West-Europa worden uitgebuit door malafide transportbedrijven die blijven ingaan op de vraag van opdrachtgevers om steeds goedkoper te opereren.”
BTB-ABVV roept de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) op om strengere controles uit te voeren. “We hebben vorig jaar al gevraagd om gerichte inspecties wanneer chauffeurs na de feestdagen terugkeren. Maar daar is toen niets mee gedaan,” zegt Peeters. Ondanks herhaalde oproepen aan de bevoegde instanties bleef een reactie vanuit SIOD uit, mogelijk vanwege de kerstperiode.
De vakbond heeft inmiddels een uitgebreid dossier samengesteld met foto’s en coördinaten van de kerstparkings. De lijst bevat zowel openbare parkings als privéterreinen van transportbedrijven, zoals Van Steenbergen in Arendonk, Gheys in Mol en BE Trans in Geel. Een medewerker van een van de genoemde bedrijven reageerde schouderophalend. “We kennen de verhalen van de vakbond. Daar ga ik niet nog eens op reageren.”
Europese verantwoordelijkheid
Het Europees Hof van Justitie schrapte enkele weken geleden de verplichte terugkeer van het voertuig naar het land van registratie. Maar de verplichte terugkeer van de chauffeur bleef wél bestaan. BTB-ABVV wijst niet alleen naar de transportbedrijven, maar ook naar de grote ondernemingen die opdrachtgevers zijn. “Deze bedrijven dwingen de transportsector tot de bodemprijzen. Wie daar niet in meegaat, verliest het contract,” aldus Peeters. De vakbond pleit ervoor om deze opdrachtgevers ook aansprakelijk te stellen en dringt aan op strengere Europese regelgeving.
Het probleem beperkt zich volgens Peeters niet tot België. Ook in andere landen worden chauffeurs structureel onderbetaald. “Het gaat nu zelfs zo ver dat Roemenië niet genoeg chauffeurs kan leveren en dat truckers uit de Filipijnen, Oezbekistan en China worden aangetrokken.”
De situatie op de kerstparkings is volgens BTB-ABVV een symptoom van een dieperliggend probleem in de transportsector. Zonder concrete maatregelen, zowel nationaal als Europees, vreest de vakbond dat sociale dumping blijft voortbestaan. “We spreken hier over de uitbuiting van duizenden mensen. Dit is geen klein probleem, maar een schande voor de hele sector.”
