Als JetBlue zou worden uitgesloten van de Nederlandse markt, zou dat volgens het DOT leiden tot minder keuzes voor consumenten, minder concurrentie en veel hogere gemiddelde tarieven.
JetBlue Airways beschuldigt de Nederlandse overheid van het overtreden van de Us-EU Open Skies-overeenkomst, een internationale afspraak die luchtverkeer tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie reguleert. Het Amerikaanse bedrijf stelt dat de Nederlandse autoriteiten bewuste maatregelen hebben genomen om nieuwe spelers op de markt, zoals JetBlue zelf, geen toegang te geven tot Schiphol.
Terwijl luchtvaartmaatschappijen die al een geschiedenis hebben op Schiphol te maken krijgen met een reductie van 4% in capaciteit, is de markt voor nieuwe deelnemers zoals JetBlue volledig gesloten. Volgens het bedrijf is er sprake van een volledige uitsluiting van de markt, ondanks beweringen van de Nederlandse overheid dat er een eerlijke en proportionele uitkomst zou zijn.
niet lichtvaardig
JetBlue legt uit dat de beslissing om de Nederlandse overheid aan te klagen niet lichtvaardig is genomen. Het doel is eenvoudig: ervoor zorgen dat de twee dagelijkse vluchten van de maatschappij op Amsterdam Schiphol kunnen blijven bestaan. In reactie op de vermeende schendingen van de overeenkomst door Nederland heeft JetBlue de Amerikaanse overheid gevraagd om formele consultaties te starten met zowel Nederland als de Europese Unie, om een oplossing te vinden voor de kwestie.
Als er geen resolutie wordt gevonden, heeft JetBlue aangedrongen bij de Amerikaanse overheid om stappen te ondernemen tegen Nederlandse luchtvaartmaatschappijen, waaronder KLM. Het idee is dat deze maatschappijen op een vergelijkbare manier behandeld moeten worden als hoe Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen nu in Nederland worden behandeld.
Als JetBlue zou worden uitgesloten van de Nederlandse markt, zou dat volgens het DOT leiden tot minder keuzes voor consumenten, minder concurrentie en veel hogere gemiddelde tarieven.
De Amerikaanse afdeling van Transport (Department of Transportation, DOT) benadrukt dat het verzekeren van markttoegang voor Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen, zoals die bilateraal zijn afgesproken, cruciaal is voor haar missie.
Dit beleid is zelfs vastgelegd in de federale wetgeving door middel van de International Air Transportation Fair Competitive Practices Act (IATFCPA), die het Departement de bevoegdheid geeft om krachtig op te treden tegen een buitenlandse regering die inbreuk maakt op dergelijke verplichtingen. Het DOT beschouwt het ontzeggen van markttoegang voor Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen als een ernstige schending die doorgaans resulteert in tegenmaatregelen.
De urgentie van de kwestie is tweeledig. Ten eerste verkoopt JetBlue, evenals andere Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen, al vluchten voor het zomerseizoen van 2024 vanwege de consumentenvraag. Hoe langer de situatie voortduurt zonder interventie, hoe groter de negatieve impact zal zijn op deze maatschappijen en hun passagiers. Ten tweede kreeg de Nederlandse vlaggenschipluchtvaartmaatschappij KLM immuniteit tegen antitrustwetten op voorwaarde dat er open toegang tot Schiphol zou zijn voor nieuwe deelnemers, zoals JetBlue.
tarieven
Sinds de start van de operaties van JetBlue op Schiphol heeft de luchtvaartmaatschappij een pro-competitief effect gehad op de markt, met prijsverlagingen tot wel 58% in vergelijking met de tarieven die werden aangeboden door de dominante, geïmmuniseerde alliantie op routes tussen de VS en Amsterdam. Dit heeft ook geleid tot wat wordt omschreven als het “JetBlue-effect”, waarbij concurrerende luchtvaartmaatschappijen hun tarieven hebben aangepast om te concurreren met de lagere tarieven van JetBlue.
Als JetBlue zou worden uitgesloten van de Nederlandse markt, zou dat volgens het DOT leiden tot minder keuzes voor consumenten, minder concurrentie en veel hogere gemiddelde tarieven. Het DOT heeft in het verleden niet geaarzeld om snel op te treden wanneer de activiteiten van Amerikaanse vervoerders worden belemmerd door het falen van een buitenlandse regering om zich aan bilateraal overeengekomen verplichtingen te houden.
De gevolgen van inactiviteit kunnen zelfs verder gaan dan directe schade aan JetBlue en andere Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen die actief zijn op Schiphol. Sinds de eerste open skies-overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Nederland in 1992 heeft de VS soortgelijke overeenkomsten gesloten met 132 andere landen. Als de Nederlandse regering in staat is om JetBlue uit te sluiten, zouden andere regeringen kunnen volgen en unilateraal markttoegang kunnen ontzeggen aan Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen. De gevolgen van Nederlandse beleidsmaatregelen vormen niet alleen een directe bedreiging voor JetBlue, maar kunnen ook een domino-effect hebben op de internationale luchtvaartmarkt.
