Een parkeerplek pal voor de voordeur lijkt voor veel bewoners een vanzelfsprekend recht.
Toch blijkt uit de wet dat niemand een claim kan leggen op een openbare parkeerplaats. Het gebruik van kliko’s, tuinstoelen of winkelwagens om een plekje vrij te houden is niet alleen asociaal, maar ook simpelweg verboden. Gemeenten nemen steeds vaker maatregelen tegen deze vorm van ruimte-privatisering.
De openbare ruimte is van iedereen, zo stelt de Nederlandse wet duidelijk. Alleen in uitzonderlijke gevallen mogen parkeerplaatsen worden gereserveerd, bijvoorbeeld voor artsen of mensen met een handicap. Die reserveringen moeten dan wel officieel zijn vastgelegd met een verkeersbord en gekoppeld aan een kenteken. Voor ieder ander geldt: wie het eerst komt, wie het eerst maalt.
Toch is het beeld in woonwijken anders. Huiseigenaren zetten kliko’s, fietsenrekken of zelfs hekken op de weg om te voorkomen dat anderen voor hun huis parkeren. Dit soort eigenrichting is nadrukkelijk in strijd met de wet. “Het is verboden om objecten te plaatsen op de openbare weg met als doel het reserveren van een parkeerplek,” bevestigt een woordvoerder van de gemeente Amsterdam. “Bij constatering kunnen we handhavend optreden.” In de praktijk worden obstakels dan verwijderd en kan een boete volgen.
Ook langdurig parkeren zonder beweging is aan regels gebonden. In veel gemeenten mag een auto niet langer dan drie dagen stilstaan op dezelfde plek als deze niet in gebruik is. Het is aan de gemeente om te beoordelen of sprake is van misbruik, bijvoorbeeld als een voertuig maandenlang ongebruikt op straat blijft staan.
Een veelvoorkomend irritatiepunt is parkeren voor iemands inrit. Hoewel huiseigenaren menen dat ze op hun ‘eigen stoep’ mogen staan, is dit juridisch niet toegestaan. Artikel 24 van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV 1990) verbiedt parkeren voor een uitrit, óók als het om de eigen oprit gaat. De boete voor dit vergrijp bedraagt 120 euro, met daarbovenop 9 euro administratiekosten. Zelfs parkeren tegenover een uitrit kan strafbaar zijn als het de doorgang belemmert of andere verkeersdeelnemers hindert.
spanningen
Dat leidt regelmatig tot spanningen tussen buren. “Hij zette telkens zijn auto recht tegenover mijn uitrit. Met mijn bus kon ik er op drukke dagen nauwelijks uitkomen,” vertelt een bewoner uit Rotterdam. “Na meerdere keren vriendelijk vragen, heb ik uiteindelijk handhaving ingeschakeld.” In zulke gevallen geldt: het is de gemeente die optreedt, burgers mogen niet eigenhandig voor verkeersregelaar spelen.
Ook het ombouwen van de voortuin tot een oprit vereist een vergunning. Ondanks het feit dat meerdere buren dit zonder toestemming doen, is het volgens gemeentelijke regelgeving niet toegestaan om zonder vergunning een uitweg op de openbare weg te creëren. “Dat zorgt niet alleen voor onveilige situaties, maar het gaat ook ten koste van het aantal openbare parkeerplaatsen,” aldus een woordvoerder van de gemeente Utrecht.
Wie een parkeerplek nodig heeft voor bijvoorbeeld een verhuizing of een evenement, kan daarvoor wél een tijdelijke ontheffing aanvragen bij de gemeente. Die verleent dan – mits op tijd aangevraagd – een vergunning waarmee een of meerdere plekken tijdelijk worden gereserveerd.
Burenruzies over parkeerruimte komen in heel Nederland voor, maar handhaving en voorlichting blijven achter. Toch is de boodschap duidelijk: parkeerplaatsen zijn openbaar en het claimen ervan is niet toegestaan. Of het nu met een bloembak, fiets of boze brief onder de ruitenwisser is.
