Van zelfrijdende bussen tot omgeschoolde taxichauffeurs: waar ligt de oplossing?
De kwestie van het nijpende tekort aan buschauffeurs in Nederland heeft wellicht geleid tot een onconventionele maar potentieel doeltreffende oplossing aangedragen door Henk Meurs, hoogleraar mobiliteit aan de Radboud Universiteit. Meurs stelt voor om taxichauffeurs om te scholen tot buschauffeurs, een benadering die aansluit bij de huidige personeelsproblemen in het openbaar vervoer.
Een artikel van het Algemeen Dagblad belicht de verwachting van Meurs dat de personeelsproblemen in de nabije toekomst alleen maar zullen toenemen. Deze prognose wordt versterkt door de demografische samenstelling van de huidige chauffeurs in het Nederlandse openbaar vervoer, waarvan een groot deel 55 jaar of ouder is en binnenkort met pensioen gaat. Dit benadrukt de urgentie van het vinden van een duurzame oplossing.
De overstap van taxichauffeurs naar buschauffeurs lijkt aantrekkelijk, vooral omdat de arbeidsvoorwaarden onder de bus-cao gunstiger zijn dan die van de taxi-cao. Dit kan een stimulans zijn voor taxichauffeurs om van beroep te veranderen. Daarnaast oppert Meurs de mogelijkheid om in steden zoals Utrecht meer trams of zelfrijdende bussen in te zetten. Dit zou weliswaar extra personeel vereisen, maar het heeft ook het voordeel van het vervoeren van een veel groter aantal passagiers per rit vergeleken met bussen.
"Ook zou je in een stad als Utrecht meer trams kunnen gebruiken. Daar komt extra personeel bij kijken, maar je vervoert ook véél meer passagiers dan in een bus.’'
De ideeën van Meurs komen temidden van de recente aankondiging van U-OV, een vervoersbedrijf in Utrecht, dat vanwege personeelstekorten de dienstregeling aanzienlijk zal inkrimpen. Vanaf 10 december zal er 16 procent minder gereden worden dan oorspronkelijk gepland. Hoewel het lijnennetwerk intact blijft, zullen bussen minder frequent rijden. De Provincie Utrecht, verantwoordelijk voor het regionaal openbaar vervoer, heeft aangekondigd strenger op te treden tegen het uitvallen van ritten. Vanaf april worden boetes opgelegd voor elke rit die niet wordt uitgevoerd, waarbij de hoogte van de boetes volgend jaar bekend zal worden gemaakt. Ook zullen de vervoersbedrijven niet gecompenseerd worden voor niet-uitgevoerde ritten. De bedrijven plannen om halverwege november de reizigers te informeren over de wijzigingen. Hoewel er hoop is dat in de loop van volgend jaar meer bussen kunnen rijden, heeft U-OV nog geen concrete toezeggingen gedaan.
Henk Meurs
Henk Meurs, hoogleraar mobiliteit aan de Radboud Universiteit, staat bekend om zijn diepgaande onderzoek naar de complexe relatie tussen ruimtelijke ontwikkelingen en mobiliteit. Zijn werk richt zich op het begrijpen van de oorsprong en toekomstige trends van mobiliteitsgroei en de impact van verschillende maatregelen op deze ontwikkeling.
Een centraal thema in het onderzoek van Meurs is de paradox die ontstaat bij de aanleg van nieuwe infrastructuur. Hoewel dit op korte termijn mobiliteitsproblemen kan oplossen, leidt het vaak tot een toename van mobiliteit op langere termijn. Dit fenomeen, bekend als ‘induced demand’, benadrukt de noodzaak van een doordachte aanpak bij het ontwikkelen van transportnetwerken.
Een ander belangrijk aspect van Meurs’ werk is het pleidooi voor prijsbeleid, zoals kilometerheffing, als middel om een betere afstemming tussen ruimtelijk en verkeersbeleid te bewerkstelligen. Dit soort beleidsmaatregelen kan helpen bij het reguleren van verkeersstromen en het verminderen van congestie, terwijl het tegelijkertijd milieuvriendelijkere transportopties bevordert.
Meurs benadrukt ook het belang van vroege samenwerking tussen verkeerskundigen en ruimtelijke planners in planprocessen. Dit multidisciplinaire samenspel is cruciaal voor het ontwikkelen van holistische en duurzame mobiliteitsoplossingen die rekening houden met zowel de huidige als toekomstige behoeften van stedelijke en regionale gebieden.
Naast zijn academische werk is Meurs ook actief in de praktische toepassing van zijn onderzoek als directeur van MuConsult, een onderzoeksbureau in Amersfoort. Hier werkt hij aan de ontwikkeling en evaluatie van beleid op het gebied van weginfrastructuur, openbaar vervoer en fietsgebruik op verschillende ruimtelijke schaalniveaus. Zijn ervaring en expertise in zowel de academische als de praktische aspecten van mobiliteitsbeheer maken hem tot een vooraanstaand figuur in dit veld.
