De nieuwe federale regering van België, beter bekend als de Arizona-coalitie, heeft haar regeerakkoord gepresenteerd.
Onder leiding van premier Bart De Wever (N-VA) zet de coalitie in op een reeks fiscale hervormingen en mobiliteitsmaatregelen die zowel de koopkracht van werkende Belgen als de concurrentiekracht van de economie moeten versterken. De regeringspartijen – N-VA, MR, Les Engagés, Vooruit en CD&V – hebben ambitieuze plannen, maar stuiten ook op stevige kritiek vanuit de oppositie en maatschappelijke organisaties.
economie stimuleren
Een van de speerpunten van het nieuwe regeerakkoord is de verlaging van de belastingdruk op arbeid. De regering wil dit realiseren door een verhoging van de belastingvrije som, een verlaging van de bijzondere sociale zekerheidsbijdrage en een versterking van de sociale werkbonus. Hierdoor zouden nettolonen stijgen, wat vooral werkende Belgen ten goede moet komen.
Daarnaast zet de coalitie in op een bredere fiscale hervorming om ondernemerschap te stimuleren. De focus ligt op het verhogen van de koopkracht en het aantrekkelijker maken van België als investeringsland. In dat kader worden de regels voor expats versoepeld. Zo wordt de belastingvrije vergoeding verhoogd van 30% naar 35%, het jaarlijkse plafond van €90.000 wordt afgeschaft en de minimale bruto bezoldiging verlaagd van €75.000 naar €70.000. De regering hoopt hiermee hoogopgeleide buitenlandse werknemers en investeerders aan te trekken.
Ook de investeringsaftrek wordt aangepast. Ondernemingen die bijdragen aan de energie- en klimaattransitie krijgen een verhoogde aftrek. Voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling vervalt de gewestelijke attestvereiste, en bedrijven kunnen zich laten erkennen als onderzoekscentrum, wat zorgt voor een stabieler fiscaal kader op lange termijn.
Volgens de regering moeten deze maatregelen België concurrerender maken en de economie op lange termijn versterken. Critici stellen echter dat de hervormingen te weinig doen om de fiscale druk op de middenklasse te verlagen en vooral gunstig zijn voor bedrijven en hoge inkomens.
verplicht mobiliteitsbudget
Naast fiscale hervormingen besteedt het regeerakkoord veel aandacht aan mobiliteit. Zo blijven de fiscale voordelen voor plug-inhybrides grotendeels behouden. Het maximale aftrekpercentage van 75% blijft tot eind 2027, waarna het stapsgewijs wordt afgebouwd naar 65% in 2028 en 57,5% in 2029. Brandstofkosten voor deze voertuigen blijven tot eind 2027 voor 50% aftrekbaar.
Een opvallende maatregel is de hervorming van het mobiliteitsbudget. Bedrijven die bedrijfswagens aanbieden, worden verplicht om werknemers een mobiliteitsbudget te geven. Dit budget kan worden gebruikt voor alternatieve mobiliteitsopties zoals openbaar vervoer, fietsen en deelauto’s. Hiermee hoopt de regering de mobiliteitskeuzes van werknemers te verbreden en de files te verminderen.
In Brussel wordt echter gesnoeid in de Beliris-middelen, het federale fonds dat investeert in Brusselse infrastructuur en mobiliteitsprojecten. Hierdoor dreigen onder meer de uitbreidingsplannen voor het metronetwerk in gevaar te komen. Vooral in het Brusselse Gewest klinkt kritiek op deze besparing, omdat mobiliteit in de hoofdstad al jarenlang een heikel punt is.
politieke samenstelling
Hoewel de Arizona-coalitie ambitieuze hervormingen aankondigt, blijft kritiek niet uit. Oppositiepartijen twijfelen aan de haalbaarheid van de voorgestelde begroting. Er wordt gevreesd dat de hervormingen onvoldoende gefinancierd zijn en de schuldpositie van België verder zal verslechteren.
Daarnaast wordt het tempo van de hervormingen als te traag beschouwd, met name op het gebied van pensioenen. Volgens critici had de regering sneller moeten schakelen om het vergrijzingsprobleem aan te pakken.
Sommige organisaties en economen spreken van gemiste kansen. Zij vinden dat het regeerakkoord geen fundamentele structurele hervormingen doorvoert, terwijl de Belgische economie voor grote uitdagingen staat. Ook de politieke samenstelling van de coalitie roept vragen op. De regering bestaat uit partijen van links (Vooruit) tot rechts-liberaal (MR) en Vlaams-nationalistisch (N-VA), wat de interne cohesie onder druk zou kunnen zetten.
Arizona-coalitie: ambitieus
De Arizona-coalitie, die op 3 februari 2025 werd geïnstalleerd, moet een complex evenwicht bewaren tussen verschillende politieke stromingen en regionale belangen. De naam van de coalitie verwijst naar de kleuren van de vlag van de Amerikaanse staat Arizona, die overeenkomen met de politieke kleuren van de deelnemende partijen: geel voor de Vlaams-nationalisten (N-VA), blauw voor de liberalen (MR), oranje voor de christendemocraten (CD&V en Les Engagés) en rood voor de socialisten (Vooruit).
De komende maanden zullen uitwijzen of de regering-De Wever haar ambitieuze plannen kan realiseren en voldoende draagvlak kan behouden. Ondertussen blijft de kritiek op de begroting, de mobiliteitsplannen en de interne samenhang van de coalitie een belangrijke uitdaging.
