Wylst kening Willem Alexander de fakânsje nei it ôftreden fan it kabinet koart koart, ferwyt D66-lieder Jan Paternotte Rutte dat se net ree is om ta in kompromis te kommen om de politike impasse te trochbrekken.
It kabinet Rutte IV is miskien fallen, mar dat betsjut net dat it systeem fan it Nederlânske regear stil komt te stean. Krektoarsom, it lân bliuwt funksjonearje sels yn dizze perioade fan politike feroaring.
De ûnfersoenlike stânpunten oer asylbelied tusken de VVD en CDA oan de iene kant, en D66 en de ChristenUnie oan de oare, hawwe laat ta de fal fan it kabinet Rutte IV. De winsk fan de VVD en CDA om de migraasjestream te beheinen kaam tsjin fûl ferset fan harren koälysjepartners, wat resultearre yn in politike impasse en úteinlik de ûntbining fan it kabinet. Dizze politike wending betsjut dat de Nederlanners har klear meitsje om wer nei de stimbus te gean.
Dizze drege perioade yn de Nederlânske polityk biedt gelegenheid foar besinning en weryndieling.
It kabinet Rutte IV bliuwt stean en behannelet alle deistige saken dy't nedich binne om it lân draaiend te hâlden. Dit betsjut dat oanhâldende projekten, sosjale tsjinsten, ûnderwiis, sûnenssoarch, wet hanthavenjen en oare krityske oerheidstsjinsten normaal trochgean sille funksjonearje. Hoewol't in fersoargerskabinet weromhâldt om nije wetjouwing oan te nimmen, is it net ûnmooglik. Wetjouwende inisjativen mei driuwend ferlet of brede parlemintêre stipe kinne noch útfierd wurde.
Trochgean
De taken fan de amtners geane ek troch. Dizze krúsjale spilers yn it regearingsapparaat soargje foar kontinuïteit fan tsjinst, nettsjinsteande de politike kontekst. Har deistige aktiviteiten, fariearjend fan it hanthavenjen fan besteande wetten oant it stypjen fan ynfrastruktuer en publike tsjinsten, geane troch.
It demokratyske proses giet troch. Der wurde nije ferkiezings organisearre om in nij kabinet te kiezen. Wylst dizze oergongsperioade ûnwissichheden mei him bringt, is it ek in tiid dat boargers de kâns hawwe om har stim te hearren en by te dragen oan de takomstige rjochting fan it lân.
Yn reaksje op de fal fan it kabinet-Rutte IV neamde CDA-lieder Wopke Hoekstra it beslút om it kabinet te ûntbinen "ûnnedich" en "tige teloarstellend". Neffens Hoekstra is it dreech te ferklearjen dat de fjouwer regearingspartijen harren ferskillen net oerbrêgje kinne.
Wylst de fal fan it kabinet Rutte IV yndie in wichtich barren is mei fiergeande politike gefolgen, is it grif net de ein fan de Nederlânske oerheidsaktiviteiten. It systeem is ûntworpen om fleksibel te wêzen en troch te gean nettsjinsteande feroaringen oan 'e boppekant. Dizze fearkrêft toant de krêft fan ús demokratyske ynstellingen en ús fermogen om sels yn tiden fan feroaring troch te hâlden.
ferkiezings
Nederlân giet op syn betiidst healwei novimber net nei de stimbus, sa docht bliken út in resinte meidieling fan de Kiesried. Yntusken sjocht VVD-fraksjefoarsitter Sophie Hermans al foarút nei de nije ferkiezings en slút gearwurking mei de PVV út.
Hermans makke har stânpunt dúdlik by in optreden yn it programma Op1, wêryn se sei: “Dat sjoch ik net barre. Om't wy dêr earder dingen oer sein hawwe, is der neat feroare." Dizze útspraken bliuwe yn oerienstimming mei de posysje fan de VVD by eardere ferkiezings, dêr't de partij sawol de PVV as de FVD as mooglike partners útsloech.
Neffens Hermans sit de kearn fan dy ûnferenigberens yn de ferskillende opfettings oer it asylbelied. "De asylfoarstellen fan de PVV passe hielendal net mei dy fan har partij," sei se. Se lei fierders de klam op de radikale oanpak fan de PVV yn de migraasjekwestje, mei Geert Wilders fan doel in folsleine stop op asylsikers en in útgong út Europa.
Nettsjinsteande dit dúdlike kontrast tusken de VVD en de PVV, bliuwt Geert Wilders iepen foar gearwurking. De PVV-lieder sei earder op de jûn: "Myn partij is klear". Hy stelde dat de PVV de partij by útstek is om in mearderheid te foarmjen om de ynstream fan asylsikers flink te beheinen.
Nei de fal fan it kabinet-Rutte IV hat minister Sigrid Kaag fan finânsjes har derfan ôfwiisd fan it direkt oanwizen fan in skuldige partij. Se konstatearre lykwols dat der ferline wike mear spanning wie dan se nedich achte, in mooglike ferwizing nei ynterne strideraasjes binnen it kabinet.
Oars as syn kollega's, dy't net graach in direkte skuldige oanwize foar de fal fan it kabinet-Rutte IV, hat D66-lieder Jan Paternotte gjin wurden sljocht en rjochtstreeks oanwiisd op minister-presidint en VVD-lieder Mark Rutte as de wichtichste oarsaak fan de politike krisis .
Yn reaksje op de fal fan it kabinet-Rutte IV hat de lieder fan de ChristenUnie, Mirjam Bikker, oanjûn dat it spitigernôch net slagge is om ta in mei-inoar stipe útstellenpakket te kommen. It stroffelstien blykte de kwestje fan famyljeweriening te wêzen yn it migraasjedebat. Bikker beklamme de kearnwearde fan de ChristenUnie dat bern by harren âlden opgroeie kinne. “Foar ús is ien fan de wearden dy’t wichtich is by útstellen dat bern by harren âlden opgroeie, sadat se foar harren soargje kinne. As famyljepartij steane wy dêr foar. Sa hawwe wy de ferskate foarstellen weage.”
Bikker hat, nettsjinsteande de fal fan it kabinet, har stipe útsprutsen foar it foarnimmen fan minister-presidint Rutte om by de Kening ôf te treden en mei de hjoeddeiske koälysje fierder in regear te foarmjen. “Wy stypje it foarnimmen fan de minister-presidint om foar it hjoeddeiske kabinet ôf te treden by de Kening en troch te gean mei it foarmjen fan in regear mei de hjoeddeiske koälysje op wachtbasis”, sei Bikker.
