Belgen zijn Europees kampioen als het gaat om woon-werkverkeer, met een mentale grens van maximaal een uur per dag.
Uit een onderzoek van HR-specialist SD Worx blijkt dat de gemiddelde Belg niet langer dan een half uur enkele reis wil afleggen voor zijn werk. Dit onderzoek, uitgevoerd in de aanloop naar de internationale week van de mobiliteit (16 tot 22 september), richtte zich specifiek op de regionale verschillen binnen België. De cijfers zijn opvallend, met name wat betreft de tevredenheid over het woon-werkverkeer en de tijd die werknemers bereid zijn te besteden aan het reizen naar hun werk.
Uit de resultaten blijkt dat Brusselaars gemiddeld het dichtst bij hun werk wonen, met een gemiddelde afstand van 12 kilometer. Toch zijn ze langer onderweg dan verwacht, met een gemiddelde van 57 minuten per dag. Dit is bijna een uur, en dat terwijl ze gemiddeld minder kilometers afleggen dan bijvoorbeeld Oost-Vlamingen en Antwerpenaren. Een op de vijf Brusselaars (20%) geeft aan zelfs langer dan anderhalf uur per dag onderweg te zijn. Ondanks deze lange reistijden blijkt één op de vijf Brusselaars productief te zijn tijdens het woon-werkverkeer. Ze gebruiken hun reistijd bijvoorbeeld om werkgerelateerde taken uit te voeren, iets wat vooral mogelijk is dankzij het gebruik van technologie en telewerken.
In het hele land is een aanzienlijk deel van de werknemers echter ontevreden over de tijd die ze kwijt zijn aan het reizen. Minstens één op de drie werknemers ervaart woon-werkverkeer als tijdverspilling, met Limburgers aan kop: 41% van hen ziet de dagelijkse verplaatsing als een verloren moment. Ondanks deze negatieve gevoelens is de bereidheid om te pendelen bij Limburgers opvallend groot. Zij zijn bereid gemiddeld 61 kilometer af te leggen, mits de totale reistijd onder de grens van een uur blijft. Desondanks zit de gemiddelde Limburger met een effectieve reistijd van 55 minuten per dag tegen zijn mentale grens aan.
Het onderzoek toont aan dat de meeste Belgen een duidelijke limiet hebben als het gaat om hun woon-werkverkeer. De mentale grens ligt rond de 60 minuten per dag, hoewel deze grens in sommige regio’s vaker wordt overschreden dan in andere. De regionale verschillen zijn klein, maar significant genoeg om invloed te hebben op de algemene tevredenheid van de werknemers.
In Antwerpen is de gemiddelde reistijd vergelijkbaar met die van Brussel. Antwerpenaren doen er gemiddeld 56 minuten over om van en naar het werk te reizen. Ongeveer twee derde van de Antwerpenaren is tevreden met deze reistijd, al geeft 22% aan langer dan anderhalf uur per dag onderweg te zijn. De afstand die ze afleggen is met 32 kilometer relatief klein, wat betekent dat de verkeersdrukte waarschijnlijk een grote rol speelt in de totale reistijd.
Oost-Vlamingen spannen de kroon als het gaat om de langste reistijd. Zij doen er gemiddeld 60 minuten per dag over om heen en terug naar het werk te reizen, waarmee ze de langste pendelaars van het land zijn. Opvallend is dat vier op de tien Oost-Vlamingen meer dan een uur per dag onderweg zijn, en een kwart doet er zelfs langer dan anderhalf uur over. Ondanks deze lange reistijden blijft het verschil met andere provincies klein, wat de dichtbevolkte aard van het land onderstreept.
In West-Vlaanderen daarentegen zijn de inwoners het meest tevreden met hun pendeltijd. Driekwart van de West-Vlamingen (73%) geeft aan dat ze tevreden zijn over de tijd die ze kwijt zijn aan woon-werkverkeer, en slechts 11% is ontevreden. West-Vlamingen wonen vaak dichter bij hun werk, met een gemiddelde pendelafstand van 37 kilometer per dag, ofwel ongeveer 18 kilometer per enkele reis. Telewerken is daar minder gebruikelijk dan in andere regio’s: voor zeven op de tien West-Vlamingen is thuiswerken zelfs helemaal geen optie.
Hoewel telewerken steeds vaker voorkomt, met name in Brussel, Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen, blijft het in veel regio’s nog beperkt. Vooral in West-Vlaanderen en Antwerpen is thuiswerken minder populair. In Brussel daarentegen heeft één op de vijf werknemers (20%) geen vast woon-werkpatroon, wat aangeeft dat telewerken daar een grotere rol speelt. Bovendien geeft bijna een kwart van de Brusselaars aan regelmatig thuis te werken, vaak één tot drie dagen per week.
Katleen Jacobs, HR-adviseur bij SD Worx, legt uit dat het grootstedelijk gewest Brussel een belangrijke rol speelt in het woon-werkverkeer in België. “Het gewest trekt veel pendelaars aan uit de omliggende provincies zoals Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en Oost-Vlaanderen. Hierdoor zien we dat het gemiddelde voor wie in Brussel werkt, bijna anderhalf uur per dag bedraagt, ofwel 80 minuten heen en terug. Het is duidelijk dat een op drie Belgen het woon-werkverkeer als tijdverspilling ervaart, maar toch zien we in Brussel een recordaantal van één op vijf die juist productief is tijdens het pendelen.”
SD Worx
SD Worx, de toonaangevende Europese HR-dienstverlener, helpt organisaties met hun HR en payroll. Om te weten wat echt belangrijk is voor werkgevers en werknemers, voert SD Worx regelmatig enquêtes uit. De analyse van de meest recente enquête, de ‘Navigator Series’, biedt organisaties een kompas om door de uitdagingen van HR en payroll te navigeren. De enquête werd in februari 2024 uitgevoerd in 18 Europese landen: Oostenrijk, België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Ierland, Kroatië, Nederland, Noorwegen, Polen, Roemenië, Servië, Slovenië, Spanje, het VK en Zweden. In totaal werden 18.000 werknemers ondervraagd. De resultaten zijn gewogen en garanderen een betrouwbare weergave van de arbeidsmarkt in elk land.
Meer over het onderzoek – klik hier
