De stad Gent staat op een kruispunt in haar mobiliteitsbeleid. Terwijl Antwerpen met zijn Velokes en Brussel met de Villo-fietsen al jaren een eigen stedelijk systeem van deelfietsen uitrollen, blijft Gent voorlopig afhankelijk van private aanbieders.
De kleurrijke fietsen van onder andere Donkey Republic, Dott en Bolt sieren het straatbeeld, goed voor meer dan een miljoen ritten in 2024. Toch laait de discussie op over de vraag of Gent niet beter af zou zijn met een eigen systeem.
Mobiliteitsschepen Joris Vandenbroucke (Voor Gent) hield tijdens een recente gemeenteraadszitting de deur op een kier. “Het idee om een eigen systeem aan te bieden is niet begraven, maar er is op korte tijd een enorme toename geweest in het gebruik van deelfietsen, waardoor de context is veranderd,” stelde hij. Vandenbroucke benadrukte dat de huidige markt, met drie actieve spelers, goed werkt en zelfbedruipend is. Tegelijk gaf hij aan dat de keuze voor een stedelijk systeem in belangrijke mate zal afhangen van de budgettaire ruimte van de stad.
sceptisch
De politieke oppositie blijft echter sceptisch. “Ik denk dat we die knoop nu al kunnen doorhakken,” klonk het bij CD&V-raadslid Stijn De Roo. “De rol van de stad moet zijn: faciliteren, ondersteunen, zones aanduiden waar er nog een tekort is en zorgen voor een betaalbaar aanbod. In een periode waarin de stad financieel zwaar onder druk staat, moeten we verstandig omspringen met de beschikbare middelen.” Ook Vlaams Belang sprak zich uit tegen extra overheidsuitgaven voor een stedelijk systeem.
Toch blijft de piste van een gemeentelijk initiatief op tafel liggen. In het bestuursakkoord werd opgenomen dat een “stedelijk fietsdeelsysteem onderzocht zou worden”. Een dergelijk systeem zou Gent meer controle geven over de locaties van de fietsen, een pijnpunt bij de huidige aanbieders die zich voornamelijk in het centrum concentreren. Een eigen deelfietsensysteem vergt echter een serieuze investering: niet alleen in fietsen, maar ook in infrastructuur zoals vaste fietsstations.
Om de toegankelijkheid van de bestaande systemen te verbeteren, kijkt de stad intussen naar alternatieven, aldus een artikel in het Nieuwsblad. Zo wordt er gedacht aan de invoering van een sociaal tarief voor inwoners met een lager inkomen. “We denken erover na om de bestaande subsidies te heroriënteren en zo de systemen te stimuleren in bepaalde wijken en deelgemeenten. We kunnen ons zo ook richten op bepaalde doelgroepen,” aldus Vandenbroucke. In samenwerking met onder meer Donkey Republic en mobiliteitskoepel Way To Go wordt een proefproject opgestart om dit idee in de praktijk te brengen.
evaluatie
Gent kijkt met belangstelling naar de evaluatie van het Velo-systeem in Antwerpen, waar binnenkort beslist wordt of dit model behouden blijft. “We kijken ook graag naar hoe Antwerpen dit verder zal aanpakken. Daar bestaat zo’n systeem, maar het staat ter discussie,” gaf Vandenbroucke nog mee.
De komende maanden zullen cruciaal zijn voor de toekomst van het Gentse deelfietsbeleid. De stad balanceert tussen kostenbesparing en sociale rechtvaardigheid, en tussen stedelijke controle en marktwerking. Wat vaststaat: het debat over hoe Gent zich duurzaam en toegankelijk door de stad moet verplaatsen, is nog lang niet afgerond.
