Η εισαγωγή του φόρου για τα φορτηγά είναι ένα σύνθετο αλλά απαραίτητο βήμα προς έναν πιο βιώσιμο τομέα μεταφορών.
Η εισαγωγή του φόρου φορτηγών είναι ένα θέμα που τυγχάνει μεγάλης προσοχής τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η Ολλανδία προετοιμάζεται για την έναρξη αυτής της εισφοράς το 2026, μια κίνηση που συνάδει με παρόμοιες πρωτοβουλίες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Δανία. Στόχος αυτού του μέτρου είναι η χρέωση της χρήσης του δρόμου με βάση τα διανυόμενα χιλιόμετρα, με συντελεστές που ποικίλλουν ανάλογα με τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά και το βάρος του οχήματος. Αυτή η προσέγγιση ενθαρρύνει τη χρήση καθαρότερων και ελαφρύτερων οχημάτων, σύμφωνα με τους ευρύτερους στόχους βιωσιμότητας.
Στην Ολλανδία, η εισφορά θα ισχύει για φορτηγά εσωτερικού και εξωτερικού που χρησιμοποιούν αυτοκινητόδρομους και επιλεγμένο αριθμό Ν-οδικών και δημοτικών δρόμων. Αυτό έχει σχεδιαστεί για να αποτρέπει τη συμπεριφορά αποφυγής σε δευτερεύοντες δρόμους. Τα καθαρά έσοδα, που υπολογίζονται σε περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, επιστρέφονται στον τομέα των μεταφορών για την προώθηση της καινοτομίας και της βιωσιμότητας. Το τρέχον Eurovignette, ένα απλό και σχετικά φθηνό σύστημα για τη φορολόγηση των φορτηγών, ανοίγει τον δρόμο για ένα πιο προηγμένο και ακριβό μοντέλο: την οδική τιμολόγηση με βάση την πραγματική χρήση.
Κατόπιν αιτήματος της Βουλής των Αντιπροσώπων, θα δοθεί μέγιστη έκπτωση στην τιμή για φορτηγά χωρίς εκπομπές ρύπων, όπως ηλεκτρικά φορτηγά και φορτηγά υδρογόνου. Αυτό τα καθιστά πιο ελκυστικά για τους επιχειρηματίες.
Αυτή η εξέλιξη δεν είναι μόνο εθνική υπόθεση, αλλά έχει τις ρίζες της σε ευρωπαϊκούς κανονισμούς, οι οποίοι υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να στραφούν σε ένα σύστημα στο οποίο τα φορτηγά φορολογούνται ανά διανυόμενο χιλιόμετρο. Η εισαγωγή του φόρος φορτηγών αποτελεί απάντηση σε πολλές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης μείωσης των εκπομπών CO2 και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και της διασφάλισης βιώσιμης συντήρησης των υποδομών. Η δομή του κόστους αυτής της νέας εισφοράς αποτελείται από διάφορα στοιχεία: ένα ποσοστό για τις εκπομπές CO2, ένα ποσό για τον αντίκτυπο στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την ηχορύπανση, και μια συμβολή στην υποδομή.
Η Ολλανδία θα εισαγάγει φόρο φορτηγών το 2026. Στη συνέχεια, οι ιδιοκτήτες φορτηγών πληρώνουν ανά χιλιόμετρο που διανύεται στους αυτοκινητόδρομους και σε ορισμένους επαρχιακούς και τοπικούς κεντρικούς δρόμους. Στις γειτονικές μας χώρες, Βέλγιο και Γερμανία, ισχύει ήδη φόρος φορτηγών ανά διανυόμενο χιλιόμετρο. Τα ολλανδικά φορτηγά πληρώνουν επίσης για τη χρήση των δρόμων και των αυτοκινητοδρόμων εκεί.
Η ολλανδική κυβέρνηση βρίσκεται στο τελικό στάδιο της προετοιμασίας, συμπεριλαμβανομένων των διαγωνισμών για την υλοποίηση του προγράμματος. Ο υπουργός Χάρμπερς τόνισε προηγουμένως σε επιστολή του προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων την πρόοδο και την προσδοκία ότι η εισφορά μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός των καθορισμένων εκτιμήσεων. Παράλληλα με το εισαγωγή του φόρου φορτηγών το κανάλι επιστροφής επεξεργάζεται σε συνεννόηση με τον τομέα των μεταφορών. Γίνεται σαφές πώς τα καθαρά έσοδα από τον φόρο φορτηγών χρησιμοποιούνται για την καινοτομία και για να γίνουν πιο βιώσιμες οι οδικές μεταφορές.
Ο φόρος φορτηγών ισχύει για όλα τα εγχώρια και ξένα φορτηγά βαρύτερα από 3,5 τόνους. Η εισφορά ισχύει επίσης για συνδυασμό οχημάτων που προορίζονται για τη μεταφορά εμπορευμάτων όπου η μέγιστη επιτρεπόμενη μάζα είναι μεγαλύτερη από 3,5 τόνους. Ο φόρος φορτηγών δεν ισχύει για φορτηγά χωρίς εκπομπές ρύπων έως και 4.250 kg. Πρόκειται κυρίως για επαγγελματικά οχήματα, όπως φορτηγά, των οποίων το βάρος αυξάνεται λόγω της ηλεκτροκίνησης. Το πρόσθετο βάρος του εναλλακτικού συστήματος μετάδοσης κίνησης θα μπορούσε να κάνει το όχημα βαρύτερο από 3.500.
οικονομικές επιπτώσεις
Ένα παράδειγμα της νέας διάρθρωσης των συντελεστών απεικονίζει τον οικονομικό αντίκτυπο στις εταιρείες μεταφορών. Ένα τρακτέρ 4×2 με ημιρυμουλκούμενο 3 αξόνων (Euro 6) θα πλήρωνε περίπου 15,8 σεντς ανά χιλιόμετρο βάσει του νέου καθεστώτος, το οποίο ανέρχεται σε 12.640 € ετησίως για 80.000 χιλιόμετρα σε ολλανδικούς αυτοκινητόδρομους. Πρόκειται για σημαντική αύξηση σε σύγκριση με την τρέχουσα βινιέτα, η οποία κοστίζει 1.250 € ετησίως για συνδυασμούς φορτηγών με τέσσερις ή περισσότερους άξονες. Συνεπώς, η μετάβαση στο νέο σύστημα έχει ως αποτέλεσμα ετήσια αύξηση του κόστους κατά 11.390 ευρώ για τις εταιρείες που χρησιμοποιούν τέτοια οχήματα.
Αυτή η αλλαγή έχει επίσης συνέπειες για τη μελλοντική κατεύθυνση των εμπορευματικών μεταφορών, ιδίως τη μετάβαση στα ηλεκτρικά φορτηγά. Η πολιτική προβλέπει σημαντικές εκπτώσεις για ηλεκτρικά οχήματα, με δυνατότητα μείωσης έως και 80% της εισφοράς. Αυτή η πολιτική αντανακλά τη φιλοδοξία της κυβέρνησης να τονώσει τις βιώσιμες μεταφορές και να μειώσει τις επιβλαβείς εκπομπές. Η έκπτωση μπορεί να μειώσει το ετήσιο κόστος για τα ηλεκτρικά φορτηγά στα 2.528 ευρώ, προσφέροντας σημαντικό οικονομικό πλεονέκτημα έναντι των πετρελαιοκίνητων οχημάτων.
