De Belastingdienst heeft grote moeite met het innen van belasting bij de bezorgers.
Platformbedrijven Uber Eats en Deliveroo verschaffen op grote schaal ongedocumenteerde maaltijdbezorgers werk in Nederland, blijkt uit onderzoek van NRC. Zes jaar geleden bestonden ze nog niet, de mannen met tassen, op een enkele pizzabezorger na. Beide bedrijven mogen we niet verwarren met die andere bezorgers met de oranje tassen. Thuisbezorgd heeft zijn bezorgers in loondienst, keurig met een rooster, een uurloon, en afdracht van werkgeverspremies. Uber en Deliveroo ontlopen die premies volgens het onderzoek door vergaande flexibilisering.
digitaal
Het illegaal werken voor Deliveroo en Uber Eats blijkt kinderlijk eenvoudig te zijn. Ondertussen zijn ze onzichtbaar voor instanties, het zijn spookrijders. De platforms willen hen zo weinig mogelijk zien. Er is voor hen geen kantoor, geen loket, zelden neemt iemand een telefoon op. Hun contact met de bedrijven verloopt volledig digitaal. De Belastingdienst kan niet eens bij Uber of Deliveroo controleren en zo werden de mannen met tassen ook voor de fiscus ongrijpbaar.
De Belastingdienst herkent ook het beeld. „Veel maaltijdbezorgers blijven onzichtbaar omdat ze nooit belasting- of btw-aangifte doen”,
De lockdowns van de afgelopen jaren brachten alles voor platformbedrijven in een stroomversnelling. Tijdens de avondklok mochten de bezorgers met hun ‘essentiële beroep voor de samenleving’ wel naar buiten. De Kamer van Koophandel telde begin 2013 slechts 173 van dit soort (eenmans)zaken in heel Nederland, halverwege 2022 zijn dat er al 3.500. En dat zijn nog alleen de mensen die zich netjes als bezorger hebben geregistreerd. Deliveroo zegt 4.500 actieve accounts te hebben, Uber, dat in veel meer steden bezorgt, wil geen aantal geven.
misbare luxe
De kans is groot dat die markt de komende periode zal veranderen. De energienota is nu al voor velen in de doelgroep onbetaalbaar geworden, rente stijgt, durfkapitaal wordt schaars, de arbeidsmarkt is krap, eten bestellen wordt voor meer mensen misbare luxe. Deliveroo, dat vorig jaar een tegenvallende beursgang beleefde, overweegt dit najaar te vertrekken uit Nederland.
NRC sprak voor hun artikel ruim zestig maaltijdbezorgers. De onderzoekers kregen inzage in app-gesprekken, Facebookberichten en correspondentie met de platforms. Daarnaast spraken ze met medewerkers op het hoofdkantoor van de platforms, de Arbeidsinspectie, vakbond FNV, immigratiedienst IND en de Belastingdienst.
NRC legde zijn bevindingen voor aan de Arbeidsinspectie. Die herkent het beeld. Volgens een woordvoerder vermoedt de inspectie dat er „redelijk veel illegalen” werken bij met name de „grotere platforms” en dat „regelmatig” accounts van bezorgers worden uitgeleend.
De bedrijven zeggen streng te controleren op de identiteit van hun bezorgers. De Arbeidsinspectie is het daar geenszins mee eens en vindt dat mensen zonder papieren ‘relatief makkelijk’ via een platformbedrijf aan het werk kunnen. De uitwisseling van accounts is te zien in een Facebook-groep voor maaltijdbezorgers.
Woordvoerders van Deliveroo en Uber laten weten zerotolerancebeleid te voeren als ze ontdekken dat een account wordt gedeeld met iemand zonder de juiste papieren. Deliveroo zegt er geen weet van te hebben dat dit grootschalig gebeurt. Het bedrijf staat wel toe dat bezorgers zich laten vervangen door iemand die in Nederland werkgerechtigd is.
Maaltijdbezorger Deliveroo heeft eerder een boete van 176.000 euro gekregen van de Inspectie SZW. Het bedrijf had in 2018 maaltijden laten bezorgen door 22 buitenlandse werknemers zonder werkvergunning, dat bleek uit onderzoek van de inspectie.
