Een van de grote uitdagingen voor het welslagen van Operatie Zone 30 is de publieke perceptie.
In de Belgische stad Gent is Filip Watteeuw, de schepen van Mobiliteit voor de Groene partij, vastberaden om de snelheid in de stad en haar randgemeenten te verminderen. Dit alles gebeurt onder de noemer ‘Operatie Zone 30’, een ingrijpende maatregel die een transformatie betekent voor de mobiliteit en de levenskwaliteit in Gent.
Sinds 2018 is Operatie Zone 30 geleidelijk aan geïntroduceerd in verschillende wijken van Gent. Deze week zijn Mariakerke en Wondelgem aan de beurt, volgend op Oostakker, Drongen, Sint-Amandsberg en Sint-Kruis-Winkel. De nieuwe snelheidsbeperking geldt in het volledige gebied tussen de N9, de Nieuwevaart en de as Groenestaakstraat-Botestraat. De snelheidslimiet is nu 30 km/u voor auto’s, bromfietsen en elektrische fietsen.
Volgens schepen Filip Watteeuw zijn er twee hoofdredenen voor deze maatregel. Ten eerste draait het om de veiligheid van zwakkere weggebruikers. Onderzoek van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde toont aan dat een voetganger zes keer meer risico loopt om te overlijden bij een aanrijding met 50 km/u dan bij 30 km/u. Ten tweede is er het aspect van leef kwaliteit: een lagere snelheid leidt tot minder lawaai en uitstoot, wat de woonomgeving aangenamer maakt.
Hoewel de intenties achter Operatie Zone 30 lovenswaardig zijn, heeft metingen van het Gents Milieufront (GMF) aangetoond dat slechts één op de vier auto’s zich daadwerkelijk aan de nieuwe snelheidslimiet houdt. Het GMF pleit daarom voor een betere handhaving en straatinrichting om de regels af te dwingen.
politieke context
De aanpassing van de snelheid in Gent komt waarschijnlijk als een gevolg van eerdere gesprekken tussen bezorgde ouders, de buurt, en Vlaams minister Lydia Peeters (Open VLD). Het Gentse stadsbestuur, dat ook betrokken was bij het crisisoverleg, is blij dat de Vlaamse overheid uiteindelijk heeft ingegrepen.
De maatregel kan gezien worden als belemmerend voor de doorstroming van verkeer, vooral tijdens spitsuren. Om draagvlak te creëren, heeft de Stad Gent affiches en vouwborden beschikbaar gesteld die bewoners voor hun raam kunnen plaatsen.
Een ander facet van Operatie Zone 30 is de herinrichting van de straten en de installatie van snelheidsremmers op risicovolle trajecten. Eerst worden de straten met het hoogste veiligheidsrisico aangepakt, gevolgd door een breder scala van aanpassingen. De bedoeling is om de inrichting van de straten zodanig aan te passen dat het voor bestuurders natuurlijk aanvoelt om langzamer te rijden.
Met de opkomst van slimme steden zijn er ook kansen om technologie te gebruiken voor het handhaven van de nieuwe snelheidslimieten. Denk aan snelheidsmeters die realtime feedback geven aan bestuurders of systemen die gegevens verzamelen voor verdere analyse en beleidsvorming.
Onze conclusie is dat Operatie Zone 30 een complex en gelaagd initiatief dat verschillende aspecten van het stadsleven in Gent raakt. Het doel om de stad veiliger en leefbaarder te maken is nobel, maar er zijn verschillende uitdagingen om dit te bereiken, van handhaving tot publieke perceptie. Alleen de tijd zal leren of de maatregel het beoogde effect zal hebben, maar één ding is zeker: het is een moedige stap in de richting van een meer duurzame en humane stedelijke omgeving.
