De toekomst van rekeningrijden in Nederland blijft onzeker, maar wat vaststaat, is dat de manier waarop we mobiliteit belasten aan verandering onderhevig is.

Nederland staat aan de vooravond van een cruciale beslissing in zijn mobiliteitsbeleid: de invoering van rekeningrijden. Het concept van het betalen per kilometer, dat beoogt het autorijden te belasten op basis van gebruik in plaats van bezit, heeft de Nederlandse politiek verdeeld en is een prominent onderwerp geworden in de electorale discussies na de val van het kabinet.

Een artikel bij de NOS wat vandaag naar buiten kwam van redacteur economie Charlotte Klein, concludeert dat, ondanks de verdeeldheid, het onderwerp rekeningrijden een onvermijdelijke realiteit is geworden in de Nederlandse politiek en mobiliteitsdiscussies. De komende jaren zullen essentieel zijn in het bepalen van de koers en de contouren van dit beleid, waarbij de uiteindelijke vormgeving een directe impact zal hebben op zowel het dagelijks leven van de Nederlanders als op de nationale economie.

Terwijl partijen als CDA, BBB en NSC zich uitspreken tegen de invoering van rekeningrijden, wijzend op de onevenredige lasten die dit zou leggen op inwoners van plattelandsgebieden, benadrukken andere partijen zoals Bij1 de noodzaak om rekening te houden met burgers met beperkte mobiliteitsopties. De SP en andere linkse partijen benadrukken het sociaal onrechtvaardige karakter van het opvoeren van kosten voor de burger.

verkiezingen

Met de verkiezingen in aantocht, liggen de standpunten van verschillende partijen ver uit elkaar. De discussie over rekeningrijden raakt aan de kern van meerdere maatschappelijke uitdagingen: de toenemende verkeersdrukte, klimaatverandering, en de rechtvaardigheid van belastingheffing. Het idee achter rekeningrijden is eenvoudig: een belastingstelsel waarbij autobezitters betalen per afgelegde kilometer in plaats van een vast bedrag voor het bezit van een auto. Dit zou niet alleen de motorrijtuigenbelasting vervangen, maar ook potentieel de aanschafbelasting en accijnzen op brandstof.

De haalbaarheid van de plannen wordt in twijfel getrokken, niet alleen vanwege de technische en privacy-implicaties maar ook vanwege de financiële gevolgen voor specifieke bevolkingsgroepen.

De voorstanders, overwegend uit de linkerhoek van het politieke spectrum, zien rekeningrijden als een manier om files te verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren. Ze stellen een systeem voor dat gedifferentieerde tarieven hanteert op basis van CO2-uitstoot, tijd en locatie, met kortingen voor regio’s waarin mensen afhankelijker zijn van de auto. De Mobiliteitsalliantie, bestaande uit 25 mobiliteitsorganisaties waaronder ANWB en Bovag, betreurt het dat de invoering van rekeningrijden controversieel is verklaard en benadrukt de noodzaak van een dergelijk systeem om Nederland toegankelijk en schoon te houden.

belastingen

De noodzaak voor een nieuw belastingsysteem wordt onderstreept door de afnemende opbrengsten uit accijnzen en btw op brandstoffen, met de opkomst van elektrisch rijden. De huidige belastinginkomsten van bijna 7 miljard euro uit deze bron staan onder druk, wat leidt tot een potentieel “belastinggat” dat de overheid moet adresseren.

Deze divergentie van meningen en belangen toont de complexiteit van het vraagstuk en de moeilijkheid om een middenweg te vinden die recht doet aan zowel economische als ecologische overwegingen. De toekomst van rekeningrijden in Nederland blijft onzeker, maar wat vaststaat, is dat de manier waarop we mobiliteit belasten aan verandering onderhevig is.