Rijden zonder geldig plaatsbewijs wordt de nieuwe wijze om in politiek correct taalgebruik duidelijk te maken dat er een racistische bijklank zou zijn aan het oude werkwoord. Naast Duitsland gaat ook buurland Oostenrijk in de taalstrijd overstag. Spoorwegvervoerder ÖBB gaat de term zwartrijden eveneens in de ban doen. Veel ouderen vinden het verwijt van discriminatie overdreven. Voorstanders vinden dat de term ‘zwartrijden’ zou stigmatiseren en discrimineren.
“Inmiddels liet De Lijn onze redactie weten te bekijken of ze de term ‘zwartrijden’ wil blijven gebruiken, nu andere openbaarvervoermaatschappijen aangeven de term te mijden.”
Schwarzfahren
Ook bij de Brusselse MIVB wil men de term voortaan vermijden omdat die gevoelig zou kunnen liggen bij mensen. De term “zwartrijden” is wel nog in gebruik bij De Lijn maar niet meer bij de NMBS en MIVB. De verplichting om een geldig vervoersbewijs bij te hebben klinkt beter en zorgt niet voor de associatie van zwart met iets negatiefs.
Wat de herkomst van het woord betreft, heeft “Schwarzfahren” vermoedelijk weinig te maken met huidskleur. In Duitse media verklaart de taalkundige Eric Fuß dat het begrip afkomstig zou zijn van het jiddische “shvarts”, wat “arm” betekende. Bij “Schwarzfahren” gaat het in dat opzicht dus om mensen die te arm zijn om een ticket te kopen. Veel woorden hadden aanvankelijk een andere betekenis maar taal is in constante verandering.
derde geslacht
Lufthansa kondigde bovendien aan geen ’dames en heren’ meer om te roepen. Ook deze uitspraak kan problemen oproepen bij mensen van het derde geslacht. De term derde geslacht wordt onder meer gebruikt voor mensen die zichzelf niet als specifiek mannelijk of vrouwelijk beschouwen, of die door anderen niet als zodanig worden beschouwd. Duitsland voerde als eerste een “derde geslacht” op de geboorteakten in. Daarmee werd het land pionier in Europa wat betreft de erkenning van interseksuele mensen. Naast “vrouwelijk” of “mannelijk” kan voortaan ook “divers” op het document vernoemd worden.
Lees ook: Ook in 2022 financiële steun voor het openbaar vervoer
