Politiek Den Haag wijst op de verantwoordelijkheid van de gemeenten.
Vandaag werd in het commissiedebat uitvoerig gesproken over de huidige problemen bij de uitvoering van de gemeenten van het leerlingenvervoer. D66 wil dat leerlingen na de herfstvakantie met een gerust hart terug naar school kunnen gaan. De partij geeft aan dat veel gemeenten er niet in slagen het vervoer van leerlingen naar behoren te regelen. Tweede Kamerlid voor D66 Paul Van Meenen spreekt uit dat het niet de taak is van Den Haag om de gemeenten hierbij te financieel te ondersteunen maar legt de verantwoordelijkheid terug bij de gemeente. “Wanneer de gemeente aantoonbaar in de problemen komt kunnen ze zicht alsnog melden”, aldus Van Meenen.
aanbestedingen
Het probleem voor Van Meenen is dat gemeenten het hebben overgelaten aan particuliere ondernemingen en hij is van mening dat we moeten bekijken of dat nog steeds gewenst is. Ook kijken naar de vorm van de aanbestedingen is wellicht een goede zaak. Voorzitter Peter Kwint (SP), die tijdelijk zijn voorzitterschap aan de kant schoof om Van Meenen een vraag te kunnen stellen, vind dat het sturingsmechanisme van de huidige vorm van aanbesteden op de schop moet gaan die gemeenten toelaat te sturen op de laagste inkoopprijs.
De uit Oss afkomstige René Peters (CDA) voert aan dat gemeenten dat goed moeten doen en er geen grote woorden vanuit Den Haag moeten worden uitgesproken behalve dan, naar wethouders in de gemeente waar het slecht gaat, dat ze het beter moeten doen.
ronde tafel
Lisa Westerveld (Groenlinks) erkent dat het een dilemma is wat we met elkaar moeten oplossen. “Niet alleen het recht op onderwijs maar ook het recht op zelfbeschikking wordt geschonden”. Wat haar betreft werden tijdens de ronde tafel, waar VNG niet bij aanwezig was, verschillende oplossingen aangedragen zoals de inzet van particuliere taxi’s, touringcarbedrijven en het versneld afleveren van chauffeurskaarten. Overal waar geen duidelijke verantwoordelijkheid is wijzen instanties naar elkaar en daar moeten we zo snel mogelijk van af.
Voor Mariëlle Paul (VVD) moeten we meteen naar een oplossing kijken en daarna pas voor de langere termijn een oplossing zoeken. Ook zij vind dat de gemeenten hun taak voor de uitvoering niet naar behoren opnemen. We praten heel vaak over problemen, maar er gaan gelukkig ook veel dingen goed. “Chauffeurs werken dagelijks met veel passie en dat mogen ook best onder de aandacht brengen”. Tegelijkertijd is het ook belangrijk dat er aandacht is voor de kinderen met een beperking en hun ouders.
kleine bedrijven
Voor de SP vraagt Tweede Kamerlid Peter Kwint zich of het kabinet erkend dat de huidige vorm van aanbesteding heeft geleid tot een race naar de bodem. Wellicht is het goed om ook naar kleinere taxibedrijven te kijken die best kunnen helpen bij de uitvoering van het leerlingenvervoer maar door de vorm van de aanbesteding niet door de huidige procedure komen.
Voor Barm Beertema (PVV) is het probleem dat iedereen de verantwoordelijkheid bij de ander afschuift en er uiteindelijk geen oplossing komt. Beertema prees de inzet van LBVSO voor het onder de aandacht brengen van de urgentie van het probleem. Wel stelt hij zich de vraag of er sprake is van een economisch delict wanneer een vervoerder niet levert wat werd afgesproken?
modelverordeningen
Gemeenten hebben landelijk de VNG modelverordeningen gevolgd bij het uitschrijven van de aanbesteding en hebben de afgelopen jaren niet liggen slapen bij de uitvoering ervan. Nu de problemen de Haagsche Kamerleden uit alle hoeken van het land bereiken stelt men zich vragen. Zo lang men chauffeurs afscheept met hongerlonen zoeken ze een andere baan. Toch blijft de vraag waarom het in veel gemeenten wel goed gaat en grotere gemeenten niet? Is een zak met geld voor de gemeenten de oplossing of niet?
Voor Dennis Wiersma is het een ongemakkelijk debat. “Alles wat ik wil moet ik bij andere partijen halen.” Alles waar hij van denkt dat het niet goed gaat is niet op korte termijn geregeld. De Minister spreekt uit dat hij op de korte termijn weinig kan doen behalve dan de gemeenten aan te sporen aan de keukentafel met de ouders in gesprek te gaan. Kortom, Wiersma voert aan in het debat wat verantwoordelijkheden betreft weinig te kunnen betekenen.
"We moeten kijken naar de aanbestedingen in het doelgroepenvervoer en dat beter te organiseren. Het gemiddeld contract voor een chauffeur is 16 uur. Niet dat de mensen niet meer willen werken, maar zo is dit nu eenmaal georganiseerd.
Op de korte termijn kunnen volgens Wiersma gemeenten spelers die niet in de aanbesteding zitten aanspreken om te willen helpen. Het is één van de ‘noodverbanden’ die kunnen bijdragen tot een oplossing op de korte termijn. De inzet van vrijwilligers en het gebruik van straattaxi’s behoren tot mogelijke oplossingen. Dat ouders zelf het vervoer regelen en bonnetjes kunnen indienen bij de gemeente kan heel ingewikkelde toestanden veroorzaken. Dat gemeenten zelfredzaamheid van de ouders opvoeren moeten we volgens de Minister voorzichtig mee zijn. Het kan ertoe bijdragen dat gemeenten het als de makkelijke weg zien om het probleem op te lossen.
Wat de langere termijn betreft wil het kabinet bij monde van Wiersma iets doen om het gesprek gaande te houden om de aanbestedingen te bekijken. De gemeenten financieel extra ondersteunen is niet een oplossing voor het probleem. De gemeenten kunnen en moeten veel scherper op kwaliteit sturen en de vervoerder aanspreken op de uitvoering. Contracten moeten worden nageleefd zoals afgesproken. Binnen een aanbesteding zou je ook kunnen afspreken dat kleine vervoerders onderdeel zijn van de uitvoering. In de praktijk blijkt dat veel van deze kleinere partijen worden nu reeds ingehuurd door de regiecentrales, dus een echte oplossing voor het tekort op de langere termijn is dit geenszins.
decentralisatie
Of het slim is om op de langere termijn niet te decentraliseren is volgens Wiersma de vraag. Hij wil dit punt meenemen in de besprekingen voor de langere termijn. Wel geeft hij aan om hem niet zonder hulp het bos in te sturen en vraagt aan de Kamer om hierin te helpen.
De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen voert aan dat de inzet van grote bussen in het doelgroepenvervoer niet altijd de oplossing is. De periode om in het leertraject als taxichauffeur wil ze oprekken van vier naar zes maanden. Het leer-werktraject (lwt) geeft nu een bestuurder de mogelijkheid voor een periode van maximaal vier maanden praktijkervaring op te doen door contractvervoer te verrichten, zonder in het bezit te zijn van een vakdiploma chauffeurskaart. Binnen de vier maanden moet het chauffeursdiploma behaald zijn.
arbeidsvoorwaarden
Arbeidsvoorwaarden is een zaak tussen werkgevers en werknemers, hierover heeft zij met regelmaat contact met het KNV. In sommige gevallen kan het openbaar vervoer een oplossing zijn. Maar er blijft altijd maatwerk nodig in het doelgroepenvervoer waar een taxi of busje noodzakelijk is. Heijnen roept de bonden en werkgevers op om er zo snel mogelijk met elkaar uit te komen zodat stakingen geen extra druk zetten op de problematiek. “Het is voor elke sector van belang dat je de boel goed op orde hebt”, maar niet haar taak om de werkgevers (KNV) aan te sturen. Als overheid hebben ze geen invloed op het tot stand komen van een CAO, niet bij Taxi en Zorgvervoer en niet in het openbaar vervoer.
modelbestek
Doel van het modelbestek is het bevorderen van inkoop gericht op kwaliteit voor reizigers en een eerlijke positie voor vervoerders en hun medewerkers. Vooral gemeenten kopen dit vervoer op maat in, voor hun inwoners met een WMO-indicatie en voor leerlingen die vervoer naar school nodig hebben. Het modelbestek zorgvervoer is samengesteld in opdracht van leden-zorgvervoerders van KNV.
