Amsterdam wol de taksywrâld feroarje sadat sjauffeurs sels mear fertsjinje. Lokale inisjativen moatte neffens guon riedsleden in tsjinwicht biede foar ynternasjonale reuzen.
De gemeenteried en riedslid Sofyan Mbarki (PVDA) sjogge nei de werstrukturearring fan de Amsterdamske taksysektor, ynspirearre troch it model fan taksykoöperaasjes lykas tapast yn New York. Dit plan wurdt foarsteld as in antwurd op de útdagings foar de hjoeddeiske platfoarm ekonomy, dêr't it lykwicht tusken wurknimmers belangen en de winst fan grutte bedriuwen liket út lykwicht. De tsjerke giet ynvestearje yn in koöperaasje dêr't meiwurkers in eigen taksytsjinst yn opsette kinne.
De ried fan Amsterdam, ûnder lieding fan wethâlder fan Ekonomyske Saken, hat mei in budzjet fan 23 miljoen euro ambisjeuze plannen oankundige om de lokale ekonomy te stimulearjen. Amsterdamske taksysjauffeurs soene, krekt as harren New York-kollega's, de kâns krije om direkteur en oandielhâlder te wurden yn har eigen koöperaasje. Dit idee hat lykwols gjin resonânsje of begryp ûnder guon binnen de pleatslike mienskip, lykas Walter Ploos van Amstel, dy't it bestean fan 'e hjoeddeistige koöperaasje, TCA, beljochtet en fragen oer it nut en finansiering fan in nije, fergelykbere struktuer.
"It is in ferrassend nijs. De TaxiCentrale Amsterdams (TCA) is de grutste Amsterdamske taksykoöperaasje mei 800+ leden, in ynterne bestjoer mei aktive taksysjauffeurs, dy't de korona-jierren mei grutte tawijing oerwûn hawwe. Mear dan 90% fan taksy-ynkomsten wurde generearre troch de sjauffeurs sels. Dus wat is oars nedich? Wêrom soe de gemeente yngripe wolle op de taksymerk troch in konkurrint fan de besteande pleatslike taksykoöperaasjes te subsidiearjen? It stiet nearne yn it taksybelied”, seit Walther Ploos van Amstel.
"As jo tritich euro betelje foar in Uber-rit, giet dêr tsien euro fan nei Saûdy-Araabje, Morgan Stanley en oare Uber-oandielen. Uber hellet dy tsien euro út de stêd. Dat is in tredde fan de omset fan de taksysjauffeur, dy't it wurk docht. , finansiert de auto en soarget foar de papieren, fersekering, ûnderhâld, kursussen en de soms drege klanten."
Njonken de taksysektor wol de ried koöperative ûndernimmingen befoarderje oer in breed skala oan sektoaren. PvdA, GroenLinks en D66 wolle mear macht lûke oan pleatslike ûndernimmers. Teun Gautier, oansletten by Coop is fan betinken, sjocht it taksy-inisjatyf as útgongspunt foar in bredere beweging nei koöperatyf eigendom op ferskate mêden, ynklusyf bezorgdiensten en húsfesting.
Gautier, eartiids direkteur fan de Groene Amsterdammer, beklammet de foardielen fan koöperaasjes, lykas mear kontrôle en weardebehâld binnen de lokale mienskip, yn tsjinstelling ta de hjoeddeiske trend fan ynkomsten nei bûtenlânske ynvestearders. Hy ferdigenet it prinsipe dat koöperaasjes wurkje foar it foardiel fan har leden en net foaral foar winst, in prinsipe dat ek tapast wurdt foar maatskiplike ynstellingen lykas fuotbalklups.
De druk foar koöperaasjes is net allinich in finansjeel probleem, mar ek ien fan eigendom fan gegevens en privacy, in groeiende soarch ûnder konsuminten. Yn oerienstimming mei dizze fisy wol MeentCoop wer de kontrôle oer gegevens krije en in sterk sinjaal stjoere nei de platfoarmekonomy, dy't neffens har te min bydraacht oan de lokale ekonomy.
De fraach oft de gemeente belutsen wurde moat by sokke ekonomyske inisjativen, bliuwt in diskusjepunt yn it maatskiplike debat.
De druk foar koöperaasjes is net allinich in finansjeel probleem, mar ek ien fan eigendom fan gegevens en privacy, in groeiende soarch ûnder konsuminten.
Nee, Amsterdam sels wurdt gjin risikokapitalist dy't de taksymerk yngiet. De diskusje oer belutsenens fan de oerheid by it oprjochtsjen fan koöperaasjes mei jild fan belestingbetellers is in komplekse en soms kontroversjele kwestje. Kritisy fine dat de oerheid him net bemuoit mei merksektoren dêr't al koöperative struktueren besteane, lykas de Taxicentrale Amsterdam (TCA). Se beweare dat it brûken fan jild fan belestingbeteller om in konkurrint te meitsjen foar besteande koöperaasjes net allinich net nedich is, mar ek ûnearlike konkurrinsje kin meitsje.
regleminten
De oerheid wurdt faak sjoen as in regulearjend en fasilitearjend orgaan dat soargje moat foar in lykspul foar bedriuwen en net as in merkpartij. It oprjochtsjen fan in koöperaasje mei publike middels kin fragen oproppe oer de rol fan de oerheid en de earlikens fan har yntervinsjes op de frije merk. Guon saakkundigen beweare dat sokke aksjes de konkurrinsje kinne fersteure en merkkrêften beynfloedzje, en besteande bedriuwen dy't sûnder subsydzje operearje yn in neidiel sette.
Dêrnjonken kin it oprjochtsjen fan in troch de regearing stipe koöperaasje liede ta in misallokaasje fan middels, om't dizze middels ek brûkt wurde kinne foar oare driuwende stedske behoeften, lykas ûnderwiis of ynfrastruktuer. Neffens guon soe it jild fan de belestingbeteller better brûkt wurde om it algemiene bedriuwsklimaat te ferbetterjen troch bygelyks it ferminderjen fan regeljouwing, it jaan fan lieningen of garânsjes oan start-ups of it ferbetterjen fan de digitale ynfrastruktuer fan de stêd.
Ta beslút, de klam op it brûken fan belestingbeteller dollars foar sokke inisjativen kin ek ferskowe opfettings fan oerheid ferantwurdlikheid. It kin liede ta in situaasje dêr't de oerheid sjoen wurdt as it oplossen fan problemen dy't mooglik better oanpakt wurde troch de partikuliere sektor, wat kin liede ta in gruttere ôfhinklikheid fan oerheid yntervinsje en minder ûndernimmend inisjatyf.
