Een derde van het personeel is tijdelijk werkloos en er zijn te weinig bestellingen.
De busbouwer Van Hool in Koningshooikt bij Lier bevindt zich in het oog van de storm, geconfronteerd met financiële tegenslagen en een veranderend landschap binnen de busindustrie. De recente ontwikkelingen rond dit bedrijf hebben geleid tot verhitte debatten op politiek niveau en roepen vragen op over de toekomst van de maakindustrie in Vlaanderen. Het is een verhaal dat de complexiteit illustreert van het balanceren tussen globalisering en het ondersteunen van lokale industrieën.
Van Hool, een naam synoniem met kwaliteit en innovatie in de busbouwsector, staat voor een significante uitdaging. De onderneming, met 2.500 werknemers in België en meer dan 1.000 in een vestiging in Macedonië, heeft te kampen met teruglopende orders en een verschuiving in de marktvraag naar elektrische bussen. Een ontwikkeling die pijnlijk duidelijk werd toen de Vlaamse vervoermaatschappij De Lijn koos voor 92 elektrische bussen van het Chinese BYD, ten koste van de lokale busbouwers Van Hool en VDL.
“De problemen bij Van Hool kunnen niet los gezien worden van het Vlaamse regeringsbeleid”, zegt Verheyden. “Hoewel we met Van Hool een wereldspeler op vlak van bussen in Vlaanderen hebben, kiest de Vlaamse regering voor goedkope Chinese bussen. Dit mede ingegeven door de groene elektrificatiewoede die handenvol geld kost.”
Deze situatie heeft niet alleen impact op Van Hool, maar werpt ook een breder licht op de uitdagingen waarmee de Vlaamse maakindustrie te maken heeft. Factoren zoals strenge milieuregels, hoge energieprijzen en het gerichte ondersteuningsbeleid van industrieën door landen als de VS en China, beïnvloeden de internationale concurrentiepositie van lokale ondernemingen
Het besluit van De Lijn wordt door velen gezien als symptomatisch voor een groter beleidsprobleem. Vlaams Parlementslid Wim Verheyden benadrukt dat de keuze voor Chinese bussen en de uitdagingen van Van Hool niet los kunnen worden gezien van het beleid van de Vlaamse regering. “We moeten onze eigen industrie koesteren,” stelt hij, pleitend voor een herziening van het gunningsbeleid om lokale bedrijven te ondersteunen.
Crisismanager Marc Zwaaneveld zal volgens De Tijd midden maart op een bijzondere ondernemingsraad een stevige herstructurering aankondigen.
In reactie op de crisis bij Van Hool is een bijzondere ondernemingsraad gepland op 11 maart, waar een herstelplan voor het bedrijf zal worden gepresenteerd. Dit volgt op de recente aanstelling van een crisismanager, een stap die de ernst van de situatie onderstreept. De problematiek rond Van Hool is ook indicatief voor de bredere uitdagingen van de transitie naar groene mobiliteit. Terwijl de vraag naar elektrische bussen toeneemt, worstelt Van Hool om zijn plaats in dit nieuwe landschap te vinden, mede doordat het bedrijf de trein van elektrificatie gemist lijkt te hebben.
De situatie bij Van Hool roept belangrijke vragen op over de toekomst van de Vlaamse maakindustrie en de rol van de overheid in het ondersteunen van lokale ondernemingen te midden van globalisering en ecologische transitie. Het illustreert de noodzaak voor een strategische visie die zowel economische levensvatbaarheid als ecologische duurzaamheid waarborgt. Het Nederlandse Qbuzz bestelde in januari wel 112 elektrische bussen bij Van Hool.
