Het is belangrijk om de mening van de gebruikers, zoals leerlingen en ouders, in acht te nemen bij het ontwikkelen van vervoersoplossingen.
Er is bij wet geregeld dat er leerlingenvervoer is als uw kind niet zelfstandig naar school kan, bijvoorbeeld bij ziekte, een handicap of gedragsproblemen. Leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs kunnen ook gebruikmaken van leerlingenvervoer. In heel Nederland is er een chauffeurstekort voor het leerlingenvervoer. Volgens leerlingenvertegenwoordiger LBVSO zijn landelijk 14.000 kinderen geraakt door de chauffeurstekorten in het leerlingenvervoer.
De laatste maanden horen we de roep vanuit enkele vervoersbedrijven en werkgeversorganisatie KNV spreiding van de aanvangstijden van scholen als mogelijke oplossing te bestuderen om het aanhoudende personeelstekort op te lossen. Een lastig vraagstuk. De horeca vraagt toch ook niet om in de namiddag te dineren omdat het in de avonduren te druk is en ze geen of minder personeel hebben? Hoe dan ook, de verspreiding van de aanvangstijdstippen op de scholen is een lastig vraagstuk.
aandacht
Dat nu de politieke aandacht groot is voor doelgroepen- en zorgvervoer is een gevolg van de ronduit slechte kwaliteit die grote vervoersbedrijven hebben geleverd de laatste maanden waarbij het chauffeurstekort als hoofdoorzaak werd genoemd. Toch zijn er meerdere oorzaken. Dennis Wiersma, Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, pleit steeds meer voor één groot contract als oplossingsaanpak. Is dit dan de oplossing? Nee, want na gunning van zo een opdracht wordt alsnog het megaperceel opgesplitst in kleine stukjes met als gevolg dezelfde uitkomst en personeelstekort. Het enige wat dan is veranderd is weer een grote vervoersregisseur die er tussen zit. En die ervaringen zijn eerder beschreven.
minder druk
Enerzijds kan het helpen om de aanvangstijdstippen van scholen te verspreiden, omdat dit kan leiden tot een vermindering van het aantal leerlingen dat tegelijkertijd vervoerd moet worden. Dit kan leiden tot minder druk op het taxivervoer naar speciaal onderwijs. Een dergelijke aanpassing heeft grote maatschappelijke consequenties en zal voor velen een andere dag- en weekindeling betekenen met als gevolg dat na schooltijd ook sociale activiteiten in gevaar komen.
De keerzijde van de medaille is door het vervoer naar scholen te groeperen, er efficiënter gebruik gemaakt worden van de beschikbare vervoersmiddelen door vervoer te clusteren. Hierdoor kan de hoeveelheid vervoer die nodig is verminderen en kan de druk op het noodzakelijk aantal taxibusjes verminderen. Dit kan leiden tot kostenbesparingen voor de opdrachtgever en in veel gevallen een vermindering van de uitstoot van schadelijke stoffen.
In sommige gevallen kan het echter nog steeds lastig zijn om vervoersproblemen op te lossen, zelfs met verspreide aanvangstijdstippen. Afhankelijk van de grootte en de locatie van de school, kunnen er andere oplossingen nodig zijn, zoals een andere vorm van het openbaar vervoer of het aanmoedigen van carpooling door ouders.
Is je kind jonger dan 18 jaar en heeft het een beperking waardoor het niet met het openbaar vervoer kan reizen? Dan mag de gemeente géén eigen bijdrage in rekening brengen voor leerlingenvervoer. Is je kind ouder dan 18 jaar, dan moet je helaas wel een gedeelte van de kosten zelf betalen. Dit is de zogenoemde eigen bijdrage.
oplossingen
Door de schooltijden te verschillen en niet tegelijkertijd te laten beginnen, wordt de druk op het vervoer tijdens de piekuren verminderd. Toch zal het ook belangrijk zijn om de mening van de gebruikers, zoals leerlingen en ouders, in acht te nemen bij het ontwikkelen van vervoersoplossingen. Verspreide aanvangstijden kunnen voor ouders minder flexibiliteit bieden in hun eigen vervoersschema’s naar het werk wanneer er meerdere kinderen naar verschillende scholen gaan.
Door aanvangstijden te verspreiden moeten ook schoolroosters en planningsafspraken worden aangepast. Dit kan soms extra werk vergen voor het personeel van de school. Verspreide aanvangstijden kunnen ook leiden tot veranderingen in de sociale interactie tussen leerlingen, aangezien leerlingen misschien niet meer tegelijkertijd aanwezig zijn.
Of een overheid alles moet oplossen is een politieke kwestie, de overheid heeft vaak wel een belangrijke rol in vervoer en opvoeding, maar er zijn ook andere partijen die een verantwoordelijkheid kunnen dragen zoals ouders, private partijen, scholen zelf of gemeenten. Daarbij kan je denken aan oplossingen zoals subsidies voor ouders of scholen die vervoer voor kinderen moeten organiseren. Dat budget kunnen zij gebruiken om vervoer in te kopen bij private partijen. In ieder geval, de verantwoordelijkheid om kinderen veilig naar school te brengen is belangrijk voor de overheid en gemeenschap.
Daarmee gezegd, verspreiden van aanvangstijden kan een effectieve manier zijn om vervoersproblemen op te lossen, maar het is belangrijk om te onthouden dat het ook mogelijke gevolgen kan hebben die rekening moeten worden gehouden en in overweging moeten worden genomen. Er moet wel een noodzaak zijn voor speciaal vervoer. Ligt de school om de hoek, dan is speciaal vervoer niet nodig.
